Artikel bewaren

U heeft een account nodig om artikelen in uw profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

Zorgvastgoed: grote risico’s en belangrijke aanbevelingen

Redacteur Zorgvisie
Het Adviescentrum voor Zorghuisvesting (AcvZ) heeft de brochure ‘Risicomanagement zorgvastgoed’ gepubliceerd. In de publicatie worden diverse aandachtspunten genoemd, die van groot belang zijn om de risico’s bij de voorbereiding van en tijdens de bouw zo goed mogelijk te managen. Tevens geeft de brochure inzicht in recente ontwikkelingen in de bouwmarkt.
Zorgvastgoed
Wanneer verkoop niet lukt, is transformatie van het zorgvastgoed een optie. Zo laat de Evangelisch Lutherse Diaconie het voormalige verpleeghuis Wittenberg in Amsterdam ombouwen tot een complex met 115 serviceappartementen voor short stay-verhuur. Beeld: Rappange & Partners

Daarbij heeft het AcvZ inspiratie gezocht in het ‘Raamwerk risicomanagement bouwprojecten zorginstellingen’ van het Waarborgfonds voor de Zorgsector uit 2008.

Het ontwikkelen van een bouwinitiatief

Bouwtrajecten vragen veel energie van zorginstellingen en in de praktijk blijkt de invulling van het opdrachtgeverschap een kwetsbaar aspect te zijn. Vaak heeft de bestuurder van de zorginstelling zelf weinig of geen ervaring met deze rol. De periode waarin de instelling en de architect gezamenlijk een concept tot stand brengen, kan worden bestempeld als de meest creatieve periode. Deze periode kan echter ook leiden tot problemen. De brochure geeft een aantal tips vanuit het domein van de architect over risico’s en aanbevelingen:

  • Te veel vernieuwingsdrang en uitstralingsambities: Waarom ‘onderscheidend’ willen zijn met andere zaken dan zorg? Vernieuwingsdrang is goed, maar het moet wel primair en aantoonbaar leiden tot betere beschikbare zorg. De architect waarschuwt dan ook voor het bewaken van het evenwicht tussen uitstraling en gebruikswaarde.
  • De kamers, zalen en lokalen staan te vaak leeg: ‘Minder’ maakt lenig: een efficiënter ruimtegebruik en betere exploitatie. Bouw minder dan nodig lijkt en maak inzichtelijk wat, waar en door wie gebruikt wordt. Dit scheelt veel ruimte, geld en frustratie. Er moet compact en flexibel gebouwd worden.
  • Kies externe experts met wie je ook op bergtocht of zeilvakantie wil: De externe expertise moet veilig en vertrouwd aanvoelen. Deskundige én partner, want de reis telt te veel klippen, stormen en sirenes onderweg om alles alleen op te lossen.
  • Start op tijd met de eigen mensen: Organiseer en orden hun inbreng. Doe dit professioneel, betrokken en continu; commitment is breed nodig.
  • Laat de teller meelopen: Starten met te veel ambities in beeld, betekent later de kosten buiten beeld. In het begin valt het meeste binnen te halen, in doelen én besparingen.
  • Maak het verblijf in het nieuwe ziekenhuis vooral waardevol: Dus: rijk aan beleving, daglicht, verschillen in sfeer. Het moet een verblijfsplek zijn, niet enkel voor patiënten, maar ook voor hen die er echt lang moeten kunnen blijven: het personeel.
  • Gebruik BIM (het officiële Bouwkosten Informatiemodel) maximaal: Niet slechts voor de mooie plaatjes in het begin, maar vooral ook vanwege het langdurige integrale karakter. Iedereen werkt hierin samen, van ontwerper tot gebouwbeheerder.
  • Blijf reëel in besluittrajecten: Te strakke ambities in de planning blijken te vaak onhaalbaar.
  • Stel telkens de vraag: Wordt de zorg er echt beter van?

Risico’s door technische innovaties

Het moderne ziekenhuis ontwikkelt zich steeds meer tot een hightech interventiecentrum. Dit brengt met zich mee dat het succesvol functioneren van het ziekenhuis afhankelijk is van het 24/7 functioneren van de techniek. De omvang en complexiteit van de installaties en de bijbehorende installatiekosten zijn sterk toegenomen. De installatieproblematiek moet daarom al vanaf het begin van een project voldoende aandacht krijgen. Bij de aanbesteding moet het ontwerp al voldoende bouwkundig en installatietechnisch doordacht zijn.

Geslaagde aanbesteding

Sinds 2015 is er te veel werk voor aannemers, wat leidt tot hogere prijzen. Tevens zijn aannemers kritisch of zij al dan niet meedoen aan aanbestedingen. Essentieel voor een geslaagde aanbesteding is een goede kostenraming of directiebegroting van het project. Ook is een reële risicoverdeling van belang. Bovendien is het een goed idee een ‘verificatiefase’ te introduceren. Dit geeft de opdrachtgever de mogelijkheid om voorafgaand aan de opdracht te controleren of de aanbieding van de aannemer ook daadwerkelijk in overeenstemming is met het aanbestede werk. Ten slotte kan bouwcommissioning worden overwogen. Dit instrument kan een belangrijke rol spelen in een deskundige beheersing van een bouwproject. Het is een instrument om in complexe bouwprojecten meer grip te krijgen op kwaliteit, kosten en tijd.

Overige punten

In de brochure presenteren procesbegeleiders slimme varianten bij procedures over bouw. Daarnaast worden suggesties gedaan voor intensiever toezicht door zorginstellingen zelf en het beter laten aansluiten van onderhoud en bouwproces.

Rapport informatie

Rapport naam:
Risicomanagement Zorgvastgoed
Sector:
Ziekenhuis
Soort:
Advies
Afkomst:
Het Adviescentrum voor Zorghuisvesting (AcvZ)
Auteur:
Het Adviescentrum voor Zorghuisvesting (AcvZ)
Aantal pagina’s :
16
Verschijningsdatum:
1 oktober 2018
Samenvatting:

De overgang naar het nieuwe vastgoedsysteem in de zorg is minder chaotisch verlopen dan gevreesd. Instellingen en markt hebben de uitdagingen zonder veel ongelukken verwerkt, maar het kan altijd beter. Anno 2018 komen er nieuwe problemen in zicht. Zorginstellingen worden mede als gevolg van het overheidsbeleid steeds meer onzeker over hun toekomst en daarmee terughoudend met nieuwe investeringen. Maar factoren als zorginnovatie, technologische ontwikkeling, duurzaamheid en wachtlijstproblematiek vragen om een aanpassing en vernieuwing van het beschikbare vastgoed. In deze publicatie worden diverse aandachtspunten genoemd, die van groot belang zijn om de risico’s bij de voorbereiding van en tijdens de bouw zo goed mogelijk te managen. Tevens geeft de brochure inzicht in recente ontwikkelingen in de bouwmarkt. Daarbij heeft het AcvZ inspiratie gezocht in het ‘Raamwerk risicomanagement bouwprojecten zorginstellingen’ van het Waarborgfonds voor de Zorgsector uit 2008.

Geef uw reactie

Om te kunnen reageren moet u ingelogd zijn. Heeft u nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.