Op de conferentie presenteerde de RVS het advies ‘Heft in eigen hand’. Daarin adviseert de Raad de overheid om een zogeheten ‘persoonlijk zorgleefplan’ in te stellen en wettelijk te verankeren. Dat digitale plan moet ervoor zorgen dat zorgvragers met meervoudige problemen niet meer kunnen verdwalen in de zorg. ‘Er is veel gespecialiseerde zorg, maar wanneer iemand vanuit meerdere kanten zorg nodig heeft is de vraag: hoe wordt er samengewerkt?’, vroeg RVS-voorzitter Pauline Meurs dinsdag. In het zorgleefplan moeten alle afspraken die een zorgvrager heeft gemaakt met alle zorgverleners, maar ook met vrijwilligers en mantelzorgers, komen te staan, waarbij de cliënt bepaalt wie welke informatie mag zien. Op die manier moet worden voorkomen dat verschillende partijen langs elkaar heen werken. ‘Daarbij moeten zorgverleners ‘grenzenwerk’ gaan verrichten. Dus niet zeggen: dit is mijn specialisme, en dat is het specialisme van een andere zorgverlener. Maar de grenzen van de eigen competenties opzoeken.’
Samenwerking zorgverleners
Dat het nodig is om cliënten op weg te helpen, beaamt Stephanie Klein Nagelvoort-Schuit. De internist acute geneeskunde bij het Erasmus MC gaf op de conferentie een voorbeeld van een van haar patiënten. ‘Een 70-jarige dame die bij de huisarts bekend is vanwege haar hoge bloeddruk, bij de reumatoloog in een ander ziekenhuis komt vanwege haar reuma, bij mij op de afdeling bekend is omdat ze slokdarmkanker heeft en in ons ziekenhuis een pijnbehandeling krijgt. Nu had ze al een paar dagen rugpijn, maar wist niet bij welke arts ze dan terecht kon’, stelde Klein Nagelvoort-Schuit. ‘Uiteindelijk ging ze naar de reumatoloog, die een pijnbehandeling voorstelde. Maar hij kon nergens zien dat wij ook al een pijnbehandeling waren gestart. Dat is frustrerend voor de artsen, die langs elkaar heen werken, maar ook voor de patiënt, die niet weet bij wie ze moet zijn en overal hetzelfde verhaal moet vertellen. Het zou in de zorg een prioriteit moeten zijn om patiënten en alle mensen in hun zorgnetwerk via een website als Mijnoverheid.nl toegang te geven tot het zorgleefplan.’
Zorgverleners en mantelzorgers
Ook Cora Postema, mantelzorger van haar echtgenoot, stelde juist dat er minder aandacht moet worden gegeven aan de zorg. ‘De zorg heeft het leven gekaapt. We noemen tegenwoordig alles zorg. Maar de mantelzorger die boodschappen doet zorgt niet, die helpt’, zei ze. ‘De nadruk ligt ook te vaak op zorgmomenten: wanneer moet je weer naar het ziekenhuis? Terwijl we zouden moeten vragen: hoe gaat het met je? Wanneer ga je weer wandelen? Hoe gaat het met de kinderen? Mij lijkt het daarom beter om een leefhulpplan te maken. Daarbij moet dan één duidelijke regievoerder zijn, de cliënt als dat mogelijk is. En in plaats van mantelzorger, spreek ik liever van een regieassistent.’
Zorgvragen regie, niet zorgverleners
Dat de zorgvrager zoveel mogelijk de regie moet krijgen over het zorgleefplan, was een punt waar alle aanwezigen het over eens zijn. ‘Wat belangrijk is, is dat het echt een dossier wordt van de burger zelf. Die beslist wie er inzicht in krijgt en wie niet. Bij onze cliënten staan er vaak ook lastige verhalen in het dossier’, zegt Greet Prins, bestuursvoorzitter van gehandicaptenzorgorganisatie Philadelphia en lid van de RVS. ‘Niet iedereen wil die helemaal laten lezen of zelf lezen. Nu kunnen ze zeggen: ik snap wel dat jullie als zorgverleners alles moeten lezen, maar de vrijwilligers krijgen alleen toegang tot hun deel van de informatie.’
