Hoe staat het er binnen Isala voor met waardegedreven zorg?

“Binnen Isala zijn wij al langer bezig cliëntwaarde te creëren. Sinds 2017 doen we dat volgens de principes van waardegedreven zorg, waarin uitkomsten een veel grotere rol spelen. Het ziekenhuis is grotendeels nog ingericht met resultaat verantwoordelijke eenheden (rve’s), maar ons streven is dat in 2025 de zorg voor 60 procent is ingericht in zorgketens. Dat zijn er nu 31.

Mijn taak is de zorgketens zo goed mogelijk te ondersteunen in hun transitie naar waardegedreven zorg. Aanvankelijk boden we zorgketens een totaalpakket aan waarin alle dimensies van waardegedreven zorg zaten; het opzetten van multidisciplinaire teams, het optimaliseren van zorgpaden, de PROM’s en PREM’s en het ontwikkelen van dashboards met uitkomst- en procesdata. Voor teams bleek het lastig voor alles tijd vrij te maken. Dus bieden we nu sinds twee jaar onderdelen uit het pakket aan. Het idee is om dit dan stapsgewijs uit te breiden. We hanteren daarbij een paar regels: je werkt altijd in een multidisciplinair teamverband, de PROM’s gebruik je voor het samen beslissen, het dashboard om de zorg te verbeteren.”

Waar zit de grootste toevoeging in van waardegedreven zorg?

“Wij werken al een tijd lang volgens de LEAN filosofie. Daar ligt de focus vooral op het verbeteren van patiëntervaringen, PREM’s. Met het werken volgens de waardegedreven zorgprincipes staan nu ook de uitkomsten van zorg centraal, zowel de klinische uitkomsten als ook de door de patiënt gerapporteerde uitkomsten, de PROM’s. Om de uitkomsten in beeld te brengen bouwen we dashboards met klinische data, PROM’s data en procesdata.

De grootste meerwaarde van deze combinatie is dat we vanuit de patiënt kijken. Aan het begin van een zorgtraject nodigen we patiënten uit in het multidisciplinaire team en kijken we of de zorguitkomsten ook de uitkomsten zijn die zij ook belangrijk vinden. Dat verschaft ons een beter beeld van wat voor effect een aandoening heeft op het dagelijks leven. Ook geven patiënten feedback op hoe wij de zorg verlenen. Vaak gaat het om hele praktische dingen. Patiënten krijgen te veel informatie, waardoor ze de bomen in het bos niet meer zien. Ze missen psychologische zorg of vinden dat ze te lang in de kou op een tafel bij radiologie moeten liggen. Met deze informatie passen wij het zorgpad aan.

Het gebeurt nog bijna nergens, maar wij willen PREM’s nu per zorgketen gaan uitvragen. Daar gaan we pilots op draaien. We krijgen daardoor beter inzichtelijk of we de zorgketen goed hebben ingericht en hoe iemand zorg van a tot z heeft ervaren.”

Hoe vindt u het zelf om op deze manier te werken?

“Vertel je iemand die niet in de zorg werkt dat je nu doet wat de patiënt belangrijk vindt, dan vindt diegene dat niet meer dan logisch. Maar het gesprek over wat de patiënt zelf wil aan de hand van parate gegevens via de PROM’s is echt wat anders dan de arts die zegt: dit heeft u en dat gaan we doen. Ik vind het revolutionair om te werken vanuit een holistische benadering waarbij de mens meer is dan zijn ziekte. Door te werken in multidisciplinaire teams worden vraagstukken beter opgepakt. Zoals actuele vraagstukken of het wel nodig is om chronische patiënten met wie het goed gaat elk kwartaal naar het ziekenhuis te laten komen.”

Wat zijn de grootste obstakels?

“Waar we het meest tegenaan lopen is dat veel zorgverleners wel willen, maar dat het ontbreekt aan geoormerkte tijd. Je hebt trekkers nodig, bevlogen mensen die willen investeren. We zijn nu bezig met pilots om deze mensen vrij te stellen. Voor mij als programmamanager zit de uitdaging in wat er gebeurt na de ontwikkeling van de tools. Hoe vaak ga je elkaar zien om uitkomsten te bespreken, hoe koppelen we daar verbeteracties aan, wie voelt zich verantwoordelijk? Het vergt teamtijd en inzet om een verbetercyclus goed af te maken of om de verbinding met patiënten te blijven zoeken. Voor artsen en verpleegkundigen is het een uitdaging het goede gesprek te voeren. Het vergt verandermanagement, een andere inrichting van het proces. Lastig is ook dat interventies die cliëntwaarde opleveren door de zorgketen heen geblokkeerd worden door de financieringswijze, terwijl wij de zorgketen nog meer transmuraal willen inrichten.”