Martien Bouwmans, auteur van het boek Het Zorgstelsel Ontrafeld, schetst in de podcast de historische achtergrond van het huidige zorgstelsel. Toen dat in 2006 werd ingevoerd, was dat volgens hem een ‘doordacht compromis’, waarin marktprikkels en solidariteitsbeginselen bij elkaar kwamen.

‘Per saldo zitten we aan het eind van 150 jaar strijd met een redelijk brede basisverzekering die in hoge mate solidair gefinancierd wordt’, concludeert Bouwmans in gesprek met Zorgvisie-hoofdredacteur Simon Broersma.

Tijd rijp voor meer regulering

Bouwmans stelt dat de problemen in de zorg niet komen door het stelsel en ziet er dan ook geen heil in om dat radicaal op de schop te nemen. Wel constateert hij dat sinds de invoering van het stelsel de marktwerking de overhand heeft gekregen. ‘Tijdens vier kabinetten-Rutte is de nadruk steeds meer op de markt komen te liggen’, zegt hij. ‘Het was in die tijd not done om te praten over meer regulering.’

De huidige problemen waar de zorg mee geconfronteerd wordt, heeft op dat vlak gezorgd voor een omslag. Bouwmans: ‘Nu is de tijd daar wel rijp voor, om de balans te herstellen. Het regie voeren mag best meer aanzet krijgen. Als er een tekortkoming blijft in ons stelsel, moet je reguleren.’

Marktwerking van alle tijden

Ook wijst Bouwmans er in de podcast op dat de marktwerking niet pas in 2006 is geïntroduceerd. Volgens hem was die van meet af aan aanwezig. ‘In ieder stelsel is een intermediair tussen vraag en aanbod nodig, je kunt niet zonder’, zegt hij. Eerst waren dat de ziekenfondsen, tegenwoordig de zorgverzekeraars. ‘In die positie ben je altijd de gebeten hond, in elk stelsel’, analyseert Bouwmans.

Vrije artsenkeuze

Het mogelijk bijsturen van de marktwerking manifesteert zich momenteel in de discussie over artikel 13 van de Zorgverzekeringswet, dat de vrije artsenkeuze regelt. ‘Dat is eigenlijk een verkapte contracteerplicht’, zegt Bouwmans, die zich wel kan voorstellen dat zorgverzekeraars daaraan willen tornen.

Zorgakkoord

In het Integraal Zorgakkoord (IZA) wordt geopperd dat een tarief van 75 procent voor ongecontracteerde zorg omlaag kan. ‘Dat is nog niet geregeld hoor’, reageert Bouwmans. ‘Er staan voorzichtige opmerkingen in om het tarief voor ongecontracteerde zorg lager te maken. Dat is een hele politieke discussie en die is nog lang niet beslecht.’

Ook dit hete hangijzer plaatst Bouwmans in de geschiedenis. ‘Een thema als vrije artsenkeuze slepen we al honderd tot honderdvijftig jaar met ons mee. Dat is altijd een thema geweest en dat zal het altijd blijven.’ Zijn voornaamste boodschap is dan ook: ‘Bedenk je drie keer voor je pleit voor een ander stelsel.’