Het personeelstekort is in Nederlandse ziekenhuizen zo groot dat de kwaliteit van de ziekenhuiszorg door een ondergrens dreigt te zakken. Daarvoor waarschuwt Armand Girbes, hoogleraar intensive care geneeskunde in het VUmc. ‘Ik baseer mij op wat ik waarneem in mijn eigen ziekenhuis en wat ik hoor van collega’s in andere ziekenhuizen. Tijdens de griepepidemie enkele maanden geleden lag onze ic zo vol dat het niet mogelijk was om patiënten over te nemen uit andere ziekenhuizen. De wachttijden voor behandelingen lopen op tot soms wel negen maanden en we moeten operaties afzeggen. De druk op verpleegkundigen neemt toe.’
Personeelstekort
Het huidige personeelstekort is mede een gevolg van bezuinigingen op het personeel enkele jaren geleden. ‘Tegen mijn advies in moesten wij toen bijvoorbeeld tien ic-verpleegkundigen ontslaan die we zelf net hadden opgeleid met een garantie op een baan. Dat was puur om financiële redenen. Ik heb toen tevergeefs gewaarschuwd dat dit penny wise, pound foolish was.’
Onverminderde regeldruk
De onverminderde regeldruk is volgens Girbes fnuikend. Hij legt een rechtstreeks verband met de grote uitstroom van medewerkers waar de ziekenhuizen mee kampen. ‘De regeldruk bederft het arbeidsplezier van artsen en verpleegkundigen. Mensen hebben het gevoel dat ze door alle regels hun vak niet meer kunnen uitoefenen. Het is een belangrijke reden voor hen om de zorg te verlaten. Wij hebben te maken met een belangrijke uitstroom naar ambulancediensten. De regeldruk maakt beroepen in de zorg ook onaantrekkelijk voor talentvolle jonge mensen. In dit licht bezien is het onbegrijpelijk dat de NFU in de cao-onderhandelingen in eerste instantie met een verslechtering van de arbeidsvoorwaarden kwam. We hebben juist een goede cao nodig om personeel vast te houden en aan te trekken.’
Regeldruk neemt eerder toe dan af
Het initiatief ‘Ontregel de zorg’ om de regeldruk te verminderen, juicht Girbes toe. Hij was bij de bijeenkomst dit voorjaar en sprak met de minister. ‘Dat stemde mij hoopvol. Iedereen is het dan met elkaar eens dat er te veel onzinnige regels zijn en dat die moeten worden afgeschaft. Maar als ik terugkom op de werkvloer, merk ik er niets van. Integendeel, alle partijen gaan onverminderd door met het maken van nieuwe regels. En iedereen wijst naar elkaar. Zorginstellingen zeggen dat het moet om contracten af te sluiten met zorgverzekeraars. Zorgverzekeraars wijzen naar toezichthouders en zij wijzen weer naar het ministerie en beroepsverenigingen. Ons systeem van marktwerking komt zo dichtbij een failure dat ik me echt afvraag of we daarmee wel moeten doorgaan.’
Accreditatie JCI
Girbes heeft momenteel bijvoorbeeld veel last van de administratieve lastendruk die de accreditatie van de Joint Commission International (JCI) genereert. ‘Daarvoor moet ik bijvoorbeeld periodiek per arts-in-opleiding op papier vastleggen wat ze wel en niet zelf mogen doen. Dat is typisch voor het Amerikaanse denken: dat de kwaliteit van zorg zou toenemen als je alle informatie vastlegt. Intensivisten volgen een hele lange opleiding. Het is veel beter om te vertrouwen op het vakmanschap van intensivisten. Als opleider probeer ik artsen mee te geven dat ze zelf aangeven waarbij ze nog begeleiding nodig hebben en makkelijk hulp vragen.’
@Frank – Quote “Sinds de invoering van het systeem van gereguleerde marktwerking is de kwaliteit van onze medische zorg in internationaal perspectief verslechterd, terwijl de kosten juist disproportioneel zijn gestegen (…) Hoe kan dit? Het Nederlandse zorgstelsel functioneert niet omdat het geconstrueerd is op inherent tegengestelde principes: wantrouwen en concurrentie moeten samengaan met vertrouwen en samenwerking. Dit is heel moeilijk in een land waarin iedereen gelijk is en iedereen vrij wil zijn van betutteling en zijn eigen wiel uitvindt. Dit is de culturele dimensie.
