De zorgsector kampt met forse uitdagingen: dubbele vergrijzing, personeelstekort, verzuim, mensen die langer thuis wonen, meer inzet van mantelzorgers en digitale zorg. Christine Bos (managing consultant bij BMC), Peter van Osch (managing consultant bij BMC) en Nathalie Groenveld (senior adviseur bij BMC) snappen dat zorgaanbieders anders willen werken. Bos: ‘Zo willen ze op de lange termijn kwalitatief goede zorg blijven bieden.’

Waarde toevoegen

Maar waar begin je met zoveel uitdagingen? En hoe bewaak je de samenhang? Het waardegedreven zorgmodel, dat Bos, Van Osch en Groenveld op basis van eigen ervaringen in de zorg hebben opgesteld, kan zorgaanbieders helpen. ‘En dat niet alleen’, stelt Van Osch. ‘Het model versnelt ook de ontwikkeling van hun organisatie.’ Groenveld vult aan: ‘In het model staat het toevoegen van waarde voor de cliënt centraal. Daarbij hanteren we het principe van totale samenwerking tussen de cliënt, zijn netwerk, de professionals en andere betrokkenen. Alleen zo is het mogelijk om waarde toe te voegen en doelgerichte, doelmatige zorg te bieden.’

In samenhang

Het waardegedreven zorgmodel is een framework met zeven bouwstenen. Zorgaanbieders kunnen elke bouwsteen afzonderlijk oppakken. Bos: ‘Maar het beste is om dit in samenhang te doen. Zo ontstaat een gezonde(re) zorgorganisatie met een hoge cliënt- én medewerkerstevredenheid.’ Van de zeven bouwstenen richten drie zich op bestuurders en managers. ‘Bij de bouwsteen “Bestuurlijk commitment” gaat het erom dat zij het gedachtegoed om te denken en handelen vanuit het perspectief van de cliënt omarmen’, vertelt Bos ‘Zij moeten met hun eigen gedrag en besluiten aan hun professionals laten zien en merken wat dit betekent.’

Eigen keuzes

De bouwsteen ‘Basishouding & persoonlijk leiderschap’ draait om leiderschap. ‘Vertrekpunt is inleving in de ander, reflectie op de eigen normen en waarden en bejegening van de ander’, licht Van Osch toe. ‘Alle medewerkers – dus ook de ondersteunende diensten – denken en handelen vanuit de cliënt.’ Hij vervolgt: ‘De laatste bouwsteen voor bestuurders en managers draait om sturing en bekostiging. Hierbij gaat het om het bieden van zinvolle hulp, waarbij professionals zoveel mogelijk ruimte krijgen om binnen de financiële en waardegedreven kaders hun eigen keuzes te maken.’

Behoefte van de cliënt

De andere bouwstenen richten zich op de professionals in zorgorganisaties. Groenveld: ‘Bij de bouwsteen “Cliëntreis” werken we eraan dat de professionals “de reis” van de cliënt – het primaire proces – voor ogen houden én dat dit helder en uitlegbaar is voor de cliënt. De processen rond de cliënt – van start tot einde zorg – moeten zo zijn ingericht dat álle afdelingen waarde toevoegen op basis van de behoefte van de cliënt.’ De bouwsteen ‘Netwerksamenwerking’ draait om het inzetten van het informele en formele netwerk rondom de cliënt. Bos: ‘Doel is maximale ondersteuning van de cliënt, waarbij eigen keuzes maken, zelfredzaamheid en participatie centraal staan.’

Cyclisch evalueren

Bij de derde bouwsteen voor professionals – ‘Cyclisch evalueren’ – gaat het erom dat professionals voortdurend toetsen of de hulp waarde toevoegt voor de cliënt. ‘Indien nodig moet de hulp worden aangepast’, aldus Van Osch. ‘De laatste bouwsteen “Leef- en werkomgeving op orde” draait om het principe dat de leefomgeving van de cliënt allesbepalend is voor het thuisgevoel, maar dit is ook de werkomgeving van de professional. De leef- en werkomgeving moet op orde zijn.’

Doelen bereiken

Bos besluit door aan te geven dat zorgaanbieders meerdere, even belangrijke doelen bereiken met het waardegedreven zorgmodel. ‘Denk aan meer regie voor de cliënt en verbetering van de ervaren kwaliteit van zorg. Maar ook aan versterking van de professionele houding van medewerkers, versterking van de samenwerkingsvaardigheden van het totale netwerk rondom de cliënt en passende management- en stuurinformatie voor de uitvoering van de zorg.’