Value based healthcare moet niet top-down worden opgelegd, zegt Larsson. Hij legt uit dat zorgprofessionals als eerste aan boord moeten zijn. “Zonder hen kan het niet.” Vbhc is een grote verandering voor zorgprofessionals, aldus Larsson. Er is vaak weerstand tegen uitkomsten meten omdat in het begin meer administratie nodig zal zijn. Maar het doel is de processen zo veel mogelijk te automatiseren waardoor na verloop van tijd het administratieve werk vermindert, zegt hij.

Investeren in IT-structuur

De verandering op de werkvloer gaat niet vanzelf. “Als je het gedrag van mensen wilt veranderen, moet je de omgeving waarin ze werken veranderen”, vervolgt Larsson. “Wanneer andere dingen worden gemeten, zullen veranderingen plaatsvinden, zorgteams en ander personeel zullen zich anders gedragen. Dan komt rationeel gedrag meer centraal te staan.” In het geval van value based healthcare betekent het dat uitkomsten- en patiëntendata beschikbaar moeten zijn. Dat vraagt om een investering in de IT-structuur en mensen die de datastromen onderhouden en ervoor zorgen dat deze van goede kwaliteit zijn. “Als je als instituut betere zorg wilt leveren, moet je die investering doen.” Dokters, de professionals die ervoor moeten zorgen dat de data goed zijn, zijn in het begin vaak kritisch en huiverig om data te delen, vanwege zorgen dat deze niet kloppen, vertelt Larsson. “Maar hun houding verandert zodra ze vertrouwen hebben gekregen in de nauwkeurigheid van de gegevens en als ze beseffen hoe waardevol het is.”

Samenwerking tussen stakeholders

Verder is samenwerking tussen verschillende stakeholders erg belangrijk om vbhc verder te brengen, aldus Larsson. “Het duurt misschien langer als mensen moeten worden samengebracht, aangemoedigd en gefaciliteerd om consensus te krijgen. Maar het bestendigt het profijt van vbhc. Het ministerie van VWS heeft deze principes zeer succesvol toegepast.”
Larsson denkt dat ondernemerschap en respect voor elkaar ervoor zorgen dat verschillende partijen in het Nederlandse zorgsysteem samenwerken. “Het zorgsysteem is heel complex, met verschillende belangen van ziekenhuizen, huisartsen, verzekeraars en farmaceuten. Maar toch werken deze partijen samen in Nederland. Dat is niet makkelijk in de gezondheidszorg, vaak vertrouwen partijen elkaar niet.”

Landelijke aandacht voor patiëntgerichtheid

Het poldergedrag in de Nederlandse gezondheidszorg gebruikt Larsson dan ook als lichtend voorbeeld in zijn boek ‘The Patient Priority’. Het zijn nog early days als het gaat om de implementatie van value based healthcare, zegt Larsson. Toch ziet hij dat veel goed gaat in ons land. Sterker nog: hij vindt Nederland een land dat moed toont om te veranderen. Larsson ziet veel ziekenhuizen en organisaties in ons land die zich bezighouden met verbetering van zorg op basis van kwaliteitsregistraties en in het bijzonder metingen van patiëntuitkomsten. “Patiëntgerichtheid kan een buzzword zijn; vaak wordt dit soort ideeën uitgewerkt op eilandjes om vervolgens te verdwijnen. Maar in Nederland wordt patiëntgerichtheid omgezet in iets heel zinvols en concreets. Er is landelijk aandacht voor.”

Verbeterpunten

Volgens de Zweed zouden in Nederland wel meer kwaliteitsregistraties kunnen worden ontwikkeld. “Ik zie gestage vooruitgang in Nederland, er zijn initiatieven die worden ondersteund door de overheid.” Hij benadrukt dat het goed is dat VWS hier de regie in neemt. Ook valt in ons land nog veel te winnen in bekostiging van zorg. “Betalingen moeten worden gelinkt aan bredere verantwoordelijkheden. Je zou niet alleen moeten betalen voor een chirurgische ingreep, maar voor de volledige behandelingscyclus. Ook moet je behandeluitkomsten rapporteren”, stelt Larsson. “Er zal niets veranderen als je niet verandert waar je voor betaalt.”