Efficiënt medicijngebruik is noodzakelijk met het oog op vergrijzing. Vooral bij de behandeling van long- en ademhalingsaandoeningen zijn winsten te boeken. Het RIVM heeft berekend dat het aantal astma- en COPD-patiënten de komende twintig jaar stijgt met 150 tot 220 procent.

Innovatie

De oplossing ligt niet alleen in de ontwikkeling van nieuwe medicijnen, maar ook in verbetering van de toedoening van medicijnen. Philips zorgde twee jaar geleden samen met TU Eindhoven voor een doorbraak met een efficiëntere toediening van een reeds bestaand kankermedicijn. Ook in de behandeling van luchtwegaandoeningen komen er dergelijke oplossingen. Zo is er toedieningsapparatuur ontwikkeld voor astmapatiënten die de beschikbare medicijnen efficiënter toedient. Door het apparaat te verbeteren, kan er meer van het werkzame molecuul (dieper) in de long terechtkomen. Met de inname van de helft van de werkzame stof kan dan minstens hetzelfde effect worden behaald als via huidige toedieningsapparatuur.

Dit soort vernieuwing kan leiden tot grote doorbraken in de behandeling van luchtwegaandoeningen. Maar vanwege de regelgeving is het voor medicijnfabrikanten nauwelijks interessant om zulke doorbraken te introduceren.

Boosdoener

De boosdoener is het geneesmiddelenvergoedingssysteem (gvs). De fabrikant ontvangt conform het gvs een vergoeding voor geleverde medicijnen op basis van de dagelijks benodigde werkzame stof. Een toedieningsapparaat waarbij minder werkzame stof nodig is zorgt voor de fabrikant voor een lagere vergoeding voor de benodigde werkzame stof. Dit terwijl de farmaceut wel flink geïnvesteerd heeft in de ontwikkeling van het toedieningsapparaat. Door het huidige vergoedingssysteem lukt het niet die investering terug te verdienen. Hierdoor wordt de prikkel tot innovatie in toedieningsvormen ernstig belemmerd. Hoewel de investeringen in onderzoek nog altijd stijgen (vorig jaar wereldwijd met vier miljard tot 91 miljard dollar), neemt het financieel rendement voor de fabrikanten af. Daarom zoeken zij naar nieuwe mogelijkheden om hun kennis op een rendabele manier in te zetten voor patiënten.

Efficiënter medicijngebruik

De overheid zou het vergoedingssysteem nog eens kritisch tegen het licht moeten houden om innovatie niet te belemmeren. Bovendien zouden overheid, verzekeraars, patiënten en de farmaceutische industrie meer moeten samenwerken om tot efficiënter medicijngebruik te komen. Bij een aantal partijen is de bereidheid groot, zoals bij de farmaceuten en de Long Alliantie Nederland, om zich in te zetten een visie te ontwikkelen en te helpen bij de uitvoering van het beleid voor preventie en behandeling van chronische longzorg.

Eendrachtige samenwerking voor bereikbare en betaalbare zorg stimuleer je niet door een van de partijen te negeren door innovatie te benadelen. De uitdaging om de zorgkosten beheersbaar te maken, zijn pas effectief als iedereen daar baat bij heeft. Ook de farmaceutische industrie.

Maurits Huigen

Algemeen directeur van Chiesi Pharmaceuticals BV in Rijswijk