Artikel bewaren

U heeft een account nodig om artikelen in uw profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties4

Waterlandziekenhuis bleef te lang in crisisfase hangen

Mark van Dorresteijn
Wat klein begon met twee berispingen en een waarschuwing voor een orthopeed, groeide uit tot een groot schandaal voor het Waterlandziekenhuis in Purmerend. Nog is het niet voorbij.
Waterlandziekenhuis bleef te lang in crisisfase hangen

Het tv-programma Radar besteedt nog regelmatig aandacht aan de zaak in zijn uitzendingen. Onlangs riep een politiewoordvoerder het publiek op om klachten over de orthopeed te melden. De politie Zaanstreek-Waterland bereidt een strafzaak voor. Omdat de orthopeed in kwestie niet meer in het ziekenhuis werkt, wil de raad van bestuur niet reageren. “Het is een zaak tussen de orthopedisch chirurg en zijn voormalige patiënten.”

Midden in de publiciteit

Jack Jansen had zich zijn nieuwe baan anders voorgesteld. Een jaar na zijn aantreden als bestuurder van het Waterlandziekenhuis breekt een schandaal los rond een van de orthopedisch chirurgen. Ineens staat het ziekenhuis midden in de publiciteit. De befaamde wervelkolomspecialist Cees de Bruin zou een groot aantal patiënten blijvend letsel hebben berokkend na het uitvoeren van experimentele rugoperaties. ‘Slachtoffers’ vertellen hun verhaal in kranten, op internet, op tv. Een hausse aan klachten volgt. Ruim een jaar na dato staat de teller op 67 schadeclaims en 96 klachten bij de klachtencommissie. Het ziekenhuis is nog druk bezig met de afhandeling; het heeft inmiddels bijna alle klagers gehoord. Pas nu komt er tijd om de balans op te maken en een antwoord te vinden op de vraag: hoe heeft het zo kunnen gebeuren?

Twee keer geel is rood

Jansen weet vorig jaar maart nog van niets. Tot hij op een ochtend in de regionale krant leest dat orthopedisch chirurg De Bruin binnen een maand twee berispingen heeft gekregen van het Medisch Tuchtcollege en even daarvoor een waarschuwing. Jansen pakt direct de telefoon en belt de specialist die op dat moment in het buitenland verblijft. Jansen: “Ik heb gezegd: ‘Twee gele kaarten. In de voetbalwereld is dat rood. Ik wil weten wat er aan de hand is.’” In het gesprek komen ze overeen dat De Bruin zijn omstreden rugoperaties tijdelijk stopt. “Je moet direct handelen, je moet een probleem direct objectiveren. Als je niet precies weet wat er aan de hand is, kun je beter met zijn allen even pas op de plaats maken. En als blijkt dat het overkomelijk is, los je het probleem op en ga je weer verder.”

Brede opdracht

Jansen stelt een onderzoekscommissie in, zoekt een extern voorzitter en geeft de commissie een brede opdracht. “We hadden het gevoel dat er meer aan de hand was dan alleen onvoldoende dossiervoering en slechte voorlichting.”

De onderzoekscommissie noemt de vaardigheid van De Bruin met de door hem gebruikte, experimentele operatiemethode ‘kwestieus’ en twijfelt aan sommige indicatiestellingen. Men vindt dat De Bruin een risico vormt voor patiënten en ziekenhuis. Mede hierom beëindigt het Waterlandziekenhuis eind juli 2010 de toelatingsovereenkomst met de orthopedisch chirurg. Het onderzoek levert overigens geen aanwijzingen op voor het bestaan van een contract tussen de orthopedisch chirurg en de fabrikant van de wervelprotheses die hij kwistig plaatste.

Te klein

Het begon klein, met twee berispingen en een waarschuwing en Jansen reageerde ook op kleine schaal. Te klein, zo zegt hij nu. “We vermoedden wel dat het groter zou kunnen worden, maar realiseerden ons niet dat de zaak zoveel aandacht zou krijgen.” Jansen ging met de klachtenfunctionarissen, de medische staf en het management bij elkaar zitten om de zaken uit te zoeken. Hij breidde het aantal klachtenfunctionarissen uit en richtte een extra klachtencommissie in. Hij lichtte de Inspectie voor de Gezondheidszorg in. En hij belde collega’s die in vergelijkbare omstandigheden hadden gezeten. Maar het was niet genoeg.

