Onder het oude bouwregime was bouwen in de zorg een veilige markt. Als het Bouwcollege een vergunning had afgegeven, stond de overheid garant. Banken waren ervan verzekerd dat zorgorganisaties tot in de lengte van dagen de kapitaallasten konden opbrengen. Dat was makkelijk geld verdienen voor banken. Ze stonden dan ook in de rij voor bouwende zorginstellingen.

‘Een bouwplan gebaseerd op oude bouwnormen kan in de prullenbak’

De tijden zijn echter veranderd. Voor de cure is het oude bouwregime dit jaar al afgeschaft, de care volgt op 1 januari 2009. In ruil voor meer vrijheid – de verplichte gang langs het Bouwcollege is dan afgeschaft – gaan zorgorganisaties zelf risico lopen over de investeringen die ze doen. Het idee is dat de bestuurders alleen nog bedrijfseconomisch verantwoorde plannen maken die beter inspelen op de vragen van de cliënten. De zorginstellingen zullen de kapitaallasten zelf moeten ophoesten uit hun productie.

Speerpuntendiscussie

Bij banken is onzekerheid of zorgorganisaties dat wel lukt. Leegstand bij verpleeg- en verzorgingshuizen betekent minder inkomsten. Lege operatiekamers leiden tot minder opbrengsten. Banken zien gebeuren dat de organisaties van de ene op de andere dag omzet kwijtraken door de aanbestedingen in de Wmo of de extramurale AWBZ. De inkomsten kunnen dus variëren, terwijl de bouwkosten wel vaste uitgaven geven. Daardoor geven banken zorginstellingen een heel ander risicoprofiel. Ze bekijken bouwplannen kritisch op de financiële risico’s. De strategische keuzes in businessplannen worden doorgerekend tot achter de komma. Banken willen weten of de langetermijnstrategie klopt, of er rekening is gehouden met wat de concurrentie doet. Linze Dijkstra, sectordirecteur Healthcare ABN Amro: “Niet alleen krijgt de hele sector een hoger risicoprofiel, per instelling verschilt het risico ook nog eens. We kijken wat de hoogte van de investering betekent voor de exploitatie.”

Het valt Dijkstra op dat ziekenhuizen blijven hangen in een ‘speerpuntendiscussie’. In hun businessplan geven ze naast de basiszorg bepaalde specialismen als speerpunt aan zonder daar conclusies aan te verbinden. “Ziekenhuizen mogen best hun schroom loslaten en echt kiezen voor bepaalde specialismen. Dat betekent dat je in andere maatschappen niet meer investeert en die zorg bijvoorbeeld in samenwerking met andere ziekenhuizen probeert te regelen.”

Lees hier het hele artikel uit de Special Bouw van Zorgvisie magazine: