Artikel bewaren

U heeft een account nodig om artikelen in uw profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

Eerste Kamer stemt voor donorwet Pia Dijkstra

Carina van Aartsen is redacteur bij Zorgvisie, Skipr en Qruxx. Ze schrijft over alle sectoren van de zorg, maar vooral over de ouderenzorg en eerste lijn. Omdat daar nu de grootste uitdagingen liggen: voor de zorg zelf maar ook voor de samenleving. Als aandachtsgebieden heeft zij de thema´s: governance, zorgverzekeraars en financiën.
De Eerste Kamer heeft vandaag het wetsvoorstel van D66-Tweede Kamerlid Pia Dijkstra voor een actief donorregistratiesysteem aangenomen. Er stemden 38 senatoren voor en 36 tegen.
Eerstekamer Dijkstra

De Eerste Kamer stemde vandaag over het wetsvoorstel van Pia Dijkstra dat een ander registratiesysteem voor orgaandonatie regelt. Wie niet reageert, is automatisch geregistreerd als iemand die ‘geen bezwaar’ heeft. De Eerste Kamer nam het voorstel aan met een minimale meerderheid. Tegelijkertijd werd ook de gewijzigde motie Nooren cs. in stemming gebracht. Ook deze is met 38 stemmen voor en 36 stemmen tegen aangenomen. Deze motie Nooren vraagt de minister met het veld in overleg te treden over het opstellen van een kwaliteitsstandaard voor de transplantatiezorg. Hierin is opgenomen dat de arts niet over zal gaan tot donatie als er geen nabestaanden zijn of nabestaanden ernstige bezwaren tegen de donatie hebben. Senator Nico Koffeman vroeg een motie aan omdat hij in een novelle bij de wet ‘kernnormen’ wil vastleggen voor nabestaanden, mensen met een beperking, laaggeletterden en ongeletterden. Deze motie is met grote meerderheid van stemmen verworpen.

Nabestaanden

Tijdens het debat ging het vooral over de positie van nabestaanden. Volgens senator Maria Martens verandert het wetsvoorstel de positie van nabestaanden wel degelijk. Nu geldt er een  toestemmingsrecht voor nabestaanden. Straks alleen als niet duidelijk is of de overledene donor is of niet. Volgens Pia Dijkstra zijn de rechten van nabestaanden wel degelijk gewaarborgd: ‘Nabestaanden hebben de mogelijkheid om aannemelijk te maken dat donatie niet in overeenstemming is met de wens van de overledene als die als “geen bezwaar” genoteerd staat.’

Amvb

De discussie in de Eerste Kamer ging ook over de inhoud van de amvb. De griffier had voorafgaand aan de vergadering nog een notitie rondgestuurd met uitleg over het Nederlands Staatsrecht. VVD-senator Frank de Grave betoogde dat inhoudelijke eisen niet thuis horen in een amvb. ‘Dan ben je bezig met het opleggen van normen en dat mag niet. Daar is een wettelijke basis voor nodig. In een amvb horen alleen procedurele veranderingen thuis.’ SGP-senator Van Dijk vond juist dat de amvb dan niet ver genoeg zou gaan: ‘Als de positie van de nabestaanden niet in de amvb komt, is het waarborgkarakter weg. En daar ging het om.

Zelfbeschikking

Dijkstra lichtte toe dat haar wetsvoorstel primair gaat om zelfbeschikking van degene die staat geregistreerd. De manier waarop de arts omgaat met de wens van nabestaanden, moet volgens haar juist niet wettelijk worden vastgelegd: ‘Meewegen of nabestaanden psychische schade zouden lijden bij donatie: dat is een professionele afweging van de arts en hoort niet in de wet.’ De motie Nooren cs. is volgens Dijkstra een toevoeging, in die zin dat de zorgpraktijk verder wordt geregeld door het opzetten van een kwaliteitsstandaard. En een verfijning doordat de praktijk hierdoor zal worden geharmoniseerd. ‘Uitzonderingssituaties regel je in de protocollen. Alle voorbeelden moeten een plek krijgen in de grote voorlichtingscampagne.’

Kwaliteitsstandaard

Op de vraag van De Grave wat er nu precies in de amvb wordt vastgelegd, antwoordde VWS-minister Bruno Bruins: ‘Alleen dat er een kwaliteitsstandaard komt. De inhoud wordt niet geregeld in de amvb. Daarover gaan wij spreken met artsen, patiënten, zorgverzekeraars. Uiteindelijk wordt de standaard verwerkt in de ziekenhuisprotocollen.’

Actief Donorregistratiesysteem

Iedere Nederlandse ingezetene van 18 jaar en ouder krijgt een donorformulier thuisgestuurd. Hierop kan deze een keuze maken uit vier mogelijkheden: ik geef toestemming; ik geef geen toestemming; mijn nabestaanden beslissen; een specifiek persoon beslist. Dit ook nu al zo onder de huidige Wet op de orgaandonatie. Maar wat er dan volgt, is anders: Als iemand niet reageert op dit formulier, wordt hij geregistreerd als persoon die geen bezwaar heeft tegen orgaandonatie. De betrokkene ontvangt hiervan een bevestiging. Het is altijd mogelijk de registratie te wijzigen. Op deze wijze worden mensen gestimuleerd actief na te denken over hun keuze met betrekking tot orgaandonatie. Nabestaanden en medische professionals worden daardoor ontlast.

Pia Dijkstra is naar eigen zeggen ‘ontzettend dankbaar’ dat haar donorwet het gehaald heeft in de Eerste Kamer. Als de wet zoals verwacht in 2020 in gaat, is iedereen orgaandonor, tenzij hij of zij actief bezwaar maakt. Volgens Dijkstra is dit belangrijk nieuws voor alle mensen die nu op een nieuwe nier of ander orgaan zitten te wachten. De donorwet is bedoeld om een einde te maken aan de lange wachtlijsten voor patiënten die een nieuw orgaan nodig hebben.’

Jopie Nooren, woordvoerder van de Eerste Kamerfractie van de PvdA, weet waarom het wetsvoorstel het toch heeft gehaald: ‘Ik denk toch door de zorgvuldigheid van het debat en de waarborgen die zijn gedaan ten aanzien van de voorlichting, de informatieverstrekking, het ondersteunen van nabestaanden. En de houding van de minister. Dat-ie volmondig zegt: nee, er moet iets gedaan worden aan zo’n kwaliteitsstandaard, er moet meer gebeuren dan nu. Dat is wat overtuigend is.’

Carina van Aartsen is redacteur bij Zorgvisie, Skipr en Qruxx. Ze schrijft over alle sectoren van de zorg, maar vooral over de ouderenzorg en eerste lijn. Omdat daar nu de grootste uitdagingen liggen: voor de zorg zelf maar ook voor de samenleving. Als aandachtsgebieden heeft zij de thema´s: governance, zorgverzekeraars en financiën.

Geef uw reactie

Om te kunnen reageren moet u ingelogd zijn. Heeft u nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.