Erica Schaper, bestuursvoorzitter van Frisius MC, ondervond als borstkankerpatiënt hoe “buitengewoon goed” de Nederlandse zorg ervoor staat. Klaar, niks meer aan doen, zou je kunnen denken, maar niets is minder dodelijk. Om de zorg goed te houden voor de toekomst is een inspanning nodig. Om de kwaliteit van zorg te verbeteren moet er nog een schepje bovenop.
De zorg beter maken is de inzet waarmee Schaper in het noorden van het land aan de slag gaat. Het is ook een ambitie die in de zorg breed wordt gedeeld. Schaper doet het via de bestuurlijke route, door te werken aan samenwerking in de regio. Anderen willen de medische zorg beter maken door te laten zien wat er goed gaat en waar het minder goed gaat en daarvan te leren. Dat lezen we in dit Zorgvisie magazine in het verhaal over het programma uitkomstgerichte zorg vanaf pagina 50.
Beide routes blijken hun hobbels te hebben. De fusie tussen Frisius MC en het Antonius Ziekenhuis leek door iedereen gewenst, maar gaat voorlopig niet door. De voorwaarden waren niet voor iedereen ideaal. Ook het programma uitkomstgerichte zorg lijkt ergens in de afgelopen tien jaar een doodlopende weg te zijn ingeslagen. Het ging van start met de ambitie om voor de helft van de ziektelast landelijke kwaliteitsindicatoren vast te stellen. Op dit moment is er nog geen enkele uitkomstenset landelijk geïmplementeerd.
Wat ging er mis? Deze twee voorbeelden zijn misschien heel verschillend, maar er zijn overeenkomsten. Bemoeienis, of belang, is er een. De zorg gaat veel mensen aan en dus willen veel mensen er iets van vinden en meebeslissen. Bij de ziekenhuiszorg in het noorden van het land zijn het bijvoorbeeld de gemeenten die graag een ziekenhuis binnen hun eigen gemeentegrenzen willen hebben, maar ook burgers die een bepaald beeld hebben bij ziekenhuiszorg. Bij het programma uitkomstgerichte zorg zijn er zoveel overlegtafels en werkgroepen ingericht dat het onmogelijk werd om een besluit te nemen.
Ook angst lijkt in beide gevallen een rol te spelen. De angst voor verandering is vaak angst om iets te verliezen; je ziekenhuis, je reputatie, je goede zorg. In een zorgsector die continu in verandering is en waarin de komende jaren nog veel besluiten moeten worden genomen die verandering met zich meebrengen, moet angst onder ogen worden gezien, aldus Don Berwick. In het dubbelinterview met de Amerikaanse kwaliteitsgoeroe op pagina 44 van dit magazine tipt UMC Utrecht-bestuurder Carina Hilders: “We moedigen mensen aan om niet bang te zijn, maar te praten en te luisteren. Je moet praten, luisteren en echt begrijpen wat er aan de hand is.”
Door: Samira Ahli, adjunct hoofdredacteur van Zorgvisie
