Leren en verbeteren. Volledige transparantie. Patiënten zien en horen. Patiënten goed informeren. Het eerlijke gesprek voeren met patiënten. Voor iedereen betekent uitkomstgerichte zorg wat anders. Artsen, verpleegkundigen, patiënten geven hun eigen betekenis in de filmpjes op het congres van het programma Uitkomstgerichte zorg op 8 december in Den Haag.

Samenwerken en hybride zorg

De uitkomsten van de Nederlandse zorg zijn over de hele linie niet goed genoeg, stelt keynote spreker minister Ernst Kuipers van VWS. Het gebrek aan kwaliteit past in zijn ogen niet bij de status van Nederland als welvaartsstaat. Daarom moeten we het over een andere boeg gooien, stelt Kuipers. Hij mikt, via het integraal zorgakkoord (IZA), op veel meer samenwerken, over de zorgdomeinen heen en in netwerken. En op meer ‘hybride zorg’: meer digitale zorg op afstand. “De helft van de mensen die 112 belt, doet dat ten onrechte”, zegt Kuipers, verwijzend naar proeven met regionale zorgcoördinatiecentra. De urgentie is hoog, want de zorgvraag stijgt gestaag door. Als voorbeeld noemt Kuipers de jaarlijkse stijging van 2 á 3 procent van het aantal mensen dat de diagnose kanker krijgt. Nu zijn dat er 800.000 en over enkele jaren al op 1,4 miljoen.

Uitkomstgerichte zorg

Uitkomstgerichte zorg ziet Kuipers als onderdeel van passende zorg. Het moet ziekenhuizen helpen om hun uitkomsten te vergelijken en te leren en verbeteren. Het moet patiënten inzicht geven wat voor hen, gezien de leeftijd en comorbiditeit, de beste behandeling is. Het moet artsen inzicht geven voor welke patiëntengroepen een medicijn werkt en bij wie niet.

Gegevens delen

Maar zover is het nog lang niet. Aan belangrijke voorwaarden is nog niet voldaan. Zo is het voor ziekenhuizen heel ingewikkeld om digitaal gegevens met elkaar uit te wisselen. Elk ziekenhuis heeft zijn eigen ict-systemen op zijn eigen manier ingericht. De nieuwe wet gegevens uitwisseling (Wegiz), onlangs door de Tweede Kamer aangenomen, moet de digitale snelweg worden. VWS overlegt met softewarbedrijven over hun rol hierbij, aldus Kuipers. Daarnaast zijn er nog niet voor alle behandelingen uitkomstindicatoren. In het programma worden 25 nieuwe sets van indicatoren ontwikkeld. Maar Kuipers adviseert de sector om vooral voor focus te kiezen. Stop niet te veel gegevens in de indicatoren. Maak de sets van indicatoren niet te groot en te ingewikkeld. Kies voor wat werkt en haalbaar is. “In der Beschränkung zeigt sich der Meister.” Een nieuw zorgstelsel is volgens Kuipers niet nodig, want het werkt nog steeds goed. Maar de competitie tussen aanbieders heeft wel zijn langste tijd gehad. Zorgaanbieders zijn in het stelsel gericht op concurrentie. Ze delen hun gegevens niet. Dat moet anders. Om de problemen van deze tijd op te lossen, moeten aanbieders samenwerken en gegevens delen. Ook Maurice van den Bosch, bestuursvoorzitter OLVG, houdt een pleidooi voor het delen van informatie. In de coronatijd is gebleken wat er dan allemaal mogelijk is. Maar nu de wachtlijsten zijn gestegen van 70.000 voor corona naar 130.000 patiënten na corona, blijkt dat lastig. Ziekenhuizen hebben zelfs nauwelijks realtime over wie er op zorg wachten. Van den Bosch roept ziekenhuizen op om op basis van transparantie samen te werken. “Ziekenhuizen zouden hun wachtlijsten moeten analyseren en bekijken welke patiënten ze zelf goed kunnen helpen en wie er beter af is bij de buurman of een zbc.”