Hoe speelt waardegedreven zorg een rol in uw werk?

“Bij Pameijer betekent het dat de zorg voor cliënten gericht is op behoud of terugkrijgen van eigen regie, het ontwikkelen van iemands talenten en ervoor te zorgen dat iemand kan meedoen in de samenleving. Uiteraard naar ieders mogelijkheden. Voor deze zachte kant van de zorg is drie jaar geleden een apart team opgericht waar ik deel van uitmaak. We focussen ons op het verhaal van de cliënt en wat de begeleider nodig heeft om de juiste op maat gesneden ondersteuning te bieden. Dat gebeurde al, maar de nadruk lag vooral op verantwoording, de regels en het afvinken.”

Hoe pakt het team dit aan?

“We werken standaard met cliëntervaringsonderzoeken. In plaats van verschillende vragenlijsten voor cliënten met een Wlz- en Wmo-indicatie ontwikkelen we nu een vragenlijst die hetzelfde is voor alle cliënten. Daarmee kunnen we inzichtelijk maken hoe groepen de dienstverlening ervaren en vervolgens daar onze lering uit trekken.

Maar vragenlijsten hebben beperkingen. Wat er vooral toe doet is de wisselwerking tussen begeleider en cliënt. Om die te stimuleren zijn we samen gaan werken met Marjolein Heerings, die aan de Erasmus Universiteit het kwaliteitsinstrument ‘Als je het ons vraagt’ heeft ontwikkeld. In filmpjes worden dilemma’s in de driehoekrelatie van begeleiders, cliënten en naasten belicht. Het idee was zelf opnames te maken. Maar omdat we merkten dat het filmen toch een hoge drempel opwerpt voor cliënten, hebben we dat aan Theatergroep Babel uitbesteed.

Cliënten, naasten en begeleiders zien in drie afzonderlijke groepen de filmpjes en bepalen wat zij daar belangrijk in vinden. Vervolgens komen de groepsvertegenwoordigers samen en wordt benoemd wat voor allen belangrijk is en aangepakt of veranderd moet worden. Daar gaat iedereen mee aan de slag. De dilemma’s gaan eigenlijk altijd over de dagelijkse praktijk, namelijk hoe je invulling geeft aan de eigen regie van een cliënt en wat de stem van de naaste daarin is. Als begeleider moet je er soms voor kiezen om de regie tijdelijk over te nemen of juist met een cliënt wat langer op te lopen voordat iemand het zelf kan. Dat blijkt vaak een spanningsveld tussen begeleider en cliënt.”

Werkt de methode?

“Twee woonbegeleidingsteams voeren nu een pilot uit. Maar het heeft veel tijd nodig voordat je kunt meten of en hoe veranderingen – bijvoorbeeld een aanpassing van de huisregels of op een andere manier met cliënten omgaan – impact hebben op de individuele en/of groepsondersteuning. We weten nog niet precies hoe we dat gaan meten. Ik verwacht dat we als team in gesprek gaan met medewerkers en cliënten en kijken naar het proces en het concrete resultaat om daar vervolgens weer verder op te borduren.”

Welke obstakels komt u tegen op het pad naar waardegedreven zorg?

“Dit programma kost inspanning en tijd en sec genomen is dat er niet omdat de meeste tijd rechtstreeks aan de cliënt besteed moet worden. We lopen tegen de verantwoordingskant aan, waarin medewerkers uren moeten schrijven en alles moeten vastleggen. Medewerkers ervaren dat als een extreme werklast en het leidt hen af van wat er werkelijk toe doet. Zorgkantoren en gemeenten brengen met hun behoefte aan kwantitatieve informatie zorgorganisaties in een spagaat.”

Wat betekent waardegedreven zorg voor u?

“Na mijn studie Gezondheidswetenschappen ben ik via diverse onderzoeksfuncties terechtgekomen bij een bureau dat gespecialiseerd was in leefwijzen en verslaving. Daar leerde ik mensen met een beperking en/of verslaving kennen als ménsen die zoals iedereen een normaal leven willen. Niet gericht op diagnoses en problemen, maar op wat iemand wél kan en wat hij wenst in het leven. Levenskwaliteit is de drijfveer waarvoor ik wilde gaan in mijn carrière. Binnenkort start ik als senior beleidsmedewerker toegankelijkheid en inclusie bij VWS. De missie van Pameijer – iedereen kan meedoen in de samenleving – neem ik mee naar het ministerie.”