Ouderen die net in het verpleeghuis wonen, zijn geneigd zich terug te trekken, zegt Els Nauta, beleidsmedewerker kwaliteit bij verpleeghuis Frankeland in Schiedam. ‘Vaak zeggen ze: laat mij maar. Dat signaal hoorden wij te vaak Als je niet oppast, leidt dat tot verborgen eenzaamheid.’ Samen met haar collega Saskia Innemee ontwikkelde Nauta daarom al in 2004 de cursus Van Huis tot Thuis. In vier bijeenkomsten worden bewoners wegwijs gemaakt in wat Frankeland te bieden heeft aan voorzieningen en activiteiten, maken ze kennis met elkaar, wisselen ze ervaringen uit over de verhuizing en leggen sociale contacten. Een duwtje in de rug, dat onlangs de Nationale Eenzaamheid Prijs 2014 van Coalitie Erbij won.

Frankeland, een van de vijf locaties van de Frankelandgroep in Schiedam en Vlaardingen, is volgens Nauta nog een van de weinige organisaties voor ouderenzorg met zo’n introductiecursus. ‘Vreemd, omdat het zo’n makkelijk praktisch voorbeeld is om toe te passen. Bewoners leren elkaar kennen, doen hun verhaal en horen ook van anderen dat ze heel wat achter hebben moeten laten. Dat zorgt voor herkenning en schept een band. Mensen gaan al snel zelf het werk doen: “Ga eens mee naar het koffie-uurtje of het zwembad, echt iets voor jou”.’

Aansluiting

Bij Van Huis tot Thuis hoort ook dat nieuwe bewoners nadrukkelijk welkom worden geheten, zodat ze zich wat minder verloren voelen en aansluiting vinden. ‘Daarnaast begeleidt een vaste verzorgende nieuwe bewoners zes weken bij het leren kennen van de nieuwe woonomgeving. En na acht weken is er een gesprek over hun welzijn. Voelen zij zich al thuis? Zijn zij tevreden over hun sociale contacten en activiteiten?’

Deelname aan de cursus is vrijwillig. Niet iedereen wil meedoen. Sommigen kennen het verpleeghuis al, hebben voldoende sociale contacten met familie en vrienden, of blijven gewoon liever op zichzelf. ‘Karakter, persoonlijkheid en de situatie spelen allemaal mee. Soms zitten lichamelijke of psychische beperkingen in de weg. De categorie ouderen in een verpleeghuis is ‘zwaarder’ en kwetsbaarder geworden, reden temeer om ons best te doen. Vrijwilligers of activiteitenbegeleiders kunnen ook met individuele bewoners iets ondernemen.’

De prijs is een hele erkenning, zegt Nauta. Met de bijbehorend bedrag van 5.000 euro wordt de cursus binnenkort ook aangeboden aan ouderen in het aanleuncomplex bij Frankeland. ‘Ook bij die groep, die steeds zelfredzamer moet worden, zijn er waarschijnlijk genoeg bewoners die we hiermee een steuntje in de rug kunnen geven.’