Artikel bewaren

U heeft een account nodig om artikelen in uw profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

Online spreekuur verlaagt werkdruk zorg

Mark van Dorresteijn
Artsen kunnen meer patiënten in kortere tijd behandelen via een online spreekuur. Bovendien neemt de capaciteitsdruk af. Dat stelt Oscar Vogels, neuroloog in het St Antonius Ziekenhuis in Nieuwegein.
Online spreekuur verlaagt werkdruk zorg
Foto: ANP - Koen Suyk

Vogels ontwikkelde samen met Guus Vaassen van Medworq het webspreekuur Doktr.nl. Ontwikkeling en beheer is in handen van Info Support. Het online spreekuur is een beveiligd portaal waar arts en patiënt plaats- en tijd-onafhankelijk met elkaar in gesprek kunnen treden zodat een fysiek bezoek aan de huisarts of het ziekenhuis voorkomen kan worden. Bovendien kunnen gesprekken na toestemming gedeeld worden met familie of andere hulpverleners.

Overvol ziekenhuis

Doktr.nl is deels geboren uit nood. Het St Antonius Ziekenhuis had te weinig fysieke ruimte om alle controle-patiënten tijdig te zien. Patiënten moesten soms weken wachten voordat zij de uitslag van aanvullend onderzoek kregen. Ondanks het verbeteren van logistieke processen en instellen van een avondspreekuur, bleven de problemen bestaan doordat de patiëntstroom groter werd. ‘We ontdekten toen dat het niet altijd nodig was dat een patiënt fysiek aanwezig moest zijn. Het kost tijd, zij vergeten al snel de helft van de informatie en belasten mantelzorgers of familie en werkgevers onnodig.’

Met name het onthouden van informatie is een lastige kwestie, weet Vogels. ‘Van alles wat een arts tegen een patiënt zegt, wordt direct 40 tot 80 procent vergeten. Hoe goed de boodschap ook verteld wordt. Van wat de patiënt herinnert, blijkt de helft verkeerd onthouden. Dus op dat gebied valt een kwaliteitsslag te maken, want nu wordt alle informatie digitaal aangeboden. Artsen leren vanaf het begin dat zij patiënten fysiek moeten zien en horen, maar dat is helemaal niet altijd nodig.’

Werking

‘Doktr.nl wordt rondom de patiënt gebouwd. De mogelijkheid bestaat om een koppeling te maken  met het patiëntendossier’, legt Ivo Diepstraten, productmanager van Info Support uit. ‘Maar het platform richt zich puur op de patiënt. Integratie met andere systemen kost veel tijd en energie. We onderzoeken nu wat het oplevert.’ Vaassen vult aan: ‘Als patiënten een nieuw probleem hebben gaat de behandelaar toch niet eerst in het dossier kijken. Daar vinden zij het antwoord op de vraag van de patiënt niet.’ Vaassen legt uit dat artsen op hun eigen manier kunnen communiceren met patiënten. ‘In het systeem kunnen zij zelf standaard vragen en antwoorden formuleren voor de ziektebeelden die zij vaak zien. Bij de beantwoording van vragen van patiënten slepen zij simpelweg de tekst in het chatvenster. Zo hoeven zij de standaardreacties niet telkens opnieuw te typen.’ Vogels vult aan dat patiënten heel positief reageren op zijn persoonlijke benadering. ‘Bij de berichten die ik stuur staat altijd een uitleg over de aandoening en een link naar een website waar zij meer informatie kunnen vinden. Op deze websites staat informatie waarvan ik weet dat deze accuraat is. Het gevolg is dat patiënten slimmere vragen stellen en beter voorbereid zijn voorafgaand aan het consult. Bovendien is het online contact ook gewoon leuk. Onlangs kreeg ik een reactie van iemand die vanaf het terras in Frankrijk reageerde op mijn bericht. Artsen moeten even over de drempel dat zij moeten communiceren via het internet, maar na de eerste tien patiënten vraag je je af waarom je niet eerder bent begonnen.’ Ook huisartsen hebben baat bij Doktr.nl: zij kunnen het aanbieden aan hun eigen patiënten als service om vragen te stellen over bijvoorbeeld recepten, de griepprik, of over veel voorkomende klachten. De telefonische bereikbaarheid wordt minstens twee keer zo groot, en het aantal onnodige bezoeken aan de huisarts zal afnemen. Op dit moment wordt Doktr.nl getest in 15 husartsenpraktijken in het land.

