Een veilige werkomgeving voor zorgprofessionals

Zorgprofessionals staan dagelijks klaar voor anderen. Om dat goed te kunnen blijven doen, is een veilige werkomgeving cruciaal. Veiligezorg, een door de StAZ en SoFoKleS gesubsidieerd programma, helpt umc’s, ziekenhuizen en revalidatiecentra bij het creëren van die veilige basis. Daarnaast pakt Veiligezorg ook activiteiten op voor de GGZ en VVT branche, gefinancierd door O&O-fonds GGZ en AO VVT.

“Zorgverleners verdienen het om in een veilige omgeving te werken,” zegt Linda van der Marel, programmaleider van Veiligezorg. Zelf werkte ze jarenlang in de zorg. Vanuit haar praktijkervaring als verpleegkundige en studies in Integrale Veiligheid en Criminologie zet zij zich nu in voor structurele veiligheid in de zorg.

Van pilot naar landelijke aanpak

Veiligezorg startte in 2001 als pilot tegen agressie en geweld in ziekenhuizen. Wat begon in Noord-Holland, groeide uit tot een landelijke aanpak. Via een handboek in 7 stappen, trainingen, richtlijnen en een helpdesk ondersteunt het programma zorginstellingen in hun veiligheidsbeleid.

Leren van elkaar tijdens regionale bijeenkomsten

Een belangrijke activiteit van Veiligezorg zijn de regionale bijeenkomsten, waar ziekenhuizen, umc’s, politie en het Openbaar Ministerie het thema bespreken. “Deze bijeenkomsten zorgen voor kennisdeling en onderlinge samenwerking,”aldus Van der Marel. Ook in andere zorgbranches komen soortgelijke netwerkbijeenkomsten op gang.

Aandacht voor interne sociale veiligheid

De bijeenkomsten geven zicht op wat er speelt op de werkvloer. Steeds vaker is er aandacht voor interne sociale veiligheid. Niet alleen patiënten of bezoekers kunnen zich ongepast gedragen, ook collega’s onderling.

Daarom ontwikkelde de StAZ en SoFoKleS extra activiteiten, mede gefinancierd via de MDIEU-subsidie van het ministerie van SZW, gericht op interne veiligheid. “Op het moment dat je bewustwording creëert, lijkt het soms alsof er meer incidenten zijn. Maar in werkelijkheid komt het topje van de ijsberg in beeld,” legt Van der Marel uit. Meer meldingen betekent dat mensen zich veilig genoeg voelen om zich uit te spreken — een belangrijke stap richting verbetering.

Steun en leiderschap zijn essentieel

Cruciaal is dat de organisatie achter haar medewerkers staat en continue verbeteringen aanbrengt. Leiderschap, heldere grenzen en het stellen van normen spelen hierbij een grote rol. “Zorg dat medewerkers weten dat ongewenst gedrag niet normaal is, en dat ze altijd steun mogen verwachten,” zegt Van der Marel. “En zet stappen zodat de steun ook zichtbaar wordt.”

Vooruitkijken: preventie en samenwerking

De toekomst van Veiligezorg ligt in samenwerking en preventie. Door maatschappelijke veranderingen nemen de veiligheidsrisico’s toe. Veiligezorg wil organisaties blijven ondersteunen om hierop in te spelen — niet pas als het misgaat, maar preventief, met beleid en daadkracht.

Van der Marel besluit: “Jouw veiligheid is net zo belangrijk als de zorg die je verleent.”
Voor handreikingen, tools en praktijkvoorbeelden, kijk op de themapagina van Veiligezorg.

Voor informatie over de aankomende activiteiten rond sociale veiligheid, check de agenda van StAZ.