Door de aanhoudende publiciteit bleven de klachten binnenstromen. Het aantal klachten bij de klachtencommissie vertienvoudigde. Beide commissies werkten op zaterdagen door en redden het nog niet de zaken binnen de termijn af te handelen. Om klagers tegemoet te komen, stelde het ziekenhuis een nazorgteam in dat gedupeerden benaderde en hulp aanbood.

Crisisteam

Pas toen in het najaar van 2010 de zaken uit de hand dreigden te lopen, formeerde Jansen een crisisteam en stelde een extern projectleider aan. Dat had hij eerder moeten doen, zegt hij nu. “Schaal meteen op, ondanks dat je denkt ‘dat is absurd’. Doe het gewoon, je kan gemakkelijker ‘afschalen’ dan opschalen, zoals wij hebben moeten ervaren.” Een externe projectleider is essentieel volgens Jansen. De projectleider moet zich volledig op de oplossing van de problemen kunnen richten en geen andere werkzaamheden hebben die aandacht behoeven. Het crisisteam komt nog steeds wekelijks bij elkaar. Dan wordt gekeken of alles volgens plan verloopt en ingegrepen als het beter kan. Jansen: “‘Ja,-maren’ accepteer ik niet. ‘Ja, maar ik ben volgende week op vakantie’. Dat kan dus niet. Hoe gaan we het dan regelen? Het is een bijna militaristische aansturing van je project.”

De buitenwacht informeren

Jansen zegt uit onervarenheid in het begin veel te technocratisch met de problemen te zijn omgegaan. Hij wilde eerst de klachten hebben afgehandeld, hij wilde de dokter niet onnodig beschadigen en hij wilde de zaken intern op orde houden. “Door de beperkte opschaling die ik heb gedaan, heb ik moeten kiezen. Tussen goed afhandelen van de klachten intern en communiceren met de buitenwacht over de afhandeling daarvan. Je moet niet hoeven kiezen, je moet alles doen. Het is heel belangrijk dat je in het openbaar je empathie toont voor de patiënten die schade hebben ondervonden.”

Tijdens het interview met Jansen is ook zijn, externe, communicatieadviseur aanwezig. Kort geleden ingehuurd, nadat consumentenprogramma Radar weer een item aan de orthopeed had gewijd. Jansen was uitgenodigd naar de studio te komen, maar had daarvan afgezien. Omdat het ziekenhuis verder niet reageerde, stuurde het tv-programma er een cameraploeg naartoe. Nadat eerst de secretaris van de raad van bestuur de cameraploeg te woord had gestaan, kon Jansen er vervolgens niet onderuit om zelf voor de camera te verschijnen. Dit optreden van het ziekenhuis was niet zo geslaagd, erkent ook Jansen. “Ik kende het programma eigenlijk niet. Radar kwam onverwacht in januari nog met een item. Een half jaar geleden al heb ik aanbiedingen afgeslagen van talkshows als Pauw en Witteman en Knevel en Van den Brink omdat ik dacht dat die onze zaak niet zouden helpen.” De nieuwe communicatieadviseur zou anders hebben geadviseerd. “Ik had gezegd: zeker gaan. Wees maar aanwezig. Leg uit wat er aan de hand is.” Jansen: “We zijn te lang in de crisisfase blijven hangen. We zeiden: ‘we zoeken het uit, we kunnen nog even niets melden’. Dat konden we in juli vorig jaar doen maar in deze fase niet meer.”

Erachter aan!

Ook bij de afhandeling van de schadeclaims door verzekeraar Centramed zit het ziekenhuis er bovenop. Er is tweewekelijks overleg waarin de voortgang van alle claims wordt besproken. Jansen: “Als iets te lang duurt, zeg ik: erachter aan! Want als het beeld ontstaat dat de verzekeraar niet opschiet, straalt dat ook op mij af. Mensen denken dan dat de verzekeraar de procedure traineert in opdracht van het ziekenhuis. Ik denk dat menig ziekenhuis hier niet zo strak op let. Blijf checken en dubbel checken. Ook in de communicatie naar patiënten. Nog een advies: oefen een rampscenario. We hebben allemaal ZiROP-trainingen. Dan oefen je als er weer eens een vliegtuig naar beneden komt. Oefen ook dit: wat doe je als een dokter onverhoopt in het nieuws komt?” (Zorgvisie – Carina van Aartsen)

Lees ook:

Waterland traag bij afhandeling zaak-De Bruin

Politie roept patiënten van Waterlandchirurg op zich te melden

Waterland stort ton voor gedupeerden orthopeed

Zorgvisie magazine

Interesse in meer achtergronden? Word nu abonnee van Zorgvisie.

