Zo is het energieverbruik van het Amsterdam UMC, locatie AMC, in vier jaar tijd met 26 procent gereduceerd door onder meer het aanbrengen van ledverlichting, optimalisering van het energiezorgsysteem en renovatie van de gevels. Het ziekenhuis ziet de energiekosten in 2017 dalen met 37 procent van 10,7 miljoen euro naar 6,7 miljoen euro. De totale energiekosten van de onderzochte ziekenhuizen omvatten vorig jaar 139 miljoen euro.

Omzet en zorgkosten

Dat blijkt uit een analyse van 72 jaarverslagen over 2017 van ziekenhuizen door Intrakoop, de inkoopcoöperatie van de zorg en Verstegen accountants en adviseurs. De onderzochte ziekenhuizen zijn samen verantwoordelijk voor 88 procent van de omzet van de sector en behaalden in 2017 een nettoresultaat van 450 miljoen euro. In 2016 was dit nog 386 miljoen euro. De totale stijging van de zorgkosten voor de ziekenhuizen is in 2017 met 1,4 procent (tot in totaal 22,6 miljard) de laagste in jaren.

Reserves

De winst is toegenomen omdat de bedrijfsopbrengsten met 1,6 procent zijn gestegen. De lasten stegen ook, maar veel minder dan in 2016. De positieve cijfers leveren een betere solvabiliteit op met een gemiddelde van 25,3 procent in 2017 tegen 23,7 procent in 2016. De financiële reserve van ziekenhuizen is samen bijna 6 miljard euro.

Rode cijfers

De betere financiële situatie blijkt verder uit het geringe aantal ziekenhuizen dat in 2017 rode cijfers schreef: slechts zes van de 72 onderzochte ziekenhuizen. Van deze ziekenhuizen behoren er drie tot de zogeheten grote ziekenhuizen (omzet boven de 300 miljoen). Ook in 2016 waren het de grotere ziekenhuizen waar vooral verliezen werden geleden.

Personeelstekort

De personeelskosten in ziekenhuizen zijn in 2017 in totaal met 2,1 procent toegenomen. De grootste toename zit in de kosten voor het personeel dat niet in loondienst is (10,3 procent), een kostenpost van ruim een half miljard euro. Het  aantal moeilijk vervulbare patiëntgebonden vacatures is gestegen met 29 procent. Samen hadden de onderzochte ziekenhuizen meer dan 1.000 patiëntgebonden vacatures die langer dan drie maanden openstonden zonder een geschikte kandidaat te vinden. Dit is een direct gevolg van de krapte op de arbeidsmarkt in de zorgsector.

Verschuiving naar eerste lijn

Een andere trend is dat de productie van de ziekenhuizen onder druk staat. Zowel het aantal klinische opnamen als het aantal klinische verpleegdagen daalde met 3 procent. De daling in opnames heeft te maken met een verschuiving van opnames in ziekenhuizen naar zorg in de eerste lijn, zoals de huisarts en zelfstandige behandelcentra. Uit de cijfers van de jaarverslagenanalyse blijkt dat ondanks het dalende aantal patiënten de zogeheten patiëntgebonden kosten wel zijn toegenomen (1,9 procent). Dit is het gevolg van nieuwe en vaak duurdere behandelmethoden en nieuwe dure medicijnen. Zo’n 35 tot 40 procent van de kosten bestaan uit medicijnen, bestralingsmiddelen en dialyse.