De schatting is dat de overschrijding 242 miljoen euro is. Maar dat bedrag heeft een vrij groot koffiedikgehalte, omdat de cijfers van dit jaar er nog niet zijn.

Zorgverzekeringswet

Vorig jaar telt niet mee, want de wijkverpleging is net dit jaar naar de Zorgverzekeringswet overgeheveld. En het gevolg van de herindicaties, die de wijkverpleegkundigen afgelopen mei hebben afgerond, is ook nog niet bekend. Op ongecontracteerde zorg is nog geen zicht, evenmin op de hoeveelheid pgb’s wijkverpleging die deel uit gaan maken van het budgettair kader. De wijkverpleging is tegelijkertijd met de overheveling 400 miljoen euro gekort. En volgend jaar komt daar volgens de kabinetsplannen nog eens 100 miljoen euro overheen. Sommige zorgaanbieders moeten het met 20 procent minder budget doen. Gevolg: ontslagen, vooral onder de lager opgeleide verzorgenden. Die mogen straks als mantelzorger hetzelfde werk gaan doen. Of de wijkverpleegkundigen krijgen er werk bij en raken overbelast.

Thuiszorg

Hoe valt dit te rijmen met het idee van ons aller kabinet dat ouderen zo lang mogelijk thuis moeten blijven wonen? Verzorgingshuizen worden opgedoekt of omgevormd tot kleinschalige woonvormen. Verpleeghuizen nemen alleen nog de allerziekste, meest demente ouderen op. En de rest blijft thuis. Een groeiende groep mensen met steeds meer complexe klachten, want die krijg je als je oud wordt. Je zou verwachten dat een extra investering in de thuiszorg en wijkverpleging op zijn plaats zou zijn.

Zilveren Kruis

Zilveren Kruis probeert er in een paar pilotregio’s wat van te maken met wijkteams. Utrecht is bijvoorbeeld opgedeeld in achttien wijken. Voor elke wijk kiest de zorgverzekeraar een voorkeursaanbieder die de wijkverpleging daar mag optuigen. Andere aanbieders mogen de wijk nog wel in maar ontvangen een beduidend lager tarief voor hun zorg. Dat schrikt lekker af. Er zijn vier voorkeursaanbieders in Utrecht en zij verdelen de markt. Of beter: Zilveren Kruis verdeelt hun markt. Het kiezen van voorkeursaanbieders, die vooraf hun zorgaanbod met bijbehorend budget te beoordeling aan de zorgverzekeraar moeten voorleggen, lijkt wel wat op aanbesteden maar is dat niet. Zorgverzekeraars zijn namelijk niet aanbestedingsplichtig. Het Europees aanbestedingsrecht is niet op hen van toepassing omdat ze niet als publiekrechtelijke instelling worden gezien. Dat heeft als voordeel dat ze aanbestedingsregels als transparantie en gelijke behandeling naast zich neer kunnen leggen. Dus: je schrijft in, je weet niet precies waarop en je hoopt er het beste van.

Careyn

Geen wonder dat zorgaanbieders daar tegen in het verweer komen. De audiciens en de schoentechnici hebben van de rechter ongelijk gekregen. Misschien dat de Utrechtse ouderenzorgorganisatie Careyn meer geluk heeft. Careyn heeft in het conceptvoorstel te weinig wijken toebedeeld gekregen om zijn gespecialiseerde thuiszorgteams in de lucht te kunnen houden. Bovendien doorkruist de Utrechtse wijkindeling reeds opgetuigde samenwerkingsverbanden. Dit lijkt niet efficiënt en ook verwarrend voor cliënten. Waar de overblijvende zorg uit bestaat, is ongewis. Careyn denkt dat de concurrenten hun beloftes niet zullen kunnen waarmaken en moeten snijden in uren of in kwaliteit van zorg. Wie denkt aan aanbestedingsprocedures in het busvervoer, weet dat deze vrees niet geheel onrealistisch is. De winnaar van het stadsbusvervoer in Utrecht voerde niet lang daarna ontslagen door en halveerde dienstregelingen.

Wegwijzer

De pilots duren drie jaar. Als na een half jaar blijkt dat de pilot niet oplevert wat hij beoogt, zal Zilveren Kruis het experiment beëindigen. Maar stel dat het concept succes heeft. Dan blijkt Zilveren Kruis ons maar mooi de weg te hebben gewezen naar een overzichtelijke en efficiënte wijkverpleging. Als de verzekeraar nu wat transparanter wordt in zijn procedure, is het dan niet het proberen waard?