Om deze tegengestelde krachten in toom te kunnen houden is een zeer verfijnd systeem van checks en balances nodig, een hybride, complexe zorgmachinerie. Dit leidt onvermijdelijk tot heel veel controles (bureaucratie) en ondoorzichtigheid, het tegenovergestelde van transparantie. Met torenhoge indirecte kosten, waardoor minder geld beschikbaar is voor de zorg. Dit is de structurele dimensie.
Een patiënt is geen consument (cultureel). Het hybride, marktgedreven zorgstelsel legt de prikkels verkeerd en benadert de patiënt niet holistisch maar als een gedefragmenteerd wezen waaraan gesleuteld (en verdiend) kan worden. Defragmentatie geeft verdienmodellen. Het stelsel is omzet-gedreven en niet zorgkwaliteit-gedreven.” De blog: https://www.skipr.nl/blogs/id3350-kwaliteit-nederlandse-zorg-achteruit-door-marktwerking.html . Voor verdieping: http://www.gijsvanloef.nl
@Gijs van Loef — Ik ga me verdiepen in het voor mij nieuwe WHO-rapport over de Nederlandse zorg, zelfs al vind ik het weinig on-topic onder een nieuwsbericht dat gaat over de regeldruk.
Maar die regeldruk is geen gevolg van marktwerking. De regeldruk was ook al hoog vóór de marktwerkingsintroductie in 2006, van feitelijke marktwerking (concurrentie tussen zorgaanbieders) is nog nauwelijks sprake (zie https://www.zorgvisie.nl/blog/blog-prijsconcurrentie-tussen-ziekenhuizen-bestaat-niet/), en in de intramurale care (waar nog steeds sprake is van een overheidsgereguleerd systeem) is de regeldruk ook zeer hoog.
De oorzaak van de hoge regeldruk is dat overheid, zorgverzekeraars en sommige mensen binnen beroepsgroepen denken de kwaliteit van zorg zo goed als helemaal te moeten borgen/controleren middels structuur- en procesvereisten (SEP~). Wat men zou moeten doen is die inwisselen voor kwalitatief goede en administratief laagbelastende uitkomstmeting. Dat is heel goed mogelijk, en daarmee los je het probleem van de regeldruk grotendeels op.
@fienythijs — Dat wil ik graag geloven. En uw ervaring onderbouwt mijn stelling die ik al in 2012 poneerde, dat SEP-systemen zorgaanbieders doen verworden tot SEP-gerichte aanbieders. Daar waar ze pragmatisch maatwerk zouden moeten leveren.
In 1997 wilde ik terugkeren als remigrant vanuit Amerika. Ik fond werk in een ziekenhuis op de CCU maar kreeg geen behuizing. Dus terug naar de USA. Ik startte daar mijn IC opleiding ipv in NL.Mijn ervaring met de joint accreditation is dat alles een week van te voren tot in de puntjes gedaan werd (hoe onlogisch dat ook was), en zodra de inspecteurs weer weg waren iedereen op de oude voet verder ging. Ja ik ben ook schuldig geweest dat ik niet iedere 15 minuten een bloeddruk nam bij stabiele patiënten die aan een vaste hoeveelheid NTG hingen. Dat doe je iedere 30 minuten en die er tussen moet, die verzin je gewoon. De arme Amerikaanse patiënten hadden Popeye armen door de band als je geen arts bereid kon vinden om een A-lijn in te brengen. Tijdens accreditation week was het een ramp voor patient en personeel.
Ik heb dit dreigende echec overigens ook voorspeld: https://www.businessinsider.nl/5-punten-waarop-het-kabinet-rutte-iii-dreigt-te-falen-de-zorg/ . Eerder ook al in verschillende blogs en publicaties over de stelselgebreken van de gereguleerde marktwerkingsideologie. Sorry.
Beveiligde website: https://gijsvanloef.nl/
The Big Picture of the Dutch Healthcare system: Life expectancy improves, but medical performance is somewhat lagging – due to unrestrained commercial powers, albeit complex regulation – and social inequalities remain very large. Respect for persons is strained in different ways, although client orientation is good. Choice of provider is under attack and transparancy of medical markets is poor. Low income groups suffer increasingly from health costs, solidarity is under pressure. System costs are relatively high (partly due to elderly care), while quality is moderate. Overall, the Dutch healthcare system does not accomplish the fundamental goals of the WHO.
Further readings: http://www.gijsvanloef.nl