Artikel bewaren

U heeft een account nodig om artikelen in uw profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

Oplossing voor zzp’ers zorg blijft uit

Mark van Dorresteijn
De uitbreiding van de pilot voor zzp’ers in de zorg, zet weinig zoden aan de dijk. Het merendeel van de zzp’ers in de zorg is daarmee nog niet geholpen, stelt Lex Tabak, adviseur bij Adcase en belangenbehartiger voor zzp'ers.
Oplossing voor zzp’ers zorg blijft uit

Martin van Rijn, staatssecretaris VWS reageert samen met Lodewijk Asscher, minister Sociale Zaken en Werkgelegenheid en Eric Wiebes, staatssecretaris van Financiën op een groot aantal Kamervragen over de problemen die zzp’ers in de zorg ervaren.

Duurzaam systeem nodig

In de antwoorden zeggen de drie toe dat zij een regionale pilot opschakelen zodat zzp’ers hier landelijk aan kunnen werken. Zij vinden ook dat moet worden toegewerkt naar een duurzaam systeem van arbeidsrelaties in de zorg dat in lijn is met de wet- en regelgeving. Dit systeem moet bijdragen aan goede, betaalbare en toegankelijke zorg. Hoe dat systeem er precies uit moet zien? Op die vraag gaan de bewindslieden niet in. Wel zeggen ze te onderzoeken hoe zzp’ers passen binnen de hervorming van de langdurige zorg. Het resultaat van dit onderzoek verschijnt rond de zomer van 2014.

Uitbreiding pilot

In de brief beloven Van Rijn, Asscher en Wiebes uitbreiding van de pilot waarbinnen zzp’ers in de zorg toch een VAR Winst uit onderneming (VAR-wuo) kunnen krijgen. ‘Deze pilot heeft echter alleen betrekking op de langdurige zorg en dat is niet de enige sector waar zzp’ers actief zijn’, aldus Tabak. In de praktijk is de VAR-wuo een soort werkvergunning in de zorg, erkennen de bewindslieden. De pilot geeft zzp’ers de mogelijkheid om als zelfstandige direct met het zorgkantoor een contract voor levering van ‘AWBZ thuiszorg in natura’ af te sluiten. Met zo’n contract voldoet de zorgverlener aan de criteria van zelfstandig ondernemerschap en heeft daarmee recht op de VAR-wuo.

VAR-wuo in de zorg

Naast de pilotgroep komen nog twee soorten zzp’ers in aanmerking voor een VAR-wuo. De eerste groep levert zorg aan particulieren die de zorg zelf betalen. De tweede groep levert zorg aan pgb-houders. Deze drie groepen beslaan lang niet alle zelfstandige zorgondernemers en hebben alleen betrekking op de thuiszorg. In totaal werken circa 20.000 zzp’ers in de zorg. Zij werken bijvoorbeeld ook voor verpleeg- en verzorgingshuizen, thuiszorginstellingen, ziekenhuizen en privéklinieken. ‘Deze groep valt buiten de pilot en levert meestal geen rechtstreekse zorg aan particulieren, terwijl de Belastingdienst dat wel eist van zzp’ers’, legt Tabak uit. ‘Wanneer zij zorg leveren buiten de pilot of niet rechtstreeks aan particulieren, dan hebben zij volgens de fiscus geen recht op een VAR-wuo. Door toch zorg te leveren via bemiddelingsbureaus of andere zorgorganisaties lopen de zelfstandige zorgondernemers de kans dat de Belastingdienst hun verklaring afpakt. De financiële voordelen zoals zelfstandigenaftrek en MKB Winstvrijstelling, moeten vervolgens worden terugbetaald.’

Loondienstverband of ondernemer?

Volgens de bewindslieden is in de zorgsector vrijwel altijd sprake van een gezagsverhouding tussen opdrachtgever en opdrachtnemer. Dit is de reden om een VAR Winst uit Onderneming (VAR WUO) te weigeren aan de zelfstandigen. Er is volgens het kabinet sprake van een gezagsverhouding omdat de vergoeding voor geleverde prestaties via een zorginstelling gedeclareerd moet worden aan een zorgkantoor. Hierdoor ligt de verantwoordelijkheid van de geleverde zorg bij de zorginstelling en niet bij de zelfstandige. Daaraan verbindt men de conclusie dat er sprake is van een loondienstverband, waardoor geen VAR-wuo verstrekt mag worden.

ZZP Nederland

Ook Stichting ZZP Nederland is ontstemd over de handelwijze van de drie ministeries. ‘De drie bewindslieden spreken over schijnconstructies die negatieve gevolgen hebben voor de overheidsfinanciën en de rechtspositie van betrokken werkenden. Daar wordt krachtig tegen opgetreden, aldus de brief. Door de starre houding van dit kabinet zitten duizenden zzp’ers nu zonder inkomen, terwijl dit jarenlang werd gestimuleerd en toegestaan, omdat zzp’ers zeer vakbekwaam en gedreven zijn in het leveren van goede zorg. Ook cliënten zullen het gaan merken, zzp’ers willen niet weer in loondienst, zij zullen massaal de zorgsector verlaten.’

Loondienst als alternatief

De Belastingdienst verstrekt sinds februari 2014 weer VAR-wuo’s, maar merkt daarbij wel op dat zzp’ers niet voor een zorgorganisatie of bemiddelingsbureau mogen werken. Omdat bijna alle zzp’ers via een bemiddelingsbureau werken, biedt de toezegging van de Belastingdienst eigenlijk geen oplossing. Om verdere problemen te voorkomen roepen de bewindslieden zorgaanbieders in de Kamerbrief op om geen bedrijfsconcepten meer aan te bieden, waarvan bekend is dat die niet de toets van wet- en regelgeving doorstaan. ‘Ook nu nog ziet het kabinet dat er bemiddelingsbureaus zijn die zzp’ers werven om via hen zorg in natura te verlenen, terwijl toch inmiddels duidelijk is dat dit niet mogelijk is. Het alternatief in deze gevallen is dat de zorg wordt verleend in loondienst van de zorgaanbieder, het bemiddelingsbureau of het uitzendbureau.’

Toekomst zzp’ers in de zorg

Tabak ziet het somber in voor de zzp’ers, maar broedt wel op een oplossing. ‘Wat gaat er gebeuren als de pilot is afgelopen en zorgkantoren zelf mogen kiezen wie zij contracteren? Gaan zij dan contracten afsluiten met zzp’ers of met grote zorgorganisaties? Verder spelen de problemen waar zzp’ers in de zorg mee worstelen ook steeds vaker in het onderwijs en de bouw. Het probleem is zich aan het uitbreiden en er is nog geen oplossing voor gevonden. Daar werken we wel aan. We zoeken naar mogelijkheden binnen de regels van de fiscus, maar de oplossing is niet eenvoudig.’ ZZP Nederland werkt eveneens aan een plan om zorg zonder bemiddeling te bewerkstelligen. ‘Er is een landelijk dekkend netwerk opgezet van samenwerkingsverbanden door en voor zzp’ers. Daarmee wordt niet alleen de zelfstandigheid en de kwaliteit van zorg gegarandeerd, maar er worden ook nog eens honderden miljoenen euro’s bespaard. Nu is de zorgsector grote bedragen kwijt aan payrolconstructies en uitzendbureaus, dat is straks overbodig.’

Geef uw reactie

Om te kunnen reageren moet u ingelogd zijn. Heeft u nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.