Het SCP geeft in het rapport ‘De opmars van het pgb’ een verklaring voor de mate waarin het pgb tot een nieuwe zorgvraag heeft geleid. De verwachting van beleidsmakers bij de introductie van de pgb-regeling in 1998 was dat het beroep op de zorg in natura daardoor zou verminderen. Dat gebeurde ook wel, maar er was geen rekening gehouden met de aanzuigende werking van het pgb. Daardoor steeg het aantal pgb-houders veel sneller dan de zorg in natura. Het aantal pgb-houders is sinds de invoering in 1998 gestegen van 13.000 tot bijna 150.000 in 2008. Over de periode 2005-2008 was de groei van het aantal pgb-houders 28 procent. In die periode steeg het aantal mensen met zorg in natura met slechts 1,3 procent.
Late invoering pgb
De relatief late invoering van het pgb in Nederland in vergelijking met buurlanden vormt volgens SCP-onderzoeker Debbie Oudijk een deel van de verklaring voor de aanzuigende werking. Met het pgb kwamen er nieuwe keuzes, zoals het betalen van mantelzorgers en vormen van particuliere zorg. Daardoor werd een nieuwe groep zorgvragers aangeboord. Daarnaast leidden aanpassingen in het AWBZ-stelsel in 2003 tot een vergroting van de keuzemogelijkheden en dus tot meer groei. Ook de beperking van de contracteerruimte van zorgkantoren voor de zorg in natura had een opdrijvend effect.
Groeipotentieel pgb
Op basis van de kenmerken van de pgb-houders, zoals leeftijd, inkomen, opleiding en aandoeningen, heeft het SCP becijferd dat het pgb nog een groot groeipotentieel heeft. “Er is nog een grote groep mensen met soortgelijke kenmerken die nog geen beroep doet op de AWBZ. In potentie kan het aantal pgb-houders zelfs doorgroeien naar 191.000. Alhoewel we van de nieuwe mensen niet weten hoeveel er voor zorg in natura kiezen.” Het aantal pgb-houders bedroeg eind 2010 circa 130.000.
Pgb onbetaalbaar
De pgb-regeling ligt politiek onder vuur, omdat deze onbetaalbaar dreigt te worden. In 2008 bedroegen de totale uitgaven voor het pgb bijna 2,1 miljard euro. Ondanks ingrepen in de AWBZ was er volgens het College voor Zorgverzekeringen in 2010 ruim 2,3 miljard euro gemoeid met het pgb. Staatssecretaris Marlies Veldhuijzen van Zanten van VWS botste eind 2010 met de Tweede Kamer over een pakket maatregelen om de kosten te beheersen. Ze heeft de Kamer dit voorjaar een brief toegezegd met maatregelen om pgb-regeling verder te versoberen.
Verscherp indicatiestelling AWBZ
Het SCP adviseert het kabinet om de pijlen niet alleen op het pgb te richten. “Daarmee maak je het pgb minder aantrekkelijk, terwijl de zorg die via het pgb wordt geleverd goedkoper is dan zorg in natura. Bovendien heeft een deel van de pgb-houders geen alternatief, omdat de het aanbod van de zorg in natura tekortschiet. Het is beter de drempel voor de hele AWBZ te verhogen en de indicatiestelling aan te scherpen. Nederland is in vergelijking met buurlanden ruimhartig. Voor lichtere vormen van zorg, zoals begeleiding en huishoudelijke verzorging, zou je minder zorg kunnen toekennen.” (Zorgvisie – Bart Kiers)
Lees ook:
Bezuiniging op pgb uitgesteld
Veldhuijzen bezint zich op bestrijden pgb-fraude
Het CIZ heeft voor mensen met een handicap e/o chronische ziekte een indicatie afgegeven. De betaling van in natura zorg of PGB komt uit 1 en hetzelfde budget nl. de AWBZ. Kiezen voor PGB is beduidend goedkoper!!!Bij instellingen betaald men het 3 dubbele!! Hoezo bezuinigen? Wij mogen niet meer bestaan van deze regering. Collectieve zorgdoding!!
