raad van toezicht
Gelre Ziekenhuizen ging financieel onderuit: ‘Iedereen stond erbij en keek ernaar’
Hoewel de grote klap voor de Gelre Ziekenhuizen na corona viel, was de financiële situatie al vanaf 2016 penibel. “Iedereen stond erbij en keek ernaar”, reflecteert bestuursvoorzitter Pier Eringa. Tijdens het Zorgvisie-congres Governance in de zorg deelt hij diverse lessen uit de Gelre-casus.
‘Moedige bestuurders en toezichthouders durven zorg af te stoten’
Perverse prikkels, organisatiebelangen en de waan van de dag zetten de zorgtransformatie onder druk. Daarom hebben de NVZD en NVTZ de handen ineengeslagen. In de Bestuurlijke Horizon 2030 roepen de verenigingen hun bestuurders en toezichthouders op tot een onderling nieuw samenspel en inzet op volksgezondheid. “De zorg moet er voor de maatschappij zijn, niet andersom”, aldus NVZD-voorzitter Rutger Jan van der Gaag en NVTZ-voorzitter Aad Koster.
‘Grote veranderingen vragen gedeeld leiderschap en circulair toezichthouden’
De zorg gedijde decennialang op het verdelen van verantwoordelijkheden. De zorgakkoorden en transities vragen echter om gedeeld leiderschap en grenswerkers. Dat stelt bijzonder hoogleraar Wilma van der Scheer. Zij deelt zes kenmerken over de leider van de toekomst.
Marcel van Woensel: ‘Word niet de enkel glas-organisatie van de toekomst’
Bestuurders die nu niet investeren in duurzaamheid, krijgen de rekening over een aantal jaar gestapeld, versneld en onverwacht op hun bordje. Dat stelt oud-bestuurder en toezichthouder Marcel van Woensel. “Nu investeren levert zowel financiële als positionele winst op.”
‘Als je een goede verhouding hebt, hoef je niet alles zeker te weten’
Zorgorganisaties worden uitgedaagd om het publieke belang in de regio te dienen en oplossingen te zoeken die het eigen stichtingsbelang overstijgen. Ook neemt de complexiteit van de organisatie toe, nu die vaker een onderdeel uitmaakt van een regionaal netwerk. En er willen steeds meer partijen meebeslissen. Een gesprek met prof. dr. ir. Rienk Goodijk over stakeholdermanagement, maatschappelijke waarde creëren en durven om afhankelijk te zijn en iets niet zeker te weten.
‘Juist toezichthouders moeten werken aan persoonlijke ontwikkeling’
Regels zijn belangrijk, maar voor een veilige aanspreekcultuur in zorginstellingen is vooral echt contact nodig. Daarin moeten toezichthouders het voortouw nemen, vindt Fenna Eefting, bestuurder bij Vogellanden en lid raad van toezicht van de Landstede Groep. ‘Net als een fontein stroomt ook een organisatie van boven naar beneden.’
Aad Koster: ‘Toezichthouders zijn de hoeder van de dialoog’
De raad van toezicht heeft de taak om in te grijpen als zorgbestuurders de fout in gaan. “Niemand zit te wachten op ophef, maar als er zaken niet goed gaan, ben je als toezichthouder verantwoordelijk om te handelen”, zegt Aad Koster, voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Toezichthouders in Zorg en Welzijn (NVTZ).
‘Een bestuurswisseling is geen incident maar een proces’
Een bestuurswisseling zou voor een raad van toezicht niet als verrassing moeten komen. “Zorg dat je als raad van toezicht voorbereid bent wanneer een wisseling zich aankondigt,” zegt organisatieadviseur Hemmo Huijsmans. Daarbij is een bestuurswisseling volgens hem geen incident maar een proces. “De keuze van een nieuwe bestuurder heeft veel impact op een ziekenhuis. Dat vraagt om voldoende tijd.”
Uitslag poll: ‘Toezicht houden is niet alleen maar applaudisseren’
Naar aanleiding van integriteitsvraagstukken rond zorgbestuurders de afgelopen maand legden wij de volgende stelling voor: Toezichthouders moeten eerder ingrijpen als zorgbestuurders in de fout gaan. "Toezichthouders staan teveel op afstand van het bestuur."
Poll: Toezichthouders moeten eerder ingrijpen als zorgbestuurders in de fout gaan
De afgelopen maand zijn integriteitsvraagstukken gerezen rond zorgbestuurders. In het MUMC+ werden door bestuurders zeer aanzienlijke declaraties gedaan en in het LUMC wordt gesproken van een angstcultuur. Wat is de rol van raden van toezicht in dit soort kwesties?
