Dit voorjaar werd het toekomstscenario gepresenteerd. Het scenario laat zien hoe ouders en kinderen betere hulp en bescherming krijgen in de toekomst. Een belangrijke verbetering is dat lokale teams in de wijk gezinnen en kinderen helpen en samenwerken met een Regionaal Veiligheidsteam waarin de taken van de huidige organisaties (Jeugdbescherming, Veilig Thuis, Raad voor de Kinderbescherming) zijn samengebracht. Dit in tegenstelling tot de huidige situatie waarbij deze organisaties apart van elkaar werken.

Recht op bescherming gaat boven alles

De internetconsultatie over het toekomstscenario leverde veel kritiek op met de strekking dat de rechtsbescherming van ouders in het geding is met de introductie van dit Regionale Veiligheidsteam. We zijn blij dat het RSJ in haar advies stelt dat kinder- en mensenrechten de basis moeten vormen van het toekomstig jeugdbeleid. Kinderen hebben het recht om veilig op te groeien zodat ze later mee kunnen doen in de maatschappij. Wordt die ontwikkeling bedreigd dan hebben zij recht op bescherming. Artikel 3 van het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind stelt, dat bij alle beslissingen die genomen worden het belang van het kind voorop staat. Nederland heeft de plicht om kinderen te beschermen tegen alle vormen van geweld. Rechtsbescherming is slechts een middel om dat recht te waarborgen. Het recht op bescherming is als het ware bovenliggend.

Toekomstscenario uitgevoerd zoals bedoeld

We zijn bang dat de discussie over rechtsbescherming ervoor zorgt dat het toekomstscenario niet wordt uitgevoerd zoals het bedoeld is. Terwijl dat broodnodig is want kwetsbare kinderen worden op dit moment onvoldoende beschermd, constateert de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd. Uit onderzoek van het Verwey-Jonker Instituut blijkt dat een op de vijf kinderen een of andere vorm van kindermishandeling ervaart. In meer dan de helft van de meldingen bij Veilig Thuis blijkt er na 1,5 jaar nog steeds sprake van ernstig en veelvuldig geweld.

Jeugdhulp is volwassenenhulp

Een relevantere discussie is wat ons betreft hoe het komt dat de focus van jeugdzorg nog steeds ligt op het inzetten van jeugdhulp. Terwijl we weten dat volwassenenhulp de sleutel is voor blijvende veiligheid van kinderen. De oorzaak van onveilige situaties in gezinnen komt vaak doordat opvoeders niet beschikbaar kunnen zijn voor hun kinderen door persoonlijke problemen zoals armoede, verslaving of psychiatrie. Vaak overgedragen van generatie op generatie. Volwassenenhulp kan echter alleen ingezet worden met toestemming van de volwassenen zelf. De individualisatie van onze samenleving heeft ertoe bijgedragen dat de overheid terughoudend is in het ingrijpen in rechten van burgers, ook als dit ten bate is van de veiligheid van hun kinderen.

Toekomstscenario verbetert veiligheid kinderen

Met het toekomstscenario verbeteren we de blijvende veiligheid van kinderen die met huiselijk geweld te maken krijgen. Gezinnen en kinderen krijgen één aanspreekpunt, betere hulp, dichtbij in de wijk, er is minder overdracht omdat er integraal wordt gewerkt en ook voor volwassenen kan hulp worden ingezet. Daar hoort inderdaad een goede ondersteuning bij van cliënten, ouders en kinderen. We doen een oproep aan iedereen in de jeugdbeschermingsketen om zich hard te maken voor het toekomstscenario zoals het oorspronkelijk bedoeld is. Want wat ons betreft is het alles of niets.

Silvana Bos en John Hersbach, strategisch adviseurs, Jeugdbescherming Regio Amsterdam