Het blijvend realiseren van kwalitatief hoogwaardige zorg vraagt blijvende aanpassing en verbetering van het primaire zorgproces. En daarmee van het dagelijks handelen. De context van (het organiseren van) hoogwaardige zorg verandert voortdurend. De complexiteit van zorg neemt toe. De opvatting over wat goede zorg is verandert. En zorg wordt meer en meer georganiseerd vanuit zelforganiserende teams. Is de vraag: hoe kunt u in deze steeds veranderende context de kwaliteit van zorg blijvend borgen?
Sleutelrol voor verpleegkundigen
Veel te gemakkelijk wordt gedacht: ‘Als we gewoon hogere deskundigheid toevoegen, dan komt het wel goed’. Maar als de rol van die hoogopgeleide verpleegkundige al snel verwordt tot het uitvoeren van verpleegtechnische handelingen, het optreden als vliegende kiep en regelneef of het adviseren over het beleid, dan komt dat de zorgkwaliteit op langere termijn niet ten goede. Daarvoor zal de verpleegkundige veel gerichter ingezet moeten worden op haar echte toegevoegde waarde, het verbeteren van het dagelijks handelen in teams. En daar is zij ook voor opgeleid.
Als we kijken naar haar beroepsrollen is zij niet alleen opgeleid voor het uitvoeren, regisseren en coördineren van (hoog) complexe zorg. Maar juist ook voor het initiëren, ontwikkelen en uitvoeren van taken rond kwaliteitszorg, innovatie, analyse, praktijkonderzoek en professionalisering binnen een team. Deze combinatie maakt dat zij de beste papieren heeft om een sleutelrol te spelen rond het blijvend realiseren van kwaliteit van zorg.
Maar hoe slaagt u erin het beste resultaat te halen uit de inzet van hoogopgeleide verpleegkundigen? En hoe voorkomt u dat het takenpakket vervalt in eenvoudige zorgtaken? Daarvoor dient u de volgende drie aspecten in acht te nemen:
1. Uitgangspunten
Welke uitgangspunten vindt u belangrijk bij de inzet van hoogopgeleide verpleegkundigen? Wat wilt u concreet bereiken? Wilt u de focus op het ondersteunen van de cliënt of diens naaste bij zelfmanagement en eigen regie of op leven zoals thuis? Bent u misschien meer gebaat bij het versterken van het eigenaarschap in het team? Of bij hogere medewerkerstevredenheid? Wilt u sturen op het benutten van ieders deskundigheid. Of het versterken van het innovatie- en leervermogen in teams? Dan wel een combinatie van bovenstaande uitgangspunten? Hoe dan ook, zonder duidelijke uitgangspunten geen focus en geen blijvend resultaat.
2. (Organiseer)principes
Om daadwerkelijk te profiteren van de inzet van verpleegkundigen is het belangrijk om te kiezen voor een aantal principes voor hun inzet. Kwaliteit van zorg komt vooral tot stand in de interactie tussen enerzijds cliënt en zorgmedewerker en anderzijds tussen zorgmedewerkers onderling. Daarom is het gewenst om de verpleegkundige kennis en ervaring zo dicht mogelijk bij het primair zorgproces te brengen en zoveel mogelijk in de uitvoerende teams zelf te organiseren. Daar kan de verpleegkundige hoogwaardige zorg op zowel cliënt- als teamniveau stimuleren door zowel uitvoerend als randvoorwaardelijk een rol te spelen. Door dichtbij, ‘on the job’ zelf te ervaren hoe zaken lopen en direct verbeterpunten met collega’s te bespreken. De verpleegkundige zal zich hierbij moeten richten op (laten) reflecteren, (laten) leren en het vergroten van eigenaarschap van alle teamleden. Door ze te betrekken bij de benodigde verbeteringen en door het bekrachtigen en versterken van aanwezige kennis en kunde van alle teamleden. Als verpleegkundig adviseur van het zorgproces adviseert, ondersteunt en coacht de verpleegkundige zo de medewerkers om tot kwalitatief goede zorginhoudelijke processen en handelen te komen.
3. Rolorganisatie van de verpleegkundige
Tot slot is het van groot belang dat de verpleegkundige haar kwaliteitsrol ook daadwerkelijk in praktijk kan brengen. Er zijn allerlei omstandigheden die er voor kunnen zorgen dat zij hiervan wordt ‘afgeleid’. Grofweg liggen hier twee gevaren op de loer. Zij wordt, vaak door een tekort aan personeel, alleen ingezet op het uitvoeren het coördineren en regisseren van zorg. Of zij wordt, als hoogst opgeleide van het team, ingezet op het grootste deel van de teamrollen, zoals de roostering en het budget. Zowel in tijd als focus leidt dit haar af van de kernkracht van haar kwaliteitsrol. Als management zult u hier heldere verwachtingen over en randvoorwaarden voor moeten creëren.
Een stevige kwaliteitsbasis
Natuurlijk zijn er vervolgens nog allerlei andere aspecten die het blijvend realiseren van kwaliteit van zorg verder beïnvloeden, zoals voldoende beschikbare capaciteit en competentieontwikkeling. Maar als u uw primair proces ontwerpt, doorleeft en invoert op basis van bovenstaande punten creëert u een ijzersterke kwaliteitsbasis, waarbinnen het dagelijks handelen kan meebewegen op veranderende en vernieuwde inzichten en eisen.
Meer weten over de inzet en het vinden, binden en ontwikkelen van verpleegkundigen in het verpleeghuis?
Neem contact op met Annemarie Koopman Directeur Zorg van GrowWork via info@growwork.nl of telefoon 06-22451260, download de brochure ‘Vernieuwing in de verpleeghuiszorg’ of bekijk op de opleidingspagina de opleiding ‘(Kwaliteits)verpleegkundige in het verpleeghuis’.
