Als de msb’s voor eind 2025 geen significante verbeteringen hebben aangetoond op het gebied van bestuurbaarheid en gelijkgerichtheid, zal de wetgever, in lijn met het coalitieakkoord 2021-2025, gaan ingrijpen. De meest concrete maatregel lijkt dan dat alle medisch specialisten verplicht worden om in vaste dienst te treden.

Implementatie passende zorg

De NZa uit in de monitor haar zorgen over conflicterende belangen bij msb’s en ziekenhuizen bij het nastreven van passende zorg. Zonder duidelijke afspraken, goed bestuur en gelijke drijfveren op basis van open communicatie en transparantie, wordt de implementatie van passende zorg belemmerd. Het is in wezen vergelijkbaar met twee spelers in hetzelfde sportteam: De een richt zich op scoren, de ander op teamverdediging. Beide rollen zijn belangrijk, maar zonder afstemming zijn ze – hoe goed ook de individuele kwaliteiten – kwetsbaar als team en riskeren ze hun hoofddoel te missen.

Wederkerigheid

Volgens ons is de bron van het probleem waar de NZa naar refereert, een gebrek aan (formele) wederkerigheid. De sleutel tot succes ligt in het vergroten van de transparantie en het bewerkstelligen van wederzijdse inspraak in het beleid. Evenals de bereidheid van beide partijen om concessies te doen om het gezamenlijke doel te bereiken.

Inzet msb’s en ziekenhuizen

In het Integraal Zorgakkoord hebben alle zorgpartijen vastgelegd toe te willen naar passende zorg. De vertaling van deze ambitie naar de praktijk vraagt een actieve inzet van zowel msb’s als ziekenhuizen. Niet met een oppervlakkige samenwerking, maar met een diepe, structurele integratie van doelen en strategieën. Een eerste stap hierin is de raad van bestuur, msb en vmsd samen te brengen. Eventueel gezamenlijk in een Vereniging Medische Staf, aan één bestuurstafel waar een gezamenlijk (meerjaren)plan wordt gevormd. Begrip van welke impact de te maken keuzes hebben op elkaars positie is cruciaal voor het creëren van draagvlak.

Borging in bestuursmodel

Nadat de gezamenlijke afspraken zijn gemaakt, moeten de partijen deze borgen in hun eigen bestuursmodel. Voor het msb houdt dit in dat het zijn capaciteit inplant in lijn met de gezamenlijke doelstellingen. Hierin is de ontwikkeling van de handreiking Doorontwikkeling benchmarking naar capaciteitsbegrotingsmodel door de FMS een belangrijk stuk gereedschap. Door de gezamenlijke begroting als basis te hanteren voor het verdienvermogen wordt gelijkgerichtheid geborgd.

In de dagelijkse praktijk zien wij dat veel msb’s zich al inzetten voor gelijkgerichtheid en transparantie door deze belangrijke stappen maken. Dit is een complex proces dat gecombineerd moet worden met alle andere verantwoordelijkheden van het msb. De minister van Medische Zorg vraagt echter meer (meetbare) progressie op dit gebied voor eind 2025.

Nu doorpakken

Voor ons is duidelijk dat de progressie die al is geboekt aantoont dat verandering mogelijk is. Veel msb’s hebben geïnvesteerd in de eigen organisatie (volwassenheid van bestuur en directie) en het in lijn brengen van de interne verdeelsystematiek met de afspraken tussen ziekenhuis en zorgverzekeraar. Tegelijkertijd zullen msb’s meer moeten doen om aan te tonen dat zij gelijkgericht handelen.

De msb’s zullen hiervoor actief moeten bijdragen aan de passende-zorgtransformatie binnen het ziekenhuis of breder in de regio. Dit vraagt uiteraard ook van het ziekenhuis dat het openstaat voor de inbreng van de msb’s, en dat de gemaakte plannen concreet genoeg zijn voor beide partijen om op te kunnen sturen. Alleen zo kan gelijkgerichtheid bereikt worden en kan passende zorg echt slagen. Het is nu een kwestie van doorpakken!

Door Barend Buutfeld, expert Financial Analytics Ziekenhuizen en Tjon Chen, expert Medisch Specialistische Bedrijfsvoering, beiden bij LOGEX