Artikel bewaren

U heeft een account nodig om artikelen in uw profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties15

Zwitsers zien geen alternatief voor marktwerking

Bart Kiers schrijft zowel over cure als care. Zijn aandachtsvelden zijn de ziekenhuizen, medisch specialisten, wijkverpleging en ouderenzorg.
Ondanks risicoselectie door zorgverzekeraars kiest een ruime meerderheid van de Zwitserse bevolking tegen een wijziging van het zorgstelsel. De Zwitsers konden in een referendum kiezen tussen doorgaan met gereguleerde marktwerking of een door de overheid gestuurd stelsel.
Zwitsers zien geen alternatief voor marktwerking
Foto: RgbStock Columbine

De Zwitsers zijn tien jaar eerder dan de Nederlanders overgestapt op een systeem van gereguleerde marktwerking. Sinds 1996 concurreren zo’n zestig zorgverzekeraars met elkaar. Maar de linkse partijen willen terug naar een centraal door de overheid gestuurd stelsel, zoals Engelsen hebben met de National Health Service (NHS). Ze vinden dat er door de concurrentie te veel geld wordt verspild aan reclame en dat de zorgpremies te hoog zijn. Bovendien vormt risicoselectie door zorgverzekeraars in Zwitserland een veel groter probleem dan in Nederland.

Geen inkomensafhankelijke premie

Voor de vierde keer al sinds 1996 wisten de linkse partijen een referendum te organiseren over het zorgstelsel. De opiniepeilingen gaven de linkse partijen dit keer goede slaagkans. In het vorige referendum in 2007 waren hun hervormingsplannen gekoppeld aan de invoering van een inkomensafhankelijke premie. Die stuitte echter op veel weerstand, omdat een groot deel van de Zwitsers er hierdoor financieel op achteruit zou gaan. Daarom hadden de linkse partijen bij het referendum eind september de inkomensafhankelijke premie weggelaten, vertelt Prof. Dr. Konstantin Beck, Zwitsers expert op het gebied van zorgverzekeringen. Maar het mocht niet baten. De uitslag was met 62 procent tegen, wel beter dan in 2007 toen 70 procent tegen stemde.

Keuzevrijheid voor verzekeraars

De afwijzing komt voor Beck niet als een verrassing. ‘De Zwitsers vinden keuzevrijheid voor verzekeraars belangrijk. Bovendien zou een nieuw zorgstelsel voor ruim de helft van de bevolking een verhoging van de zorgpremie. Daarnaast waren de plannen van links slecht onderbouwd en vaag over de uitwerking. Verder zou het systeem van aanvullende verzekeringen ook om zeep worden geholpen.’

Zorgvisie Executive: buitenland

De uitslag van het referendum betekent volgens Beck niet dat de Zwitsers het huidige stelsel van marktwerking omarmen. ‘Maar het alternatief boezemde hen nog meer angst in.’ In de rubriek buitenland van de Zorgvisie Executive 15, een uitgave voor de toplaag van zorgbestuurders, vertelt Beck dat Zwitserland het Nederlandse systeem van risico-verevening kijkt om het probleem van risicoselectie aan te pakken.

15 REACTIES

  1. @Gert-Jan Scheers:
    U vraagt: ‘Hoe prikkel je mensen in een single, publieke zorgverzekeraar om hun uiterste stinkende best te doen en af en toe eens over te werken?’ Ik zou het gewoon ‘hun werk goed doen’ willen noemen, maar het antwoord is simpel.
    Een single, publieke verzekeraar valt onder de verantwoordelijkheid van het ministerie van VWS en uiteindelijk het parlement. Die dus ook de vinger aan de pols (moeten) houden. Als zo’n zorgverzekeraar er een potje van maakt, te meten aan o.a. de klanttevredenheid, wordt hij ter verantwoording geroepen door het ministerie of het parlement.
    En nu is het, met de (semi)private zorgverzekeraars, niet bepaald goed gesteld met de klanttevredenheid, als ik de vele negatieve berichten daarover bekijk. Hetgeen nog meer geldt voor de tevredenheid van de zorgaanbieders over de verzekeraars. Dus waarom u het nu doet voorkomen alsof de huidige verzekeraars hun werk (wel) goed zouden doen is me onduidelijk.
    Plus de andere argumenten die pleiten voor een single, publieke zorgverzekeraar.

