Jarenlang waren de medische dossiers van patiënten van het OLVG in te zien door onbevoegden. Dat meldde de Volkskrant vrijdag. Afspraken in het ziekenhuis, diagnoses, medicijnen, de thuissituatie, opmerkingen van artsen en verpleegkundigen in het dossier: alles was zichtbaar voor alle medewerkers van het ziekenhuis, ook zij die daar volstrekt geen noodzaak toe hadden.

Na de berichtgeving in de Volkskrant haastte het OLVG zich om maatregelen aan te kondigen, maar volgens gezondheidsjurist Theo Hooghiemstra doet dat niets af aan het feit dat het hier om ‘een zeer ernstige zaak’ gaat waarbij ‘het gevoel van urgentie volstrekt ontbreekt’.

Ook elders?

‘De grote vraag is natuurlijk of dit elders ook voorkomt, in andere ziekenhuizen’, zegt Hooghiemstra. ‘Ik vrees eerlijk gezegd van wel, al zal dit feitelijk via audits moeten worden vastgesteld. De uitwisseling van medische gegevens is complex, omdat er een spanning is tussen optimale gegevensbescherming en de werkbaarheid voor artsen en verpleegkundigen. Maar in dit geval is duidelijk dat er zeer grote fouten zijn gemaakt, zoals OLVG zelf ook heeft bevestigd.’

Gebrek aan gevoel voor urgentie

Wat hem het meeste verontrust, is het feit dat er zoveel tijd overheen gaat voordat verbeteringen worden doorgevoerd. ‘Vragen over bescherming van gezondheidsgegevens spelen al vele jaren. Er wordt te weinig mee gedaan. Dat verbaast me wel, of eigenlijk ook weer niet, want zo gaat het vaker. Hoewel er in de zorg soms ook positieve voorbeelden zijn, is er te veel en te vaak gebrek aan gevoel voor urgentie om het medisch beroepsgeheim te beschermen en te voldoen aan de AVG.’

Trage maatregelen

Dit uitte zich volgens Hooghiemstra ook in de trage maatregelen van het OLVG zelf. ‘Het duurde na eerdere onderzoek van de Autoriteit Persoonsgegevens in 2013 en het recente signaal van de betreffende klokkenluider 7,5 maand voordat er maatregelen werden getroffen die moesten voorkomen dat onbevoegden medische dossiers konden inzien. En toen nog waren die maatregelen gebrekkig. En dat bij het grootste ziekenhuis van Nederland als het om aantallen patiënten gaat.’

Meer onderzoek nodig

‘Dit is een zeer zorgelijke ontwikkeling, die om een diametraal andere aanpak vraagt. Om te beginnen met veel meer feitelijk onderzoek ter plekke door de toezichthouders, de Autoriteit Persoonsgegevens en de Inspectie. En overigens ook door de betreffende Functionarissen Gegevensbescherming. Want dit kan echt niet door de beugel.’