Artikel bewaren

U heeft een account nodig om artikelen in uw profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

Blog: ‘Psychiaters zouden zich bescheidener moeten opstellen’

Toen hij het interview met Elnathan Prinsen op Zorgvisie las, moest Hans van Eeken zijn ogen uitwrijven. Is dit Nederland? Gebeurt dit in een land dat recent één van de meest humane wetten omtrent verplichte zorg heeft ingevoerd?
Hansvaneeken

De afgelopen jaren ben ik als ervaringswerker steeds intensiever betrokken geraakt bij het lot van burgers die in een acute psychische crisis terechtkomen. Zo heb ik in 2018/2019 onderzoek gedaan bij het SPOR van de acute psychiatrie te Amsterdam en was ik betrokken bij een onderzoek naar cliënt- en naastbetrokken-ervaringen met crisisopnames.

Mede daardoor ben ik een verklaard voorstander van de nieuwe wet. Die is wellicht niet ideaal, maar geeft de burger in geestelijke nood en zijn naastbetrokkenen wel meer (tegen)macht. Dit laatste is cruciaal voor mensen die overgeleverd raken aan krachten en machten van de medische en juridische systeemwereld.

De feiten

De feiten op een rij. De wet is nog maar zeer kort in werking. Vanuit naastbetrokkenen en collega-ervaringswerkers heb ik nog geen negatieve ervaringen vernomen. De wet betekent een fundamentele verandering. Dat vergt dus veel van het aanpassingsvermogen van betrokken partijen.
De wet geeft de burger en zijn naastbetrokkenen veel meer macht en mogelijkheden, wat zijn weerslag heeft op de logistieke-, administratieve en samenwerkingsprocessen.

Recent is de eerste monitor van deze wet verschenen. Bovenstaande feiten overziende en hetgeen Prinsen te berde bracht, was de vraag die bij mij opkwam: ‘Gaan GGz-instellingen hun structurele organisatorische onvermogen nu wéér externaliseren?’

De geest van de wet

Deze nieuwe wet heeft als hoofddoel om verplichte zorg zoveel mogelijk te voorkomen en indien toch noodzakelijk zo humaan mogelijk te laten verlopen. Dat is een groot goed in een democratische rechtsstaat waar de individuele vrijheid en gelijkheid van het individu hoog in het vaandel staan.

Mensen die onverhoopt in psychische nood raken en de grip op hun leven, al dan niet tijdelijk, kwijt zijn, verdienen onze onverdeelde aandacht, steun en bescherming. Daar is in de loop van de geschiedenis voor gestreden en wat mij betreft met succes.

Cultuur ggz-instellingen

Recent heb ik in het tijdschrift Deviant een artikel geschreven over de cultuur van de grote ggz-instellingen in Nederland. In het algemeen kenmerkt deze cultuur zich door een sterke interne gerichtheid, een zelf-gericht referentiekader en de neiging om de status quo te handhaven.

In verband met deze nieuwe wet is belangrijk om te benoemen dat deze instellingen over het algemeen een zwakke organisatiestructuur kennen en op het gebied van administratieve processen ronduit achter de ontwikkelingen aan lopen.

Verder is de cultuur sterk hiërarchisch bepaald, waarbij de psychiaters bij monde van de club waarvan Prinsen voorzitter is, de NVvP, een onevenredig deel van de macht voor zich opeisen. Verder blijven psychiaters voornamelijk redeneren vanuit hoe het ooit was. De psychiater aan het roer, als arts, als beleidsmaker, als manager, als superbehandelaar. Dat wringt enorm met de actualiteit.

Burgers in psychische crisis

Uiteindelijk is deze nieuwe wet er gekomen ten dienste van de burgers en onze rechtsstaat. Wat mij voortdurend opvalt is dat de psychiaters, en Prinsen doet dat ook in zijn column, zich als dominees en priesters opstellen. Ze pretenderen te weten wat goed is voor hun patiënten.
Nu is dat op het gebied van de psychiatrische ziekten en de behandeling daarvan natuurlijk evident waar, maar op het gebied van de psychosociale en existentiële dimensies, maar zeer ten dele. En laten nu juist de laatstgenoemde dimensies in de nieuwe wet nadrukkelijker worden geborgd! Dat dit meer tijd en aandacht vergt,  is een logische consequentie van de geest van de wet.

Bescheidener opstellen

Wat mij betreft mogen Prinsen en zijn club zich wat bescheidener gaan opstellen. Laten hij met zijn collegae de energie die zij in hun voortdurende en ontregelende protesten steken, in  het verbeteren van hun administratieve processen investeren. Deze wet biedt, zoals ook Jeroen Zoeteman mij recent vertelde, nog heel veel potentie om het lot van burgers in crisis verder te verbeteren.
Dus in dat spoor dan ook verder!

Hans van Eeken
Ervaringsdeskundige

Geef uw reactie

Om te kunnen reageren moet u ingelogd zijn. Heeft u nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.