  2. Lees alle reacties
  3. @FJJ Conijn:
    Toch denk ik dat u een denkfout maakt. Het is juist essentieel wie de methodes toepast! Als het mensen zijn die weinig belang hebben bij het resultaat, dan zullen zij niet erg hun best doen. Dat is de realiteit. Hoe prikkel je mensen in een single, publieke zorgverzekeraar om hun uiterste stinkende best te doen en af en toe eens over te werken? Ik ken daar geen voorbeelden van. Het DNA van het soort mensen dat daar graag werkt is beslist anders dan bij meer marktgerichte organisaties. Gezellig met elkaar werken is daar in mijn ervaring veelal belangrijker dan een keer laat doorwerken om een klant tevreden te stellen. Kwaliteit wordt niet bepaald door procedures maar door mensen die net dat extra willen betekenen. Efficiënt werken lukt alleen als mensen daarvoor worden beloond. Beide prikkels worden als ‘commercieel’ en dus als ongewenst geacht in de meeste, zo niet alle, publieke organisaties.

  4. @Gert-Jan Schreers:
    U maakt een denkfout. Een veelgemaakte en begrijpelijke, maar desalniettemin denkfout — dat de enige manier om de kosteneffectiviteit van de zorgaanbieders te managen is om dat te laten doen door (semi)private zorgverzekeraars.
    Er zijn drie principiële manieren om die kosteneffectiviteit te waarborgen c.q. te verbeteren: structuur- & procesgestuurd, budgetgestuurd en uitkomstgestuurd. Zie voor verdere uitleg daarover de pagina Kosteneffectiviteitsmanagement op https://gezondezorg.org/kem.
    Die methodes staan echter los van wie ze oplegt dan wel toepast. Een single, publieke zorgverzekeraar kan ze net zo goed toepassen als een groep (semi)private zorgverzekeraars. De laatsten brengen echter een aantal — zwaarwegende — nadelen met zich mee. Zie daarvoor https://gezondezorg.org/een-zorgverzekeraar.

  5. Helemaal eens met Gert jan Scheers. Daaraan toegevoegd: het feit dat alles moet kunnen wordt afgewenteld op de leveranciers. Dat zijn namelijk degenen die als enige direct geconfronteerd worden met de hulpvraag. Ook als je er niet voor betaald wordt kun je moeilijk iemand die pijn lijdt of zorg nodig heeft weigeren (daarom ging je juist zorg verlenen !) Vervelende is dat diegenen die de macht hebben over de kosten en uitgaven zonder tranen in de ogen leunen op deze zekerheid. En als je als zorgverlener dan iets zegt over het geld en de kosten en je verdiensten wordt je uitgemaakt voor rotte vis…….tja…niets wat menselijk is is de zorgverzekeraars en de zorgafnemers vreemd. Bij deze : ook de zorgverleners is niets wat menselijk is vreemd. Dus allemaal de boter van het hoofd en gewoon kostprijs berekenen, betalen voor wat je krijgt en niet alleen de zorgverzekeraar de gunsten van kostenbesparingen laten genieten. En afnemers: kijk eens om je heen en zie de werkelijkheid en niet alleen de verhalen en beelden die je goed uitkomen. Het framen van voorbeelden ter meerdere eer en glorie van de boodschapper komt mij zo langzamerhand de keel uit.

  6. Zolang er geld genoeg is, kan dat werken maar echt goed is zo’n manier van werken natuurlijk niet. De uitdaging is dus: ‘Hoe kunnen we onnodige inefficiëntie terugdringen en dezelfde kwaliteit behouden zonder dat de kosten verder stijgen.’ Deze uitdaging moeten commerciële bedrijven elke dag aangaan. Je kunt alleen efficiënter met de middelen omgaan als je weet wat iets kost. Maar dat weten weinig mensen. Een systeem waar de overheid alles centraal regelt, heeft nog nergens geleid tot meer efficiency. Een beetje marktwerking prikkelt mensen om zich bewust te worden van kosten. Waarom voor een bloedneus naar de eerste hulp gaan als een huisarts het ook af kan handelen? Waarom een extra MRI scanner aanschaffen als er 15 kilometer verderop er ook al eentje staat die maar 50% wordt gebruikt? Efficiënter werken hoeft helemaal niet te betekenen dat de kwaliteit minder wordt. En wat als de verzekeraars 200 miljoen uitgeven aan reclame maar wel enkele miljarden per jaar weten te besparen omdat ze zorgorganisatie dwingen om kostenbewuster te werken met behoud van kwaliteit? Is dat het reclamegeld waard? Met een overheidsorganisatie besparen we 200 miljoen aan reclame en geven we een paar miljoen per jaar meer uit aan zorg. En die extra uitgaven moeten wij wel met zijn allen ophoesten want die worden niet door Sinterklaas betaald. Dat denken alleen kinderen.

