Zorgvisie magazine nr. 2, 2024

    Coverfoto door Paul Tolenaar

    Marjolein Tasche, nieuwe voorzitter van de Landelijke Huisartsen Vereniging, blijft focussen op het praktijkhouderschap. Want, zo verklaart zij: “Integrale patiëntenzorg, dat is echt ons ding” | Met het boek Groene planeet, groene zorg willen de auteurs zorgverleners aanzetten hun steentje bij te dragen aan de verduurzaming | Door verpleegkundigen zeggenschap en ontwikkelkansen te geven, weet het Medisch Centrum Leeuwarden kennis en menskracht in huis te houden | Hoogleraar Rashmi Kusurkar wil niet alleen studenten motiveren, maar “ik wil ook meer mensen inspireren voor een inclusieve omgeving” | Het GPT-taalmodel doet zijn intrede in het ziekenhuis. Ook al is het voor de zorgprofessionals wennen, de AI-hulp wordt zeker gewaardeerd | Om de toegang tot eerstelijnszorg te kunnen garanderen, zullen zorgaanbieders en professionals in het sociaal domein beter moeten samenwerken | Palliatieve zorg is nog altijd te weinig ‘mainstream’. Dat moet veranderen, meent internist-oncoloog Sabine Netters. Om te beginnen bij de opleiding | Een gesprek met Federatie Landbouw en Zorg over de rol van zorgboerderijen en de ondernemers in het gezondheidsstelsel, de sector groeit.

    Douwe Biesma, bestuursvoorzitter LUMC

    Column: Is het ‘ieder voor zich’-denken niet een beetje doorgeschoten?

    VWS heeft in 2023 een enorme pot met geld, bijna 3 miljard euro, in de vorm van transformatiemiddelen beschikbaar gesteld om bij te dragen aan behoud van toegankelijkheid en betaalbaarheid van zorg in de komende jaren, schrijft LUMC-bestuursvoorzitter Douwe Biesma. Maar wordt dit budget niet te veel versnipperd over allerlei locoregionale voorstellen, wordt het wiel niet te veel op diverse plaatsen uitgevonden? Het oogt als ‘ieder voor zich’, maar wie zorgt dan voor ons allen?

    Redactioneel: Een kruispunt zonder paden

    Mooie stiel: zorgboer. En nog lekker lucratief ook. Winstmarges tot 34 procent, daar slaat de gemiddelde zorgbestuurder al snel groen van uit. Van jaloezie wel te verstaan. Fascinerend is het ook hoe in het afgelopen decennium de zorgboerderij in Nederland is opgerukt.

    Door fusie meer leiding in de regio

    Fuseren kan samenwerking tussen zorgorganisaties in de regio sneller dichterbij brengen, zoals IZA wil, zegt Bas Leerink, managing director Healthcare. Want samenwerken kent nu vele hindernissen. “Met een fusie voorkom je al die problemen.”

    Blauwdruk voor de toekomstige eerstelijnszorg

    De eerstelijnszorg hangt als los zand aan elkaar. Er is te weinig samenwerking tussen de veelal kleine zorgaanbieders. De vele taken die de huisarts er de afgelopen jaren bij heeft gekregen, zijn lukraak op een hoop gegooid en houtje-touwtje bekostigd. Als basis voor het zorgstelsel is dit veel te wankel. De dit jaar gepubliceerde Visie eerstelijnszorg 2030 moet hier verandering in brengen.

    Zorgboer zijn is een vak, ‘niet iedereen kan dat’

    Anno 2023 zijn er naar schatting zo'n 1.300 zorgboerderijen waar soms ook gespecialiseerde zorg wordt geleverd. De meeste van deze 'zorgboeren' zijn aangesloten bij de Federatie Landbouw en Zorg (FLZ). Oud-minister Tamara van Ark heeft daar sinds kort de taak om de sector verder onder de aandacht te brengen.

    Marjolein Tasche: ‘Ik ben niet het orakel van de eerstelijnszorg’

    Marjolein Tasche trad begin dit jaar aan als voorzitter van de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV). Ondanks een twijfel terug de horeca in te gaan, werd het toch weer de zorg. Met een open instelling zoekt ze de dialoog met alle partijen. Daarom wil ze waken voor al te boude uitspraken.