Het PGB is een innovatief middel gebleken in een bredere zorgvraag van cliënten. Het toont aan dat het huidige AWBZ systeem waarbij veelal Zorg in Natura door grote zorginstellingen wordt geleverd, eigenlijk niet meer functioneert. Het klassieke denken in hokjes en diagnoses ligt hieraan mede ten grondslag.
Het (lokaal) aanbod is te schraal en dat zorgt in het huidige systeem dat de markt op slot zit/zat. Het PGB heeft voor een ander en breder aanbod gezorgd en ervoor gezorgd dat er beter antwoord kan worden gegeven op veranderende hulpvragen. Er zijn ondernemers en aanbieders opgestaan die dichtbij de basis staan en weten waar de vraag van de client ligt. Dat zich daarbij helaas ook frauduleuze aanbieders binnen een branche manifesteren, betekend dat wet en regelgeving enigszins moet worden aangepast om dat te voorkomen of in ieder geval lastiger te maken. Wel toont het aan dat het PGB de motor van innovatie in de AWBZ is (zoals Thomashuizen onlangs in het FD schreef).
Maar ook bij Zorg in Natura kan een client eigen regie hebben, mits er een ander aanbod binnen de betreffende woonplaats/regio is. Helaas zit de markt vaak (nog) op slot en houdt het systeem zichzelf in stand (zorgverzekeraars en grote zorginstellingen). DAAR zit het pijnpunt en DAAR zou de overheid zich op moeten richten en ik zie die beweging gelukkig ontstaan. Maar is de politiek en dit kabinet zich daar voldoende van bewust?
Want daar vallen bezuinigingen te halen door een enorm overhead apparaat en doorgeslagen regelgeving en bijbehorende bureaucratie. Het PGB toont aan dat zorg vele malen efficiënter en effectiever kan worden aangeboden. Een ZZP-er ingehuurd door een client zelf levert dezelfde zorg voor meer dan 50% minder en een kleinschalige zorgaanbieder levert de zorg in een (klein) organisatorisch verband voor circa 30% minder dan Zorg in Natura. Zie de vele voorbeelden maar ook een concept als Buurtzorg binnen een ander onderdeel van de zorg, laat zien dat het anders kan. Het heeft allemaal te maken met het klassieke zorgstelsel wat niet meer functioneert.
De grote toename binnen het PGB heeft naast een andere doelgroep, ook te maken met een complexere maatschappij en sneller/beter diagnostiseren. De explosieve groei in de AWBZ toewijzen aan aan ‘het PGB op zichzelf’ is dan ook niet eerlijk in mijn ogen.
wat een boter op het hoofd hier, ik bedenk dat niet zelf…..nogmaals bron zorgkantoor menzis!
Volgens het zorgkantoor kijkt in de gemiddelde vogelaarwijk een meerderheid naar een plasmatv op kosten van het pgb.
Dat was de reden om voor de WK de PGB kraan dicht te draaien, en niet anders!
@ plasmatv. Van elke regeling wordt misbruik gemaakt, en dat weten ambtenaren ook. Dus als een regeling te populair wordt dan laat de ambtenaar onderzoek doen naar misbruik. Vervolgens gaan mensen als jij praten over plasmatv’s en we zijn klaar voor impopulaire bezuinigingsmaatregelen. Feit is dat we niet weten of er van de PGB’s meer misbruik wordt gemaakt dan redelijk is voor een dergelijke regeling, en of dit misbruik makkelijk is tegen te gaan. Nee, als ‘oplossing’ worden er minder PGB’s verstrekt…
Dit onderzoek doet mij pijn in mijn hart. Dit is een economische vraag die wordt beantwoord door niet economen, en dan gaat het fout. Het gaat over de toename in het gebruik van PGB. Dat heeft een vraag- en een aanbodkant. En indien de PGB’s voor de gebruiker volledig gratis zijn, dan is er geen sprake van vraag maar van behoefte. Na al deze begripsverwarring wordt er in de inleiding al gesproken over ‘vraagstimulerende’ effecten. Dit onderzoek heeft geen neutrale insteek, het is bedoeld om tot een bepaald antwoord te komen. Blijkbaar stond van te voren al vast dat er teveel gebruik wordt gemaakt van de PGB’s. Dat mag misschien zo zijn vanuit de budgetkant geredeneerd, maar het is mij, ook na lezing van het rapport, niet duidelijk dat er maatschappelijk teveel PGB’s worden verstrekt. De meerwaarde van de PGB’s blijven volledig onduidelijk, evenals de gedragseffecten bij zowel vragers als aanbieders van PGB-zorg. Toch trekt het SCP een grote broek aan als het gaat om de aanbevelingen. Die aanbevelingen lijken wel te verklaren waarom het Sociaal Cultureel Planbureau een economische vraag kreeg te beantwoorden van VWS. Immers, net als bij het Wmo onderzoek vertelt het SCP precies wat VWS wil horen. Een zwarte dag voor allen die in de toekomst afhankelijk zouden zijn van kosten-effectieve PGB-zorg, maar die nu mogelijk niet meer ontvangen.
