Veertien proefpersonen werden elk drie dagen achtereen opgesloten in speciale respiratiekamers van de Universiteit Maastricht. Men kon geen contact hebben met de buitenwereld, het licht van buiten werd tegengehouden en er was geen besef van tijd – enkel Netflix was beschikbaar. Eten en drinken kregen de proefpersonen voorgeschoteld via een luchtsluis. Na de eerste ‘gewone’ nacht werd het dag- en nachtritme van de proefpersonen omgegooid door hen een paar uur na de lunch weer te laten slapen. ’s Avonds werd men weer wakker gemaakt voor het ontbijt met daaropvolgend een nieuwe, volledige dag. In de ochtend kregen zij avondeten. Deze omdraaiing van het dag- en nachtritme werd daarna nogmaals herhaald, waarna diverse metingen plaatsvonden. Professor Patrick Schrauwen, leidinggevende van het onderzoek, legt uit: ‘Met deze unieke opzet konden we de proefpersonen ’s avonds meten, maar wel nadat ze een normale 6 á 7 uur geslapen hadden’, aldus Schrauwen. ‘Met behulp van een zogenoemde glucose clamp en stabiele isotopen konden we heel nauwkeurig de insulinegevoeligheid meten van de lever en de spier Door het afnemen van spierbiopten bij de proefpersonen hebben we vervolgens bestudeerd welke processen in de spier precies waren aangedaan.’

Nachtdiensten

Het rapport geeft aan dat de belangrijke bevinding mogelijk een verklaring is voor het verhoogde risico op diabetes type 2 onder mensen die nachtdiensten draaien. De studie geeft dan ook antwoord op de vraag of een ’24-uurseconomie’ effect kan hebben op de gezondheid van mensen. Verstoringen van eetpatronen, obesitas en de kans op het ontstaan van kanker zijn tevens al eerder in verband gebracht met de toenemende inbreuk op een natuurlijke slaap-waakcyclus.

Bioritme

Tijdens het omgooien van het dag- en nachtritme gebeurde nog iets opvallends bij de proefpersonen. Onderzoeker Jakob Wefers: ‘De biologische klok zit niet alleen in onze hersenen, maar in alle cellen van ons lichaam. In onze studie ontdekten we dat deze biologische klok zich niet had aangepast aan het nieuwe tijdschema; in de spier vonden we duidelijk dat de moleculaire biologische klok nog in de oude tijd liep. Dit verklaart waarom de spier ook minder insulinegevoelig wordt. En dat kan mogelijk weer een verklaring zijn voor het verhoofde risico diabetes type 2 bij mensen die in ploegendienst werken’, aldus Wefers.

Diabetes type 2

Bij diabetes type 2 reageert het lichaam niet meer goed op insuline. Insuline is het hormoon dat de bloedsuikerspiegel regelt. De insuline kan zijn werk niet doen en een gevolg hiervan is dat er teveel suiker in het bloed blijft zitten. Eerst maakt het lichaam extra insuline aan, maar na een tijdje wordt dit steeds minder.