Eén van de oorzaken van de hogere mentale druk is de versobering van de studiefinanciering van de laatste jaren, aldus het RIVM in de themaverkenningen VTV. Hierdoor hebben meer jongeren een bijbaantje nodig. Het aantal scholieren en studenten dat een opleiding combineert met betaald werk, steeg in tien jaar van 39 naar bijna 60 procent.

Tegelijkertijd kan dit bijbaantje niet ten koste gaan van de cijfers. Door maatregelen als het Bindend Studieadvies heeft een langere duur van de studie soms serieuze financiële gevolgen.

Ook middelbare scholieren hebben meer last van hoge prestatiedruk en stress, aldus de themaverkenenningen VTV. Dit heeft gevolgen voor de psychische gezondheid van jongeren en jongvolwassenen. Dit kan leiden tot meer burnout of vergelijkbare klachten.

ADHD-medicatie

Een ander signaal van een toenemende mentale druk, is dat steeds meer jongeren gebruik maken van middelen die de kans op betere prestaties verhogen. Uit een recente peiling blijkt dat ongeveer een op de vier studenten weleens gebruik maakt van ADHD-medicatie zonder recept van een huisarts of specialist.

Daarnaast kan het gebruik van sociale media leiden tot psychische klachten. Gebruik van sociale media en het lang online zijn, kan leiden tot een zogeheten Fear of Missing Out. Maar het kan ook andere psychische problemen in de hand werken, zoals angst, depressie en slaapproblemen. Bovendien kan het langdurig kijken naar schermen van smartphones of tablets ook leiden tot fysieke problemen, zoals bijziendheid en een verstoord bioritme en slaapproblemen door ‘blauw licht’.

Vaker onrustig

Onderzoek van het CBS laat zien dat vooral meisjes sociale media op de voet volgen. Vaker dan jongens bang zijn om dingen te missen als ze niet online zijn. Meisjes voelen zich ook vaker onrustig als ze binnenkomende berichten niet meteen kunnen bekijken. Daarnaast zijn zij gevoeliger voor beloningen op sociale media dan jongens. 70 procent van de meisjes krijgt een goed gevoel als hun posts worden geliked, geretweet of geshared. Bij de jongens is dit 54 procent.

Het overzicht van de mentale druk op jongeren maakt deel uit van de themaverkenning Zorgvraag van de toekomst. De andere themaverkenningen VTV zijn Bredere determinanten van gezondheid en Technologie.