Weer een verkeerde bezuiniging die eraan komt. Laten ze eens bezuinigen op de uitvoering van het budget. Ik moest afgelopen jaar een gesprek van ruim 11/2 uur voeren over mijn zoon die McDD heeft, terwijl ik alles al had opgeschreven. Waar dient dat voor. BJZ vertelde me dat het een nieuwe regel was. Onzin kost alleen maar heel veel geld. Maar nu moet ik straks de ‘zogenaamde’ lichte vorm van begeleiding gaan inleveren. Wel eens een dagje meegemaakt met een kind met McDD? Ze moeten zich schamen. Maar het is natuurlijk makkelijker om een afhankelijk iemand te korten dan jezelf je baan te ontzeggen. Ze creeeren alleen maar hun eigen banen.
jammer dat ook deze discussie weer bewijst dat regelgeving in ons land intussen voornamelijk wordt ingericht vanuit wat ik maar ‘institutioneel wantrouwen t.o.v. de zorgafhankelijken’ noem. natuurlijk zijn er bij de introductie vanhet PGB gevallen geweest waar mensen die jaren zelf voor hun afhankelijken hadden gezorgd (en betaald!) een deel van het toegewezen PGB aan relatief luxe goederen hebben besteed, die ze zich jaren hadden moeten ontzeggen vanwege de mantelzorg die ze verleenden. maar dat is niet meteen fraude! want de noodzakelijke zorg moet hoe dan ook worden verleend en de mantelzorgers en hun zorgafhankelijke hebben baat bij ontspanning.
altijd weer is tegenwoordig de kern van de discussie hoe de zorg betaalbaar gehouden kan worden voor mensen die deze (nog) niet nodig hebben. helaas betalen de zorgafhankelijken daarvoor.
Teleurstellend dat er door het SCP wordt voorgesteld om de indicatiestelling te verzwaren. Dit betekent dat de huishoudelijke zorg en de begeleiding het kind van de rekening worden. Het dringt maar niet door bij beleidsmakers dat mensen sociale wezens zijn en dat contact met anderen energie geeft en bijdraagt aan het welbevinden. De contacten met begeleiders en huishoudelijke hulpen hebben grote waarde en is minder duur dan de inzet van b.v. een verpleegkundige. We moeten ook niet vergeten dat mensen met een zorgvraag vaak minder kunnen deelnemen aan het maatschappelijk verkeer en afhankelijk zijn van wat er bij hen over de vloer komt en ook tijd wil en kan investeren. Investeren in aandacht, begeleiding en dus mogelijkheden bieden om het verhaal te kunnen vertellen leidt vaak tot een lagere zorgvraag dus hierop niet bezuinigen.
