De afgelopen weken heb ik daar waardevolle signalen van gezien. Allereerst: het burgerforum over de toekomst van de zorg. Een groep betrokken Nederlanders die samen zoekt naar richting in een ingewikkeld landschap. Daar kwam geen pleidooi voor ‘alles vergoeden’, maar een roep om keuzes die uitlegbaar en rechtvaardig zijn. Niet alles hoeft, maar wees eerlijk over wat telt.

Daarnaast het onderzoek van Ipsos I&O. Daarin spreekt 87 procent van de Nederlanders zich uit vóór vergoeding van obesitasmedicatie. Zij begrijpen dat zorg om keuzes vraagt: alleen vergoeden bij medische noodzaak en gecombineerd met leefstijlbegeleiding. En opvallend: zelfs een lichte premiestijging nemen ze voor lief. Ze zien het als een investering in herstel, zelfredzaamheid en toekomstkansen. Dat is een geluid dat we serieus moeten nemen.

En dan is er de realiteit van cyclisch pakketbeheer, zoals die zich nu ontvouwt. De herbeoordeling van innovatieve borstkankerbehandelingen leidde ertoe dat deze geneesmiddelen uit het verzekerde pakket verdwijnen. Patiënten die volgens hun artsen baat kunnen hebben bij een behandeling, moeten nu terugvallen op crowdfunding. In een land waar we trots zijn op solidariteit, is dat onwenselijk en onverteerbaar.

Onderdeel van de oplossing

Als sector snappen we dat er keuzes gemaakt moeten worden, zeker nu het zorgsysteem piept en kraakt. Maar we kunnen het ons niet veroorloven om die keuzes enkel op basis van kosten te maken. Zie innovatieve geneesmiddelen ook als een investering in patiënten, in de gezondheidszorg en in de samenleving. Het is letterlijk een middel dat helpt om mensen weer op de rails te krijgen: tijd doorbrengen met het gezin, weer aan het werk gaan, deelnemen aan de samenleving. En dat is broodnodig!

Bovendien kunnen deze middelen, mits goed toegepast, de zorg juist ontlasten: geneesmiddelen en vaccins voorkomen dat mensen ziek worden, zorgen ervoor dat ze sneller beter zijn of maken dat zij minder (vaak) zorg nodig hebben. Zo bekeken zijn innovatieve geneesmiddelenontwikkelaars en de innovatieve therapieën waar zij dagelijks in investeren onderdeel van de oplossing om een zorginfarct te voorkomen.

Maatschappelijke dialoog over pakketkeuzes

Kortom: zorg is te belangrijk om over te laten aan algoritmes of tabellen alleen. Daarom pleit de Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen (VIG) voor een pakketbeheer dat koers houdt, groeit naar een systeem met ruimte voor gepersonaliseerde zorg en mee kan deinen op wat de samenleving belangrijk vindt. De richting die het Zorginstituut inslaat, met aandacht voor duurzaamheid en arbeidsinzet, juichen wij dan ook toe.

De volgende stap is de deuren vaker openzetten om meerdere perspectieven via een maatschappelijke dialoog te betrekken bij pakketkeuzes. Want dat geeft richting aan innovatie én aan het draagvlak voor lastige keuzes. Als VIG dragen we daar graag aan bij. Samen kunnen we de zorg niet alleen betaalbaar en doelmatig houden, maar ook menselijk en toekomstgericht. Want als we allemaal aan hetzelfde touw trekken, krijgen we beweging. En dat is precies wat de zorg nu nodig heeft.

Door Carla Vos
Algemeen directeur VIG