De meeste ouderen blijken tevreden
Rapport informatie
- Rapport naam:
- Ervaren knelpunten van thuiswonende ouderen: een onderzoek vanuit mensenrechtelijk perspectief
- Sector:
- Ouderenzorg
- Soort:
- Onderzoek / Wetenschap
- Afkomst:
- Nivel
- Auteur:
- Renate Verkaik, Juliane Menting, Veerle Mariën
- Aantal pagina’s :
- 64
- Link naar rapport:
- Ervaren knelpunten van thuiswonende ouderen: een onderzoek vanuit mensenrechtelijk perspectief
- Samenvatting:
Nederlanders worden steeds ouder en blijven langer zelfstandig thuis wonen. Veel ouderen hebben één of meer chronische ziekten of beperkingen. Op grond van artikel 19 van het VN-verdrag handicap hebben mensen met een beperking het recht om in de maatschappij te wonen met dezelfde keuzemogelijkheden als anderen.
Er zijn echter signalen dat zelfstandig wonende ouderen tegen knelpunten aanlopen. Het doel van dit onderzoek is inzicht bieden in de mate waarin zelfstandig wonende ouderen knelpunten ervaren op het gebied van zorg, wonen en participatie en de gevolgen voor hun welzijn bezien vanuit hun rechten en grondbeginselen zoals bepaald in het VN-verdrag handicap.
Over het algemeen tevreden
Uit het onderzoek blijkt dat zelfstandig thuiswonende ouderen over het algemeen tevreden zijn over zorg, wonen en participatie. Dit is anders voor ouderen met ernstigere gezondheidsbeperkingen en oudere Marokkaanse vrouwen. Ouderen met ernstigere beperkingen ervaren vooral meer knelpunten op het gebied van maatschappelijke participatie, zoals sporten en bewegen. Oudere Marokkaanse vrouwen hebben op alle vlakken grote problemen, met name door taalbarrières.
Ouderen ervaren meer knelpunten naarmate ze ernstigere gezondheidsbeperkingen ervaren, blijkt het onderzoek. De grootste verschillen zijn er op het gebied van participatie. 83 procent van de ouderen met ernstige beperkingen is (zeer) ontevreden over sporten of andere lichaamsbeweging tegenover 16 procent van de ouderen zonder beperkingen. Ook ervaren ouderen die alleen wonen en ouderen die 75 jaar of ouder zijn vaker knelpunten.
Participatie
Op het gebied van participatie zijn er opvallende verschillen tussen mannen en vrouwen. Vrouwen ervaren bijvoorbeeld meer knelpunten als het gaat om huishoudelijke taken en andere gebieden van participatie, zoals het maken van dagtochtjes. Mannen zijn minder tevreden over sommige aspecten van hun participatie, zoals vrijetijdsbesteding. Hoe deze verschillen te verklaren zijn vraagt om nader onderzoek.
Als het gaat om de mate waarin ouderen ervaren dat ze het leven kunnen leiden dat ze willen, dan geeft 92% van de ouderen met een ziekte/beperking aan dat ze dit kunnen en 97 procent van de ouderen uit de algemene bevolking. Onder de ouderen die ernstige beperkingen ervaren ligt dit percentage in beide gevallen zo’n 20 procent lager.
Een op de vijf ouderen weet niet waar ze moeten zijn voor het aanvragen van zorg, hulpmiddelen of diensten. Als de ervaren gezondheidsbeperkingen groter worden, dan loopt dit op tot 55 procent van de ouderen. 13% van ouderen met een ziekte/beperking had in het voorafgaande jaar een klacht over zorgverleners of instellingen. Dit percentage neemt toe met de ernst van de beperking, maar is ook hoger voor hoogopgeleiden en mensen tussen de 65 en 75 jaar oud.
Aanbevelingen
Er dient meer aandacht in landelijk en lokaal beleid te komen voor de ervaren knelpunten op het gebied van zorg, wonen en participatie van ouderen met ernstigere gezondheidsbeperkingen en ouderen met een niet-westerse achtergrond met taalproblemen. Beide groepen kunnen op dit moment niet gelijkwaardig meedoen aan de samenleving.
De aandacht in beleid en onderzoek voor alleenwonende ouderen en 75-plussers dient gecontinueerd te worden. Ook dient er aanvullend onderzoek te komen naar de beleving van niet-westerse migranten als het gaat om thema’s als waardigheid, eigen regie, informatievoorziening en rechtsbescherming.
Daarnaast is er meer onderzoek nodig naar de man-vrouwverschillen op het gebied van verschillende aspecten van participatie. Momenteel is onduidelijk waarom vrouwen meer knelpunten ervaren en waardoor de knelpunten ontstaan. Tenslotte verdient de informatievoorziening over het aanvragen van zorg, hulpmiddelen of diensten verbetering.