@plasmatv; Hou toch eens op over de gezeur dat er alleen maar gefraudeerd wordt met PGB. Natuurlijk zullen er gevallen zijn van fraude maar dat wil niet zeggen dat PGBgebruikers allemaal fraudeurs zijn!! Denk je dat bij ZIN niet gefraudeerd wordt? Laat de overheid maar zorgen voor strakke controles op de verantwoordeingsformulieren dat is goedkoper en effectiever dan de bijna gemene maatregelen die nu genomen worden. De PGBers aanpakken is natuurlijk lekker gemakkelijk want ze zijn nauwelijks georganiseerd en kunnen niet echt een vuist maken! Dat daarmee een hoop gezinnen in de problemen gebracht worden neemt de overheid maar even voor lief…jammer, PGB is en blijft een fantastisch instrument voor mensen die zelf willen blijven beslissen over welke zorg ze willen inkopen. Scheer niet alle PGBers over één kam a.u.b.
@plasmatv: er geldt een strenge controle op de besteding van het pgb, misbruik wordt bestraft. Er is veel beter zicht op de daadwerkelijke zorginzet, dan bij de idd duurdere ZIN. Wat instellingen declareren komt regelmatig niet overeen met wat de client echt aan zorg heeft ontvangen. Iedereen een Pgb met de bijbehorende keuzevrijheid en inspraak in de zorg zou de overheid echt eem hoop geld besparen. Het bevordert marktwerking want zorgaanbieders moeten dan echt op clienttevredenheid en kwaliteit concurreren.
Dat bij de Pgb-stop geen toename van ZIN aanmeldingen is geweest, komt niet doordat zorgvragers dan dus eigenlijk niet echt zorg nodig hadden. Het kwam doordat er in het ‘reguliere’ aanbod dus echt geen oplossing voor de zorgvraag kon bieden. Reden waarom veel mensen dan ook voor een pgb kiezen. Geloof me, in mijn beroepspraktIjk heb ik veel mensen met een lastig in te vullen zorgvraag tussen wal en schip zien vallen tijdens de pgb-stop. Zorgkantoren lieten clienten aab hun lot over en veel te lang in onzekerheid, zelfs met de ingestelde uitzonderingsregel en als zeer duidelijk was dat ZIN geen oplossing kon bieden.
Opmerkingen als de jouwe zetten het PGB in een kwaad daglicht, terwijl men vaak alleen indianenverhalen van horen zeggen heeft en inhoudelijk niet op de hoogte is.
Dan moeten we ons eens afvragen waar het gehele ambtelijke apparaat toe dient?! Die kost ook miljarden. En als zij niet kunnen controleren maar alleen kunnen korten. Wordt het eens tijd om hier eens kritisch naar te kijken. Nu zitten ze alleen maar achter hun beeldschermpje regeltjes te verzinnen. In plaats van ter plekke de situatie controleren en indiceren!!
@ rob “Een hoop van deze 130.000 mensen hadden vroeger het dure ‘ZIN'”…tuurlijk die zitten er tussen, maar ook een aanzienelijk deel van de mensen koopt geen zorg maar plasma tv’s en andere onzin van het PGB geld.Onder de streep zal er dus niet veel, waarschijnlijk niks overblijven. Toen in 2010 de deur op slot ging voor PGB zag je geen toename voor aanvragen ZIN (bron zorgkantoor Menzis) en het PGB ging niet voor niks op slot voor het WK voetbal…..
Wat ik graag zou willen lezen in dit soort rapporten is niet dat de PGB steeds ‘duurder’ wordt. Maar wat het oplevert. Een hoop van deze 130.000 mensen hadden vroeger het dure ‘ZIN’. Dus daar zou de overheid weer op moeten verdienen. Alleen lees ik dat nooit in verslagen!? Nu lijkt het net of het PGB fout is en de gehele AWBZ onder druk zet. Het echte probleem is, en daarom is PGB zowieso in het leven geroepen, dat de ZIN oncontroleerbaar en duur is. De mensen die er gebruik ‘van moeten maken’ zeer ontevreden zijn over de zorg en alleen maar zieker en gefrusteerder worden. Wat weer veel en dure specialistische zorg en zware medicatie met zich meebrengt. En dat kost de overheid ook heel veel geld! Wat ik dus zou willen lezen is wat levert PGB de overheid onder de streep op?!