Het doel van het nieuwe kwaliteitskader  spoedzorgketen is de kwaliteit in de hele keten van acute zorg verder verbeteren: van huisartsenzorg, ambulancezorg, zorg geleverd door de mobiele medische teams en de acute ziekenhuiszorg. Het nieuwe kwaliteitskader beschrijft bestaande landelijke normen en richtlijnen, nieuwe normen en doet aanbevelingen die de kwaliteit van de spoedzorgketen bevorderen. De inhoud van het kwaliteitskader heeft de instemming van de elf betrokken partijen. Ze zijn het na jaren onderhandelen inhoudelijk grotendeels eens geworden over wat wenselijk is voor goede kwaliteit van spoedzorg. Alleen de Federatie Medisch Specialisten vindt dat het kader niet ver genoeg gaat. De FMS vindt dat de voorgestelde norm voor de aanwezigheid van geriatrische expertise op de seh en de norm voor aanwezigheid van de radioloog en de anesthesist niet ambitieus genoeg zijn. Op dat onderdeel heeft de FMS aangegeven vooralsnog geen akkoord te kunnen geven.

Financiële gevolgen kwaliteitskader spoedzorgketen

Het belangrijkste voorbehoud komt van Zorgverzekeraars Nederland (ZN), die eerst duidelijkheid wil hebben over de kosten van het hele kwaliteitskader. ZN erkent dat het kwaliteitskader bijdraagt aan verbetering van de kwaliteit van de acute zorg, maar wil eerst een doorrekening van het hele kwaliteitskader. Pas als de financiële impactanalyse af is, wil ZN besluiten over accordering van het kwaliteitskader. Waarschijnlijk wil ZN, en op de achtergrond de politiek, een gang van zaken als bij de totstandkoming van het kwaliteitskader verpleeghuiszorg voorkomen. In dat kader staat een bezettingsnorm die leidt tot 2,1 miljard euro extra uitgaven. De politiek en de zorgverzekeraars kunnen hier niet omheen, omdat het kwaliteitskader juridisch bindend is. Ook het kwaliteitskader spoedzorgketen bevat nieuwe normen voor de inzet van personeel, onder meer voor seh-artsen op de seh.

Ook FMS maakt voorbehoud

ZN staat overigens niet alleen. Ook de Federatie Medisch Specialisten (FMS) wenst eerst een budget-impactanalyse op het hele kwaliteitskader voorafgaand aan de implementatie. Alle andere partijen hebben aangegeven dat een business-impactanalyse nodig is voor vier nieuwe normen die gevolgen hebben voor de benodigde menskracht en middelen. Voor deze normen geldt dus een voorbehoud. Dit voorbehoud is in het kader opgenomen.

Zorginstituut laat financiële impactanalyse doen

De elf partijen gaan het huidige akkoord, met de voorbehouden, overhandigen aan het Zorginstituut Nederland (ZIN). Dat heeft aangegeven het risico op meerkosten te laten onderzoeken. Het ZIN zal, na ontvangst van het kwaliteitskader, een quickscan laten uitvoeren naar mogelijke financiële gevolgen van het kwaliteitskader. Als het nodig is, wordt er dan ook nog een business-impactanalyse gedaan. Die moet meer inzicht geven in de financiële effecten voor de bedrijfsvoering van ziekenhuizen.

Nog geen formele status

Door het voorbehoud van diverse partijen heeft het nieuwe kwaliteitskader spoedzorgketen nu nog geen formele status. De zogeheten tripartiete formalisering, de formele goedkeuring door zorgverzekeraars, patiëntenorganisatie en zorgaanbieders, van het kader en normen is daarmee nog afhankelijk van de uitkomsten van het onderzoek naar de business-impact. Ook moet er nog een definitief implementatieplan worden opgesteld. ‘Dit laat onverlet dat partijen nu al, in regionaal verband, invulling kunnen geven aan veel van de in het kwaliteitskader opgenomen normen en aanbevelingen’, zegt Arold Reusken, voorzitter van het Landelijk Netwerk Acute Zorg (LNAZ).

Regierol LNAZ

Het LNAZ heeft een jaar geleden de regierol gekregen van het ZIN. Daarvoor schoten de onderhandelingen niet erg op. Bij het opstellen zijn maar liefst elf partijen betrokken: de Federatie Medisch Specialisten, Ambulancezorg Nederland, het Landelijke Netwerk Acute Zorg (LNAZ), de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra, NVZ Vereniging van Ziekenhuizen, het Nederlands Huisartsen Genootschap, beroepsvereniging van verpleegkundigen en verzorgenden V&VN, Patiëntenfederatie Nederland, de vereniging voor eerstelijnszorg Ineen en Zorgverzekeraars Nederland. De elf partijen zijn al sinds 2015 in gesprek. Aanvankelijk kreeg het LNAZ tot april 2017 de tijd, anders zou het ZIN gebruikmaken van zijn doorzettingsmacht. Dat heeft het ZIN echter niet gedaan, ondanks het passeren van die deadline. Voor het draagvlak van een kwaliteitskader is het beter als partijen die zelf opstellen. Dan voelen ze zich eigenaar en dat is beter voor een vlotte invoering. Als het ZIN ingrijpt en zelf een kader maakt, kunnen zorgaanbieders het idee hebben dat dit wordt opgelegd. Als veldpartijen laten zien dat er uitzicht is op een akkoord, zal het ZIN terughoudend zijn met het inzetten van zijn doorzettingsmacht.