Het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) heeft de doelstellingen van de grootscheepse veranderingen in de langdurige zorg onderzocht. Een van de doelstellingen van de overheid is dat mensen die zorg nodig hebben eerst nagaan of er informele hulp beschikbaar is, maar uit het rapport blijkt dat tussen 2014 en 2016 niet meer mensen voor elkaar zijn gaan zorgen. Bovendien vindt 23 procent van de hulpbehoevenden dat zij de benodigde hulp zoveel mogelijk uit hun sociale netwerk zouden moeten krijgen. In 2010 lag dat percentage nog op 41 procent. Op basis van demografische ontwikkelingen verwacht het SCP dat de behoefte aan hulp toeneemt, omdat het aandeel ouderen de komende jaren stijgt en de groep die vaak informele hulp geeft in omvang afneemt. Het SCP adviseert de overheid op basis van deze conclusies om opnieuw na te denken over deze en een aantal andere aannames achter de hervorming van het zorgstelsel. Niet iedereen is of kan redzaam zijn en niet voor iedereen is langer thuis wonen de ultieme oplossing, aldus het SCP.

Vaker thuis dan gewenst

De meeste mensen met een beperking die een beroep op de Wmo doen, kunnen zich niet zelfstandig redden, zo schrijft het SCP in het rapport Veranderde zorg en ondersteuning voor mensen met een beperking. Landelijke evaluatie van de Hervorming Langdurige Zorg. Met zorg en ondersteuning lukt het de meesten wel, maar bij een op de tien (bij persoonlijke verzorging en organiseren van het dagelijks leven) tot drie op de tien (het huishouden doen) gaat het ook dan niet. Een derde van de Wmo-melders zegt dat ze vaker thuisblijven dan gewenst en een zesde dat ze minder sociale contacten hebben dan ze zouden willen. Driekwart van de Wmo-melders die zeggen dat ze extra hulp bij het onderhouden van contacten nodig hebben, zegt dat niemand in het eigen sociale netwerk deze hulp kan geven.

Toegang tot zorg

Een andere conclusie uit het rapport luidt dat de toegang tot de juiste hulp te wensen overlaat. Voor zowel maatschappelijke ondersteuning, wijkverpleging en zorg die valt binnen de Wet langdurige zorg, geldt dat dat mensen moeite hebben om de weg te vinden naar de juiste hulp. Ook weten mensen niet dat zij hierbij geholpen kunnen worden door een onafhankelijke cliëntondersteuner. In de praktijk blijkt er geen integrale toegang te zijn tot de verschillende vormen van langdurige zorg en ondersteuning. Voor mensen met meerdere hulpbehoeften ontbreekt vaak een professionele regievoerder die alle hulp coördineert.

Volgens het SCP moet het creëren van betere cliëntondersteuning en informatievoorziening over de toegangsroutes naar en binnen de langdurige zorg en ondersteuning bij de overheid hoog op de prioriteitenlijst staan. Ook zijn er oplossingen nodig die het gat dichten tussen de zorg en ondersteuning thuis en in instellingen.