  7. In de zorg moet alles kunnen. Maar niemand was geïnteresseerd in de kosten. Niemand weet ook wat iets kost. Het moet kunnen. Maar in een omgeving waar niemand zich zorgen maakt om de kosten, lopen die onnodig uit de hand. Als ik iemand een platinum card geef en aan het eind van de maand hoeft die persoon alleen 100 euro te betalen, dan zijn er veel mensen die de verleiding niet kunnen weerstaan om die kaart te gebruiken zonder na te denken. De rekening wordt toch wel betaald. Ook bij de zorgverleners mag het woord geld niet genoemd worden op straffe van uitgekafferd te worden. ‘In de zorg heb je het niet over geld.!’

  8. In het artikel: ‘Bovendien zou een nieuw zorgstelsel voor ruim de helft van de bevolking een verhoging van de zorgpremie. Daarnaast waren de plannen van links slecht onderbouwd en vaag over de uitwerking. Verder zou het systeem van aanvullende verzekeringen ook om zeep worden geholpen.’
    Tja, dan is het niet zo gek dat men tegen stemde. Maar dan heb je het over veel méér dan alleen het weer laten opgaan van de (semi)private zorgverzekeraars in één, publieke zorgverzekeraar. Terwijl de bovengenoemde zaken bepaald niet onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. In principe zelfs helemaal los staan van elkaar.

  9. Ik sluit me aan bij Derkse: ik ken nogal wat hulpverleners daar en weet dat de lobby van de zorgverzekeraars dit gewonnen heeft. Tegen zoveel geld juristen in dienst goede reclames etc kortom mensen zijn ook bang( gemaakt).
    De lobby wint.
    Net zoals hier in nederland. Als iemand zijn geld slapend verdiend zijn dit de zorgverzekeraars: hun klanten zijn verplicht zich te verzekeren daarnaast krijgen ze miljoenen aan subsidie van de overheid. Welk bedrijf ( als we over marktwerking spreken) krijgt zo gemakkelijk zijn geld?????

  10. mooi dat verzekerden zelf kunnen kiezen middels een referendum……..
    maar zij zij daar dan veel beter op de hoogte van alle ins en outs dan in Nederland??
    Meer dan 90% van de verzekerden weet niet eens hoe ze verzekerd zijn. Natura of restitutie ? ze weten vaak niet meer dan te zeggen dat ze ook een uitgebreid aanvullend pakket hebben.
    Ik vind het verbijsterend dat het overgrote deel van de nederlandse bevolking een groot bedrag betaald direct via premie voor een verzekering waar ze zich tevreden stellen met onleesbare verzekeringsvoorwaarden en een ‘helpdesk’ die zoveel foute antwoorden kan en mag geven!
    Hopmans

  11. De titel dekt de lading niet: het verhaal achter de keuze is veel genuanceerder.
    Marktwerking kost de verzekerde altijd geld. Marktwerking staat namelijk gelijk aan marketing en sales, kortweg: reclame maken.
    Daar balen de Zwitsers ook van. Maar om daarom over te stappen op een door de overheid gestuurd stelsel is een stap te ver, omdat de linkse partijen hebben nagelaten het hoe en wat ervan, de consequenties, in beeld te brengen.
    Zorg is niet alleen geld, maar ook beschikbaarheid, toegankelijkheid en kwaliteit. Met de huidige plaatjes die we ingeprent hebben gekregen, wint marktwerking, terecht of onterecht, op die terreinen.
    Zorgverzekering is dus één van de meest essentiële onderwerpen die in de herinrichting van de zorg aan de orde moeten komen. Misschien wel als eerste. Alleen daarmee krijg je de mensen mee in je verhaal.
    Ik sta dan ook niet te kijken van de uitkomst van het referendum. Ik denk dat in Nederland eenzelfde uitkomst, wel met andere percentages, het resultaat zou zijn.

  12. Tsja bij ons betalen armen uiteindelijk ook veel minder door allerlei gemeentelijke regelingen, maar voor hen toch uiteindelijk een veel substantieler deel van hun inkomen. Iedereen weet: chronisch ziek zijn verarmt in rap tempo. En over de gemaakte winsten door zorgverzekeraars: hoe transparant zijn die?

Geef uw reactie

Om te kunnen reageren moet u ingelogd zijn. Heeft u nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.