Artikel bewaren

U heeft een account nodig om artikelen in uw profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

Patiëntenluisteraar

Patricia van der Zalm
[Weekoverzicht] De zorg wordt beter door goed naar patiënten en ouderen te luisteren, vindt professioneel luisteraar Corine Jansen, voormalig Chief Listening Officer (CLO) van het Radboudumc. ‘Dat vergt vooral gerichte aandacht van de medewerkers, niet per se meer tijd.’
<p>Foto: Reed/Eric van der Verbeeld</p>
Foto: Reed/Eric van der Verbeeld

Vijf jaar geleden zou het ondenkbaar zijn dat professioneel luisteraar Corine Jansen een lezing zou houden op de vakbeurs Zorg & ICT. Onlangs stond ze er toch. ‘Zorginstellingen hebben steeds meer belangstelling voor “luisteren” naar de patiënt. Ik hoor vaak: we willen de compassie terug in de zorg. Die ontwikkeling is gaande.’

Betere zorg

Uit internationaal onderzoek naar de effecten van luisteren blijkt dat goed luisteren leidt tot betere zorg, zegt Jansen. ‘Beter contact tussen arts en patiënt, snellere overeenstemming over de behandeling en gemotiveerde patiënten die zich verantwoordelijker voelen voor bijvoorbeeld therapietrouw. In haar boek When doctors don’t listen betoogt de Amerikaanse arts Leana Wen dat artsen 80 procent van een diagnose kunnen destilleren door goed te luisteren naar de patiënt.’

Luisteren draait om aandacht, empathie en de wereld van de patiënt proberen te zien door zijn ogen. ‘Zonder oordelen en aannames. Je laat mensen daarmee blijken dat hun verhalen mogen worden gehoord. Artsen zijn opgeleid tot medisch handelen. Maar goede zorg is meer dan dat.’

Innovatieve zorgconcepten

Jansen volgde de opleiding tot professioneel luisteraar bij de International Listening Association. Als Chief Listening Officer (CLO) in het Radboudumc zette zij samen met Lucien Engelen in 2009 het Reshape for Innovation Center op, voor de ontwikkeling van innovatieve zorgconcepten. ‘Uitgangspunt was dat patiënten en hun naasten een veel grotere rol bij hun behandeling moeten spelen. Al onze projecten begonnen met luisteren naar de mensen voor wie de innovaties waren bedoeld. Welke impact had de ziekte op allerlei gebied? Hoe kon de zorg worden verbeterd?’ Het leidde bijvoorbeeld tot de ontwikkeling van een speciale app voor jongeren die waren geopereerd aan een trechterborst (‘kippenborst’). ‘Zij krijgen een beugel en moeten veel oefenen zodat deze goed blijft zitten. Met de app op hun mobiele telefoon worden ze eraan herinnerd dat ze hun oefeningen moeten doen.’

Een rijk verleden

Vanuit haar bedrijf JoConnect traint Jansen nu onder andere zorgprofessionals. ‘Instellingen beginnen steeds meer te snappen dat bijvoorbeeld ouderen geen “medische gevallen” zijn, maar mensen met een rijk verleden. Bij een instelling voor ouderenzorg vertelden bewoners dat ze vooral graag gerespecteerd willen worden voor wie ze zijn, in plaats van zich te moeten aanpassen aan algemene regels. Ouderen passen met hun levenservaring niet collectief in één systeem. Deze instelling keek naar wat bewoners nog wél kunnen, bijvoorbeeld helpen in de keuken of planten verzorgen.’

Gerichte aandacht

Jansen pleit voor professionele luisteraars in elk ziekenhuis en (ouderen)zorginstelling. ‘Ik snap dat dit onrealistisch is, maar het zou geweldig zijn. Dat vergt vooral gerichte aandacht van de medewerkers, niet per se meer tijd.’

Geef uw reactie

Om te kunnen reageren moet u ingelogd zijn. Heeft u nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.