Eerst noem ik de punten waar we het over eens zijn. En vervolgens de randvoorwaarden zodat we het ook echt kunnen gaan doen!
Goede en beschikbare zorg
Op 14 juni organiseerde Zorginstituut Nederland een bijeenkomst met de titel ‘Goede of beschikbare zorg?’. Volgens mij zou de titel ‘goede én beschikbare zorg’ beter zijn. Twee derde van de aanwezigen gaven tijdens die bijeenkomst aan landelijke kwaliteitseisen nuttig te vinden. Maar, zo was de algemene opvatting, ze moeten wel helpend zijn en ruimte laten om de specifieke situatie van de patiënten in de regio mee te wegen.
Jan Smelik vertelt in dat verband in zijn recente blog op Skipr over de heer Kruitberg, bij wie het volgen van de kwaliteitsrichtlijnen ten koste ging van zijn kwaliteit van leven. Om dit organisatorisch mogelijk te maken, worden netwerkzorg en andere regionale samenwerkingsvormen steeds belangrijker, om niet te zeggen: noodzakelijk.
Nieuwe samenwerkingsvormen
Eenzelfde boodschap was te horen op het congres over regionale samenwerking tussen ziekenhuizen op 26 juni. De verdergaande specialisatie en steeds hogere kwaliteitseisen enerzijds en lokale beschikbaarheid en toegankelijkheid van zorg anderzijds raken vooral de regionale ziekenhuizen en vragen om nieuwe lokale en regionale samenwerkings- en organisatievormen tussen en binnen de nulde-, eerste- en tweedelijnszorg.
Zorg moet steeds meer in netwerken plaatsvinden. Algemene ziekenhuiszorg, ongeveer 80 procent van de ziekenhuiszorg, in een regionaal netwerk met zorg en welzijnspartners. Hoogcomplexe ziekenhuiszorg in een netwerk met andere ziekenhuizen.
Hoogcomplexe zorg
Ik vind het een goede ontwikkeling dat hoogcomplexe, niet veel voorkomende zorg verder wordt geconcentreerd in een nog beperkter aantal ziekenhuizen. Voor samenwerking tussen ziekenhuizen is niet per se een fusie nodig. Sterker nog: er zijn genoeg voorbeelden in het land waar goed wordt samengewerkt zonder dat er gefuseerd is, zoals dat in Friesland gebeurt. Of zoals een dochter van een academisch ziekenhuis zoals ADRZ, Ommelander Ziekenhuis Groningen en IJsselland Ziekenhuis dat doen.
Randvoorwaarden
Als we het eens zijn over de richting, dan moeten we het hebben over de randvoorwaarden om dit voor elkaar te krijgen. Welke zijn dat onder andere?
- Standaardiseren van gegevensuitwisseling en het op elkaar laten aansluiten van ICT systemen tussen en binnen zorg en welzijn.
- Meerjarenafspraken met alle zorgverzekeraars om te werken aan de juiste zorg op de juiste plek en een gezonde regio. Zorgverzekeraars moeten hierbij onderling congruent gedrag laten zien.
- Zorgverzekeraars, stel de transitiegelden beschikbaar. Niet alleen de NZa dringt aan op versnelling van ‘de juiste zorg op de juiste plek’, om de transformatiegelden daarvoor sneller en beter te benutten. Ook de NVZ deed dit recent. De regionale ziekenhuizen nemen talloze goede initiatieven om zorg dichterbij de mensen thuis te organiseren en om zorg waar mogelijk te vervangen door andere zorg waaronder digitale zorg in de vorm van de BeterDichtbij app. De transitiegelden kunnen dat proces in de regio enorm versnellen.
- Bekostiging van de acute zorg zou uit de marktwerking gehaald moeten worden.
Ik kijk ernaar uit om samen met alle samenwerkingspartners onze ambitie, die van 28 regionale ziekenhuizen, voor onze patiënten nu echt waar te gaan maken.
Bert Kleinlugtenbeld, voorzitter Samenwerkende Algemene Ziekenhuizen (SAZ), voorzitter raad van bestuur Ziekenhuis Nij Smellinghe
