Deze week mocht ik op verzoek van een paar jonge artsen een congres voorzitten over de organisatie en financiering van de zorg. Deze jonge artsen vinden dat zij te weinig weten van de bestuurlijke, organisatorische en financiële kanten van de zorg. Ze organiseerden deze avond zelf omdat er binnen hun opleiding weinig aandacht voor is. Een sympathiek initiatief dacht ik, maar of er veel belangstelling voor zou zijn? Mijn ervaring is dat artsen zich niet erg verantwoordelijk voelen voor de betaalbaarheid van de zorg. Meedenken over een goede registratie en efficiënte organisatie behoort ook zelden tot hun hobby’s. Maar wat bleek? Binnen één dag waren alle 350 plaatsen voor het congres uitverkocht!

Toegevoegde waarde

Zelden heb ik een congres mogen meemaken waar zo geïnteresseerd werd geluisterd en meegedacht over de ingewikkeldheden van ons zorgsysteem. Door deze ervaring moest ik terugdenken aan een onderzoek dat ik ooit mocht uitvoeren voor de Geneeskundige Vereniging van bestuurders in de zorg. Het ging over de toegevoegde waarde van de geneeskundige bestuurder (een bestuurder die opgeleid is als arts). Uit dat onderzoek is me bijgebleven dat veel artsen van nature uiterst oplossingsgericht zijn. Een uitspraak van een van de geïnterviewde bestuurders herinner ik me nog goed. Hij zei over zijn stap van arts naar bestuurder: ‘het duurde een tijd voordat ik snapte wat ik niet snapte: dat ik als bestuurder niet alle problemen kon oplossen en zeker niet direct’. Terwijl de kern van het artsenberoep juist is om ‘oplossingen’ te vinden voor de ‘problemen’ (het lijden) van mensen of daar in elk geval een steentje aan bij te dragen. Aan de inzet van dit vermogen is eigenlijk maar één voorwaarde verbonden: eerst is een diagnose nodig. Anders geformuleerd: het probleem moet eerst helder worden gemaakt. Het probleem dat we tijdens het congres bespraken – de ingewikkelde wijze van bekostigen – is van een andere aard dan artsen gewend zijn. Zij voelen zich hiervoor slecht toegerust.

Begrijpen en meedenken

De opkomst op het congres is een teken dat jonge artsen de ingewikkeldheden van het zorgsysteem graag beter willen begrijpen en willen meedenken over oplossingen. De geïnterviewde bestuurder uit het onderzoek zei destijds dat hij had moeten leren niet alle problemen direct op te lossen: ‘ik moest de tijd voor me laten werken’. Dat lijkt ook in dit geval een wijze les. Als de tekenen niet bedriegen komt er een nieuwe generatie artsen aan die beseft dat het goed organiseren en registreren van de zorg direct ten goede komt aan de patiënt en daaraan graag bijdraagt. Dat binnen de opleiding tot arts weinig aandacht is voor deze aspecten is een gemiste kans.

Dr. Wilma van der Scheer, directeur Erasmus Centrum voor Zorgbestuur