4 REACTIES

  1. Het is een aaneenschakeling van traagheden, slechte en late beslissingen en fouten van bestuurder Jansen van het Waterlandziekenhuis. 154 claims van mensen die in gezondheidsproblemen zitten. Hoeveel zouden dat er zijn als Jansen vanaf het eerste signaal krachtig actie had ondernomen. Nu – niet lachen – is de actie gestart door het TV programma Radar. Geen Jansen, geen bestuur, geen collega’s, geen personeel, geen OR, en natuurlijk geen Inspectie voor de Gezondheid (het IGZ), nee RADAR. Ik hoor de reactie van het IGZ al: “Wij wisten het niet”. En het zware woord INSPECTIE dan. Houdt dat niet in dat je ONVERWACHT in ziekenhuizen, verpleeg- en verzorgingshuizen je licht opsteekt bij patiënten, personeel en vrijwilligers. Ik ken wel verpleeg- en zorginstellingen waarbij die groep een schrijnend boekje open kan doen. Al stuurt IGZ maar een brief: “U hoeft niet toe te staan dat we plotseling binnen zijn, maar bij deze vragen wij u toestemming om op een tijdstip dat ons schikt bij u een steekproef te mogen doen”. Van de instelling die niet reageert (heel triest maar die zijn er) en van de instelling die weigert of vooraf ingelicht wil worden (nog triester), weet je al heel, heel veel. En naar de instellingen die dat toezeggen, gaat een enorme preventieve werking uit. Zoals bij een vooraf aangekondigd quality award onderzoek. Dan wordt en is alles dagenlang perfect voorbereid, de patiënten kijken met stijgende verbazing en instemming toe en een week na het onderzoek is het weer de doffe ellende. Men schroomt niet om op het moment van de massale feestelijke uitreiking niet eens gezorgd te hebben voor BHV-ers.

  2. Lees alle reacties
  3. Natuurlijk zijn er in dit geval ook weer signalen gegaan naar de Inspectie voor de gezondheidszorg (IGZ). Maar die wordt WAARSCHIJNLIJK alleen actief als je met je been onder je arm binnenkomt om te klagen. Altijd een standaard brief uit de kast – als je die al krijgt – die de zaak nog jaren aanhoudt. Dus gaat het kwaad gewoon door. “Leve de IGZ”. Minister Schipper en Staatssecr Veldhuizen leggen dezelfde slappe houding aan de dag. Nu met verkiezingen in zicht komt weer VAN ALLE PARTIJEN veelvuldig het rijtje dat inmiddels kinderen van vijf jaar op kunnen dreunen: goed onderwijs, adequate, goede en snelle zorg, sterke en doelgerichte defensie, gerichte overheidsbezuinigingen, veel wit in ziekenhuizen en veel blauw op straat en nog veel meer EN DAT ALLEMAAL OP EEN VOORAL DUURZAME WIJZE.

  4. En lang zal hij leven, onze crisismanager. Inmiddels verscheidene keren op vakantie geweest en de gedupeerde maar laten staan en niet te woord willen staan. Maar goed na 12 mnd heb ik dan toch een uitslag van de klachtencommissie. Jansen zal wel toe zijn aan een nieuwe bezem, stuur hem nog een paar bezems.

  5. Mooi staaltje straatje schoonvegen weer, in een gesprek met de Raad van Bestuur waaronder de heer Jansen in september 2009 spraken zij al open over deze zaak. Om dan nu te roepen dat meneer Jansen in maart 2010 van niets weet, duidt op een ernstig neurologisch of psychologisch probleem bij deze bestuurder.
    Zeker bang voor zijn carrière en de claims als hij verteld hoe het echt was. Bah!

Geef uw reactie

Om te kunnen reageren moet u ingelogd zijn. Heeft u nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.