    Ziekenhuizen omarmen generatieve AI

    Chatbots die hun artsenexamen halen of helpen bij de triage in buitenlandse ziekenhuizen stuwden de verwachtingen hoog op van taalmodellen. Nu het stof neerdwarrelt, blijkt dat veel Nederlandse ziekenhuizen de toegevoegde waarde van generatieve AI zien. Maar ook dat er nog veel uitgezocht en geregeld moet worden om er echt van te profiteren.

    Zeggenschap verpleegkundigen

    Verpleegkundigen MCL nemen multidisciplinaire overleggen over 

    Niet meer de medisch specialisten, maar verpleegkundigen presenteren voortaan de patiënt tijdens een aantal multidisciplinaire overleggen in het Medisch Centrum Leeuwarden. Dat was even wennen voor de medisch specialisten, maar ze accepteerden het.

    ‘Een bestuurswisseling is geen incident maar een proces’

    Een bestuurswisseling zou voor een raad van toezicht niet als verrassing moeten komen. “Zorg dat je als raad van toezicht voorbereid bent wanneer een wisseling zich aankondigt,” zegt organisatieadviseur Hemmo Huijsmans. Daarbij is een bestuurswisseling volgens hem geen incident maar een proces. “De keuze van een nieuwe bestuurder heeft veel impact op een ziekenhuis. Dat vraagt om voldoende tijd.”

    Op de foto: Nick Zonneveld, Senior Onderzoeker bij Vilans

    Tips voor integrale netwerkzorg: ‘Een samenwerking is nooit af’

    Door de legio samenwerkingen rond integrale zorg, ict-aanbesteding en personeel is door de bomen het bos niet meer te zien. Dat stelt onderzoeker en adviseur Nick Zonneveld. “Zorgnetwerk-FOMO gooit roet in het eten voor een soepele samenwerking.”

    ‘Stel palliatieve zorg verplicht in de artsenopleiding’

    Veel ziekenhuizen doen te weinig aan palliatieve zorg, ziet internist-oncoloog Sabine Netters. Wat moet er gebeuren om dit te veranderen? En hoe zit het met de financiering? “In ziekenhuizen waar het goed loopt, maken bestuurders zich er persoonlijk hard voor.”

    ‘Bij praten over diversiteit en inclusie zit altijd ongemak, maak dat bespreekbaar’

    Rashmi Kusurkar werd op 1 december 2022 aangesteld als de eerste hoogleraar inclusie en motivatie in medisch onderwijs en opleiden aan Amsterdam UMC. De in India opgeleide arts ziet dat het onderwerp inclusie steeds meer aandacht krijgt in de gezondheidszorg. “De maatschappij ziet nu de urgentie om over inclusie te praten.”

    Ggz-bestuurder Maaike Zweep: ‘Niemand weet wat een ‘laagdrempelig steunpunt’ precies is’

    Nu de regioplannen geschreven zijn, geeft bestuurder Maaike Zweep van ggz-aanbieder Leviaan daar deze weken invulling aan. Soms doet ze dat met iets dat al bestaat. Het Zaanse ervaringskenniscentrum Pleq bijvoorbeeld is eigenlijk een ‘laagdrempelig steunpunt’, zoals dat is omgeschreven in het Integraal Zorgakkoord. Nu is het zaak om partijen bij elkaar te brengen en uit te breiden.

    ‘Elk klein steentje draagt bij aan een duurzame sector’

    De zorg verduurzamen lijkt een complexe opgave. Toch kan elke bestuurder, zorgprofessional, onderzoeker en beleidsmaker het verschil maken en een beweging starten. Diederik Gommers, Evelyn Brakema, Jurjen Luykx en Juliette Mattijsen geven een aanzet met het boek Groene planeet, groene zorg. Woensdag overhandigden zij het boek aan de VWS-commissieleden.

    Column Terecht: Wat we kunnen leren van de Belgische Ziekenhuiswet

    Joris Rijken, advocaat/partner bij AKD, kijkt naar België, waar in 2019 de Ziekenhuiswet is gewijzigd. "De Belgische ziekenhuizen werken sindsdien samen in regionale ‘ziekenhuisnetwerken’. Die samenwerking is niet vrijblijvend, maar verplicht: ziekenhuizen die niet meedoen verliezen hun erkenning."