Marion van der Kolk werkt sinds vier weken weer als intensivist. Ze werkt mee op de covidafdeling van het Radboudumc. Samen met Sasja Mulder, Medisch Oncoloog en thans ook werkzaam op de covid-afdeling, is ze betrokken bij de implementatie van samen beslissen in de regio Oost-Nederland met het project Empower2decide.

Van der Kolk: “Door covid zijn de accenten in de zorg even anders komen te liggen. Huisartsen  hebben het razend druk. Ze doen hun uiterste best en projecten komen nu op een tweede plan. Ondanks de signalen dat patiënten actief werden bevraagd door huisartsen naar hun wensen, zagen we in de kliniek toch ook patiënten waarbij we ons afvroegen of dit gesprek wel had plaats gevonden. We twijfelden of er aan of de impact van een covidinfectie bij zo’n kwetsbare patiënt wel volledig was afgewogen door patiënt en zorgverleners. We vroegen ons daardoor af of er wel een goed gesprek had plaatsgevonden over de verschillende behandelmogelijkheden en de mogelijkheden. Ook zijn er ongetwijfeld patiënten die niet in het ziekenhuis beland zijn omdat ze bang zijn om naar het ziekenhuis te gaan, maar die wel van een opname hadden kunnen profiteren.”

Geen eenvoudig gesprek

Dat eerste gesprek is door de huisartsen in deze crisistijd zo goed mogelijk opgepakt toen duidelijk werd dat de capaciteit van Nederlandse IC’s mogelijk tekort zou kunnen schieten en de kans op overlijden hoog was. Dit naast de kennis dat een post-intensive care syndroom voor een kwetsbare oudere nauwelijks kwaliteit van leven zou geven.

Dit  is geen eenvoudig gesprek. Van der Kolk : “Het kan goed zijn  dat zo’n gesprek best heeft plaatsgevonden, maar dat de patiënt er toch andere dingen uit opgepakt heeft. Soms blijkt dat een patiënt zegt dat er alleen gesproken is over wel of niet reanimeren, maar dat er wel degelijk gepraat is over wel of niet behandelen. ”

Van der Kolk was voor de coronacrisis uitbrak werkzaam als pancreas-chirurg in het Radboudumc. Daarnaast is ze zoals gezegd samen met medisch oncoloog Sasja Mulder projectleider van het project Empower2Decide. Dat project onderzoekt via de subsidieregeling ‘Transparantie over de kwaliteit van Zorg’ hoe patiënten en zorgverleners in staat kunnen worden gesteld om samen beslissen  te implementeren van eerste tot en met de derde lijn door de hulpmiddelen voor samen beslissen structureel in te zetten.

Meerdere beslismomenten

Van der Kolk: “Empower2Decide richt zich in eerste instantie op patiënten die buikklachten hebben en waar uiteindelijk sprake blijkt van slokdarm- of alvleesklierkanker. We denken dat de tools die we in dat kader hebben ontwikkeld ook heel geschikt zijn voor covidpatiënten. Ook bij covid gaat het om meerdere beslismomenten en meerdere behandelaars.” Tevens moet ook hier de optie ‘geen behandeling’ met patiënt besproken worden.

Het gaat er volgens Van der Kolk nu om het hele traject inzichtelijk in kaart te brengen. “Het initiatief voor het goede gesprek ligt bij de huisarts, maar ook op de SEH en op de afdeling. Het moet plaatsvinden als iemand opgenomen wordt, maar ook als iemand naar de ic gaat of daar weer vanaf gaat. Het weergeven van het traject doen we met behulp van een metrolijn waarop de in- en uitstaphaltes duidelijk te zien zijn. Die is bijna af. Zorgverleners en patiënten weten dan precies hoe het zorgpad verloopt en ook wanneer er belangrijke en lastige gesprekken over behandelingen gevoerd moeten worden. We pakken dingen kortcyclisch op.

Hele traject

Van der Kolk benadrukt dat het gaat om het hele traject en niet alleen de eventuele ziekenhuisopname. “Voor zorgverleners moet duidelijk zijn hoe het hele traject loopt. Die zien nu nog vaak alleen hun eigen stukje. Ook omdat ieder de zeilen aan het bijzetten is om het op de afdelingen met COVID goed te laten draaien. Ook voor patiënten is het belangrijk. Als die weten hoe het traject loopt en waar de beslismomenten zitten, kunnen ze professionals er ook op aanspreken.”

“De covid-crisis is nog lang niet voorbij. We zullen dus moeten kijken hoe we het aan het bestaande project Empower2decide moeten verbinden. Als we de matrix die gemaakt is voor slokdarm- en alvleesklierkanker kunnen aanpassen voor covid, kunnen huisartsen en ziekenhuizen in het hele land hiervan profiteren.”

Snel stappen zetten

Van der Kolk wil snel stappen zetten en hoopt voorzichtig dat de matrix en de metrolijn in mei al beschikbaar zijn. “Het is allemaal ongekend snel gegaan. Er is ongelooflijk veel energie in het Radboud en bij de huisartsen om dit traject inclusief het nazorgtraject voor covidpatiënten goed op te pakken. We hebben het dan over zorgverleners, ondersteuners en mensen met een service design in healthcare achtergrond buiten het Radboud.”

“We werken samen met de Vereniging voor Veiligheid in de curatieve zorg en met Panton dat de metrolijnen vormgeeft. Iedereen is echt heel snel aangehaakt. Op een zaterdagavond, vier weken geleden, zijn er wat telefoongesprekken gevoerd en is er geappt. Ondanks de hectiek van de coronacrisis is iedereen razendsnel aan de slag gegaan. We proberen drie keer per week kort te overleggen. Normaal zijn ziekenhuizen heel traag, maar het wordt nu scrum en agile, zelfs bij ons.”