Artikel bewaren

U heeft een account nodig om artikelen in uw profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

‘Samen beslissen brengt compassie terug in de zorg’

Bart Kiers schrijft zowel over cure als care. Zijn aandachtsvelden zijn de ziekenhuizen, medisch specialisten, wijkverpleging en ouderenzorg.
[Weekoverzicht] In de context van de spreekkamer is het nog lastig voor artsen en patiënten om samen te beslissen over behandelopties. Moet de arts sturen of echt contact maken?
<p>PodiumT op het congres 'Samen beslissen in de spreekkamer'</p>
PodiumT op het congres 'Samen beslissen in de spreekkamer' - Foto: Creativideos Erik van den Berg

Artsen en patiënten die samen beslissen over wel of niet opereren. Eigenlijk is het heel simpel. Patiënten stellen drie relevante vragen en dokters geven eerlijk antwoord. Patiënten weten van tevoren welke drie vragen ze moeten stellen. Die zien ze overal in het ziekenhuis of verpleeghuis hangen op posters en folders, dankzij de campagne ‘Samen beslissen‘ van de patiëntenfederatie NPCF en de Federatie van Medisch Specialisten. Wat zijn mijn behandelopties? Wat zijn daarvan de voor- en nadelen? En wat betekent dat voor mijn leven? Eigenlijk is samen ‘appeltje-eitje’. Of toch niet?

Samen beslissen in de spreekkamer

Hebben patiënten eigenlijk wel iets te kiezen? In de context van de spreekkamer blijkt het erg lastig te zijn voor zowel patiënten als artsen. Dat blijkt uit de reacties op de door PodiumT nagespeelde scene op het congres ‘Samen beslissen in de spreekkamer‘, dat Zorgvisie heeft georganiseerd samen de Federatie en de NPCF. Nico van Wijk (78) komt bij de medisch specialist voor een longontsteking. Maar uit onderzoek blijkt dat hij er erger aan toe is. Zijn nieren kunnen de urine niet kwijt aan de blaas vanwege stuwing door prostaatkanker. De kanker zal uitzaaien en daar zal hij aan overlijden. Heeft behandelen eigenlijk nog wel zin?

Behandelfuik

De dokter moet inschatten of Van Wijk en zijn dochter die is meegekomen, toe zijn aan een ‘slechtnieuwsgesprek’. ‘In deze setting loopt de patiënt het gevaar om in de behandelfuik te lopen’, zegt een arts in het publiek. ‘Zijn leven staat op het spel. Artsen zijn ook opgeleid om te behandelen. De primaire insteek is alles doen om de patiënt te redden.’

Compassie

De vraag is in hoeverre de arts het gesprek gaat sturen. Of probeert hij echt contact te maken met de patiënt? En hoe doe je dat dan, wat werkt? Opvallend is dat de oudere dokters in de zaal meer op de lijn zitten dat de arts het heft in handen moet nemen. Terwijl de jongere artsen proberen contact te maken om boven tafel te krijgen wat de patiënt zelf denkt, voelt en wil. ‘Uw nieren doen het niet meer. U heeft uitgezaaide kanker. Heeft u er wel eens over nagedacht dat het levenseinde nabij komt?’, stelt een toeschouwer de loop van het gesprek voor. Een andere arts concludeert dat ‘samen beslissen‘ de compassie terugbrengt in de zorg.

Rol medisch specialist is niet helder

Maar medisch specialisten willen meer duidelijkheid over hun rol bij deze aanpak. Wanneer moeten ze coachen, wanneer moeten ze sturen en hoe doe je dat dan? Dat is een van de voorlopige bevindingen van een pilot in het Radboudumc, waaraan enkele vakgroepen meewerken. In het academische ziekenhuis in Nijmegen blijkt dat de helft van de patiënten vindt dat er al samen wordt beslist. Een kwart vindt dat de arts sterk rekening heeft gehouden met wat de patiënt wil. Opvallend is verder dat patiënten zich door de campagne ‘Samen beslissen’ gelegitimeerd voelen om de drie vragen ook echt te stellen. Eén patiënt zei zelfs pas weg te gaan als alledrie de vragen zijn gesteld.

Omzetverlies onvermijdelijk

Een knelpunt is dat dokters die samen beslissen, minder behandelen en daardoor inkomsten mislopen. Ab Klink, lid raad van bestuur van zorgverzekeraars VGZ, wil hier bij de zorginkoop op inspelen. Ziekenhuizen en dokters die focussen op het leveren van zinnige en zuinige zorg, krijgen wat VGZ betreft meer patiënten toegewezen. Maar dat zal nooit het omzetverlies helemaal compenseren. ‘Ziekenhuisbesturen zullen moeten afschalen, daar is geen ontkomen aan.’

Verspilling in de zorg

Overbehandeling, gebrekkige afstemming, overbodige administratieve handelingen, fraude en misbruik. Het zijn vormen van verspilling. Door deze verspilling uit de zorg te halen, is veel geld te besparen én verbetert de kwaliteit.
Lees meer

Geef uw reactie

Om te kunnen reageren moet u ingelogd zijn. Heeft u nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.