Hoe belangrijk is waardegedreven zorg in uw werk?

“De meerwaarde ervan is dat het me een bredere kijk op de patiënt en het zorgproces geeft. Uit de PROM’s komen soms zaken die je anders mist. Daardoor heb je duidelijker voor ogen wat het belang van de patiënt is en hoe hij het effect van een behandeling ervaart. Een voorbeeld is een patiënt die in de vragenlijst aangeeft dat hij erg bang is dat de kanker terugkomt. Maar in het vierde jaar van de controle is die kans echt heel klein. Dat levert een ander gesprek in de spreekkamer op en een verwijzing naar een inloophuis voor lotgenoten. Dit probleem had ik zonder vragenlijsten niet achterhaald.”

Hoe was voor u de omschakeling naar het werken met waardegedreven zorg?

“Ik ben van een nieuwere generatie die patiënten al makkelijker een rol en een stem geeft. De grootste omschakeling zit in het technische stuk; hoe en welke vragenlijsten stuur je uit en hoe zorg je ervoor dat iedereen weet hoe dat gaat. Vervolgens leer je gaandeweg wel hoe je het gesprek op basis van de ingevulde vragenlijsten kunt aanpassen. Helemaal nieuw is het bovendien niet omdat we vijftien jaar geleden binnen dit ziekenhuis al zijn begonnen met vragenlijsten. Ze zijn destijds niet ontwikkeld voor het gesprek met de patiënt in de spreekkamer, maar om het effect van therapieën te analyseren. Omdat ze een breed scala bij de patiënt afdekken, gebruiken we ze nog steeds in een modernere versie en met aanvullende vragen. Voorheen was het een verpleegkundige die ze doornam met een patiënt, nu doet de medisch specialist dat zelf in de spreekkamer.”

Maakt dat een verschil?

“Het levert een ander gesprek op. Als je het zelf in de hand hebt, gaat dat makkelijker en sneller en kun je gerichter aanvullende vragen stellen. Een absolute voorwaarde is wel dat de PROM’s zijn geïntegreerd in het EPD, anders kost het te veel tijd de juiste informatie over een patiënt naar boven te halen en met hem te bespreken. Wat nog wel een uitdaging is, is welke vragenlijsten je inzet op welke plek of situatie. Als je samen wilt beslissen met een individuele patiënt over een behandeling, dan zit daar een bepaalde vragenlijst aan vast. Je kijkt wat er bij een patiënt speelt en wat hij wil zonder dat je zoveel details hoeft te weten. Tegelijkertijd wil ik van deze patiënt juist heel veel gegevens hebben met een bepaalde nauwkeurigheid voor uitkomsten op groepsniveau.”

Hoe ervaren de patiënten deze werkwijze?

“Een aantal vindt het heel fijn, een aantal vindt het lastig en alles daar tussenin. Critici vinden dat we mensen te veel vragen stellen. Daar ben ik het principieel niet mee eens. De behandeling die we iemand geven is vaak zo ingrijpend dat veel facetten van iemands leven beïnvloed worden en dan moet je veel vragen stellen om die duidelijk te krijgen. Dan kunnen we de zorg beter op hem toespitsen. Er blijft een patiëntengroep die je met PROM’s niet kunt overbelasten en het fijn vindt als er een beslissing voor ze wordt genomen. Het is soms lastig dat op te pikken. Ik kan heel directief zijn en soms laat ik het open; dit kan, dit mag, het hoeft niet. Afhankelijk van je behoefte.”

Wat kan beter?

“We zijn bezig het gebruik van vragenlijsten breder over het zorgpad uit te rollen, zodat ze voor alle zorgverleners inzichtelijk zijn. Betrokken specialisten gaan dan wat meer op dezelfde manier naar de patiënt kijken en nemen dit ook mee in hun bejegening. Verder zie ik graag een koppeling tussen de vragenlijsten en elektronische hulpmiddelen om de patiënt te ondersteunen. Het zou mooi zijn als je op basis van online uitslagen op de vragenlijst al interventies kunt inzetten. Bijvoorbeeld bij een bepaalde score een verwijzing naar oncokompas (online zelfmanagement tool voor mensen met kanker). Als je het systeem zo maakt dat dit automatisch ingeregeld is, dan verlaagt dat de drempel om mensen te verwijzen naar goede hulp.”