Kool stelt dat passende zorg een totaal onbenaderbaar begrip is voor de burger. De kloof tussen beleid en praktijk moet daarom kleiner. “Door met concrete voorbeelden te komen, zoals het niet-gepast gebruik van maagzuurremmers, ontstaat er maatschappelijke bewustwording.” Het terugdringen van niet-gepaste zorg vraagt bovendien om een gedragsverandering van zorgprofessionals. “De werkvloer is daarom cruciaal voor de transformatie naar passende zorg. Wanneer ik artsen, verpleegkundigen en paramedici uitleg dat we patiënten in sommige gevallen schade berokkenen met zorg, ontstaat er veel animo om te veranderen.” Doen of laten? en Zorgevaluatie en Gepast Gebruik hebben bewezen dat dat kan, aldus de hoogleraar. “De dagelijkse hectiek en tijdgebrek vormen echter een barrière die deïmplementatie bemoeilijkt.”
Concretiseren
Binnen zijn leerstoel wil Kool passende zorg de komende vijf jaar concretiseren en niet-gepaste zorg terugdringen. “Persoonlijk vind ik het microniveau het interessantst”, vertelt Kool. “Dus passende zorg zo concreet mogelijk maken voor patiënten en het naar de spreekkamer brengen.” Het grootste potentieel zit volgens Kool in het benutten en mobiliseren van zorgprofessionals en gezamenlijk optrekken via leernetwerken. “Ook wil ik samen optrekken met patiënten en burgers, bijvoorbeeld via panels en hen bij de start en evaluatie van zorgtrajecten betrekken.”
In zijn onderzoek richt hij zich op passende-zorginterventies binnen de medisch-specialistische zorg. “Er is echter nog onvoldoende aandacht voor passende zorg in de ggz, de langdurige zorg en de eerste lijn. Deze sectoren wil ik meer tot hun recht laten komen.” Daarom bekijkt hij met de NHG de mogelijkheden voor een deïmplementatieprogramma in de eerste lijn. Voor de langdurige zorg zet Kool met kennisorganisatie Vilans soortgelijke stappen om niet-gepaste zorg te concretiseren en de geleerde lessen van Doen of laten? binnen de andere sectoren te delen. “Want hoewel de sectoren een andere dynamiek hebben, zijn de lessen rond deïmplementatie en het betrekken van zorgprofessionals universeel.”
Onderwijs
Naast zijn rol als hoogleraar blijft Kool onderwijs geven over niet-gepaste zorg. “Als we op de lange termijn de IZA-ambities willen realiseren, moeten we zowel in de basis- als in de vervolgopleiding tot arts en verpleegkundige expliciet met elkaar benoemen wat wel en geen gepaste zorg is.” Daarnaast wil de kersverse hoogleraar het debat aangaan over welke zorg wel passend is en niet.
Tijn Kool was tot voor kort lid van de externe redactie Kwaliteit in Zorg (KiZ), bestaande uit mensen uit het zorgveld. KiZ brengt vier keer per jaar een special uit op Qruxx. Van Kools hand verschijnt binnenkort een special over samen beslissen. Zie hier alle specials bij elkaar.