Het gebruik van PROMs (Patient Reported Outcome Measures) wint aan belang in de klinische praktijk. De door patiënten ingevulde vragenlijsten worden enerzijds gebruikt om data te verzamelen voor wetenschappelijk onderzoek en benchmarking, anderzijds geven ze artsen op individueel niveau breder inzicht in de gezondheid en het welzijn van een patiënt. Uit onderzoek blijkt dat die informatie een gunstig effect heeft op de communicatie tussen arts en patiënt. Maar volgens Lotte Haverman, GZ-psycholoog in het Emma Kinderziekenhuis en groot pleitbezorger van het gebruik van PROMs gaat de implementatie ervan lang niet altijd goed. Het kan verbeteren als PROMs eenduidig aan samen beslissen worden gekoppeld. Het symposium op 12 mei, georganiseerd met Samen Beslissen expert Olga Damman, was een eerste stap om tot overeenstemming en een kader hierin te komen.

Veel vragen

De uitdagingen in het gebruik van PROMs als onderdeel van een consult liggen zowel bij zorgverleners als patiënten. Patiënten begrijpen vaak niet waarom ze zoveel informatie moeten geven, wat de arts daarmee wil en zijn niet altijd bereid mee te werken. Artsen vinden de extra informatie die ze krijgen te tijdrovend en het werken in digitale systemen te ingewikkeld.  Ook vanuit de zaal zijn er veel vragen: hoe besluit je welke PROMs je moet gebruiken en hoeveel? Hoe weet je voor wie het wel werkt en voor wie niet? Wat is een goed Nederlands woord voor een PROM? Hoe implementeer je PROMs zonder patiënten en artsen over te belasten? En vooral ook: hoe motiveer je artsen PROMs te gebruiken in de spreekkamer?

Onzekerheid

Alles begint bij een goede uitleg en begrip over het waarom van PROMs in het proces van samen beslissen, aldus Sandra Beurskens van Maastricht University. Glyn Elwyn, hoogleraar aan het Amerikaanse Dartmouth Institute for Health Policy en Clinical Practice, laat zien hoe een duidelijk stappenplan kan helpen om tot een goed gesprek te komen met de patiënt. Onder andere door een agenda en doel te maken, te reflecteren en te evalueren en vooral ook door patiënten vertrouwen te geven en het simpel te houden. Hoogleraar medische communicatie Ellen Smets van het Amsterdam UMC zet uiteen hoe belangrijk een heldere communicatie tussen patiënt en zorgverlener is. De patiënt kan zich onzeker en dus ongerust gaan voelen als een arts hem voor keuzes stelt. De arts die getraind is om de patiënt van antwoorden te voorzien is onzeker over zijn nieuwe rol als gesprekspartner en vraagt zich af hoeveel informatie hij de patiënt moet geven.

Hulpmiddel

Wat zeker is, is dat het implementeren van PROMs in de spreekkamer voorlopig een uitdaging blijft. Nodig ook is verdere technologie die PROMs en samen beslissen-informatie effectief in de spreekkamer kan weergeven. En, waar iedereen het over eens is; het gebruik van PROMs mag patiënten en zorgverleners nooit afleiden van het gesprek met de patiënt over doelen, waardes en context. PROMs blijven tenslotte een hulpmiddel.