‘Door zorg op afstand krijgt de patiënt een nieuwe rol met veel meer regie over zijn eigen behandeling. De medisch specialist komt meer op afstand te staan terwijl de verpleegkundige meer opschuift richting de werkzaamheden van de specialist’, aldus Van Rooy.

Verandering van de patiëntpopulatie

‘Technologische ontwikkelingen in de gezondheidszorg gaan razendsnel. De nieuwe mogelijkheden hebben grote impact op de zorg en hoe we die georganiseerd hebben, want met de intrede van technologie veranderen werkprocessen en zorgrelaties fundamenteel. Het is zoeken naar manieren om mens en machine optimaal samen te laten werken: dan zijn zorgprofessional, patiënt en technologie een ijzersterke driehoek. Naast de veranderende rol van de patiënt verandert ook het werk van de ziekenhuisprofessional door de andere patiëntenpopulatie. Als een deel van de ‘eenvoudigere’ patiëntenpopulatie niet meer in het ziekenhuis komt, zullen artsen en verpleegkundigen vooral complexe patiënten overhouden’, voorspeelt Van Rooy. Wellicht zijn dan langere consulttijden nodig, of duospreekuren waarbij professionals van meerdere vakgroepen zich samen buigen over complexe vraagstukken. Volgens Van Rooy is een belangrijke rol weggelegd voor fabrikanten. ‘Zij moeten ervoor zorgen dat hulpmiddelen en zelfmeetapparatuur bijzonder gebruiksvriendelijk zijn.’

Leerling met technisch inzicht

Door aan te sturen op thuisbehandeling van ‘lichte patiënten’ met nieuwe technologie ontstaat ook lucht. Het verplaatsen van ziekenhuiszorg naar huis kan daarom helpen om personeelstekorten aan te pakken. Tevens veranderen werkprocessen en zorgrelaties door de inzet van technologie in de zorg. ‘Dat betekent ook dat de huidige leerling meer en meer technisch inzicht moet hebben en anders moet worden opgeleid’, meent de NVZ-voorzitter. ‘Digitale vaardigheden voor de patiënt en professional zijn in de nabije toekomst dus onmisbaar.’

Kwestie van vertrouwen

Of zorgtechnologie geaccepteerd wordt, is niet alleen een kwestie van de werkprocessen anders inrichten. Het is ook een kwestie van vertrouwen van de zorgprofessional in nieuwe werkwijzen, blijkt uit het Brancherapport algemene ziekenhuizen 2018. ‘De techniek moet allereerst natuurlijk goed werken. Daarnaast hangt vertrouwen sterk samen met het doel. Een operatierobot wordt relatief snel door chirurgen geaccepteerd, omdat het bepaalde ingrepen preciezer en veiliger maakt. Maar in de zorg voor chronische patiënten gelden andere doelen en waarden. Daar spelen ook thema’s als vertrouwen, hoop, angst en comfort een rol. En dan is er nog de toegankelijkheid. In elke patiëntenpopulatie kampt zo’n 25 tot 45 procent van de mensen met lage gezondheidsvaardigheden. Daarom gaan onderzoekers en ontwikkelaars de komende jaren e-health begrijpelijker en toegankelijker maken.’