Veiligheid

‘De toegang tot het portal wordt beveiligd via 2-way authenticatie met sms-code. Het is ook mogelijk om te werken met certificaten op computers als op bepaalde plekken geen telefoon gebruikt mag worden’, vertelt Diepstraten. ‘In principe wordt de informatie met niemand gedeeld, tenzij gebruikers daar toestemming voor geven. Zij kunnen familie, mantelzorgers of andere behandelaars toegang geven tot het gespreksdossier. Patiënten houden zelf de regie in handen aan wie ze inzage geven.’

E-health

E-health is het gebruik van technologie ter ondersteuning of verbetering van de gezondheid en de gezondheidszorg. Berichten in het dossier e-health gaan bijvoorbeeld over videocontact met thuiszorgmedewerkers of telemonitoring van patiënten met chronische aandoeningen.
Bekijk het dossier

Tijd

Vogels heeft twee maal per week een kwartier ingeruimd voor het digitale spreekuur, en incidenteel tijdens no-shows. Per patiënt wint hij gemiddeld tien minuten tijd. ‘Gemiddeld komen patiënten 1,8 keer op controleconsult. Dat kost achttien minuten. Bij Doktr.nl is het contact vaker, circa 2,5 keer, maar dit contact kost in totaal zes minuten. Dat scheelt zo’n tien minuten per patiënt. Bovendien kan ik zelf kiezen waar en wanneer ik vragen van patiënten wil beantwoorden. Wanneer we gebruik zouden maken van een videoverbinding, vervalt deze mogelijkheid. Vergeet ook niet dat patiënten twee tot vier uur kwijt zijn aan een ziekenhuisbezoek. Zij nemen vaak nog een familielid of mantelzorger mee. Zij moeten vrij nemen om langs te komen of oppas regelen voor de kinderen. De zorg is niet patiëntvriendelijk genoeg en dat realiseren we ons te weinig.’

Andere concepten

Naast het St Antonius en 15 huisartsenpraktijken wordt Doktr.nl ook ingezet vanuit De Prostaatkliniek en Gezonde Nieren. Twee zorgconcepten waar onafhankelijke experts antwoord geven op vragen van patiënten. ‘We zijn begonnen met een knop op de website zodat bezoekers vragen kunnen stellen aan medisch specialisten. Dat bleek enorm populair. Op basis van digitale vragenlijsten beoordelen we eerst of het nodig is dat een patiënt een second opinion nodig heeft.’ Huisartsen kunnen hier volgens Vaassen ook baat bij hebben. ‘Patiënten kunnen soms druk uitoefenen om toch doorgestuurd te worden naar de tweede lijn. Dat is logisch, maar vaak onnodig. We hebben een proef gedaan in het noorden van het land waarbij een cardioloog meekeek met de doorverwijzingen van de huisarts. 90 procent van de gevallen viste hij eruit die in de eerste lijn kunnen blijven.’ Een ander voorbeeld is een verhoogde PSA-waarde. Een stofje in het bloed dat vrij komt bij verandering van de celstructuur en kan duiden op prostaatkanker. ‘Als dit blijft stijgen, zorgt het voor onrust bij de patiënt. Op basis van IPSS-vragenlijst en een scorelijst, die via doktr.nl verstuurd kan worden, kan de uroloog direct zien of nader onderzoek nodig is of juist niet. Dat geeft zekerheid aan huisarts en patiënt. Want een huisarts neemt eigenlijk de hele dag onrust weg, dat wordt steeds lastiger doordat patiënten mondiger worden. Door patiënten digitaal antwoord te geven op hun vragen, kunnen we zelfmanagement op een goede manier stimuleren, en voorkomen we onnodige verwijzingen naar de tweede lijn.’

Geef uw reactie

Om te kunnen reageren moet u ingelogd zijn. Heeft u nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.