Berghouwer, bij geboorte kreeg hij het geslacht vrouw toegewezen, had ongeveer zijn hele leven al hevige menstruatieklachten: hoofdpijn, somberte tot en met overgeven en flauwvallen. “Als vrouw had ik dat eens aangekaart bij de gynaecoloog, maar de enige reactie die ik kreeg was dat er weinig aan te doen was. ‘Neem maar de pil’.”

Transitie

Rond 2015 begon Berghouwer met zijn transitie naar man. Hij onderging een borstoperatie en in 2017 veranderde hij zijn geslacht in zijn paspoort van vrouw naar man. Daarmee was wat Berghouwer betreft de transitie voldoende.

De menstruatieklachten bleven, dus zocht hij weer hulp bij de gynaecoloog. Zonder lichamelijk onderzoek bespraken de arts en Brand verschillende opties: hormoonblokkers of een verwijdering van de eierstokken en/of de baarmoeder.

Hormoonblokkers

Ze besloten dat Berghouwer begin 2018 zou beginnen met hormoonblokkers. Al snel bleek dat hij er naast verlichting van zijn menstruatieklachten allerlei andere nare klachten van kreeg, zoals pijn aan zijn gewrichten en peesontstekingen. In maart dat jaar stapte hij over naar hormoonblokkers én testosteron. “Binnen een aantal dagen voelden mijn gewrichten al beter. Het was een gouden combinatie.” Berghouwer wist van de gynaecoloog dat hormoonblokkers geen lange termijnoplossing zouden zijn, omdat dit een risico is voor het hart en de vaten.

Buikpijn

In de zomer van 2019 kwamen de buikkrampen terug. Berghouwer ging terug naar de gynaecoloog om de opties rondom operatie te bespreken. “Toen begon de ellende”, vertelt hij. “De arts zei: ‘Dat kan niet zomaar.’ De klachten vroeg ze op geen enkele manier uit en ze deed ook geen lichamelijk onderzoek. Wel vond ze dat ik naar de psycholoog moest voor er überhaupt sprake zou zijn van een operatie.”

Baarmoeder

Berghouwer werd verwezen naar de snijdende gynaecoloog, ook die was van mening dat hij naar de psycholoog moest. “Hij hield vol dat ik hem vroeg om een operatie als onderdeel van mijn transitie. Terwijl mijn transitie wat mij betreft voltooid was en ik daar was omdat ik buikkrampen had en niet nog jarenlang die hormoonblokkers wilde gebruiken. Hij weigerde om over mijn lichamelijke klachten te spreken. Het maakt mij niet uit of ik een baarmoeder heb of niet, maar wel als die baarmoeder constant pijn doet.”

Dijklander ziekenhuis

Berghouwer had niet het idee dat hij goed geholpen werd of eruit zou komen met deze artsen in dit ziekenhuis. “Gelukkig heb ik een goed netwerk. Via via kreeg ik de tip om naar het Dijklander ziekenhuis in Purmerend te gaan.”

Lichamelijk onderzoek

“De manier waarop ik daar werd benaderd was compleet tegenovergesteld aan mijn ervaringen in het eerste ziekenhuis: mensen hier waren vriendelijk, open en professioneel. De gynaecoloog van het Dijklander ziekenhuis vroeg mijn klachten systematisch en nauwkeurig uit. Ze vroeg wanneer ik voor het laatst lichamelijk onderzocht was. Waarop ik zei: ‘Ik denk acht jaar geleden’. De gynaecoloog voerde een echo uit en daaruit bleek dat er drie vleesbomen in mijn baarmoeder zaten van op dat moment drie à vier centimeter.”

Door de coronalockdowns moest Berghouwer wachten op een operatie. In mei 2021 is hij geopereerd.

Klacht

“Pas toen ik in het Dijklander zo vriendelijk en professioneel werd behandeld, realiseerde ik me hoe naar ik in dat eerste ziekenhuis was behandeld”, vertelt Berghouwer. Hij besloot begin 2020 een klacht in te dienen bij het eerste ziekenhuis over de gynaecologen.

De behandeling van de klacht liep aanvankelijk vertraging op door corona, maar ook na de ergste coronagolven kreeg Berghouwer een onbevredigend, niet-informatief gesprek.

Meldpunt discriminatie

Vervolgens trok Berghouwer aan de bel bij het Meldpunt discriminatie van de regio van het eerste ziekenhuis. Zij stuurden namens Berghouwer een brief naar de raad van bestuur van het ziekenhuis, waarin ze ook vroegen naar de gedragscode en het beleid van het ziekenhuis rondom LHBTI-patiënten.

Excuses

“We kregen een brief terug van de juridische afdeling van het ziekenhuis waarin men de schuld bij mij legde. Er kwam geen antwoord op onze specifieke vragen”, vertelt Berghouwer. “Ze stonden achter de artsen en vonden dat het ziekenhuis zich niet schuldig had gemaakt aan discriminatie. De klachtenbemiddeling had wel beter gekund, schreven ze. Daarvoor boden ze hun excuses aan.”

Translichamen

Dit stemde Berghouwer allerminst gerust. Vanuit zijn netwerk hoorde hij veel verhalen van artsen die zich geen houding wisten te geven tegenover transmensen en translichamen. Huisartsen die geen testosteron willen prikken of geen bloed af durven te nemen van “rare lichamen”. “Om elk wissewasje wordt het genderteam van de VU gebeld. Zelfs als een transmens een arm breekt! Alsof dat iets met trans-zijn te maken heeft.”

Maatschappelijk debat

Daarop besloot Berghouwer naar het College voor de Rechten van de Mens te stappen om een klacht in te dienen. “Dit is breder dan deze ene arts of dit ziekenhuis”, vindt Berghouwer. “Ik wil een maatschappelijk debat over hoe we op fatsoenlijke manier zorg leveren aan transmensen. Er is gewoon te weinig kennis van diversiteit van patiënten in de zorg. Niet alleen translichamen, maar ook over mensen van kleur, dikke mensen en vrouwen. Ik hoop dat deze zaak de zorg wakker schrikt.”

De hoorzitting was op 15 maart 2022. Naar verwachting doet het college uitspraak op 26 april.