‘Het zou een zegen zijn als in 2060 75 procent van het werk in de zorg gedaan wordt door robots’. Dat was onze stelling naar aanleiding van een interview op Zorgvisie met hoogleraar aan de Radboud universiteit Jan van Ginniken. De weg naar een door AI ondersteunde zorg ligt volgens Van Ginniken bezaaid met ‘hobbels en pijnlijke processen’.  Maar de demografische realiteit, een tekort aan menselijke zorgverleners en de exponentiele groei in de capaciteiten van AI maken die transitie in zijn ogen onontkoombaar.

“Als de lezers van uw blad de dienst blijven uitmaken, voorzie ik nog even niet dat kunstmatige intelligentie alle management- en beleidszaken zal oplossen. Terwijl hier het laaghangend fruit hangt”, schrijft een niet in management gelovende eerstelijns-arts.

En dus is zijn antwoord nee, evenals dat van 61 procent van de respondenten.

Echt contact

“Een mens is geen machine maar een sociaal wezen”, schrijft een specialist ouderengeneeskunde. “Juist in het verlenen van zorg zit vaak een mogelijkheid om echt in contact te komen met een cliënt en deze beter te leren kennen. (…) Als er voor dat échte contact (en dat is ook goede zorg!) geen echte tijd wordt vrijgemaakt, wordt die client uiteindelijk ook gedegradeerd tot een robot.”

Opvallend is dat veel van deze respondenten daarmee niet de technologie volledig afzweren. “Het is niet zwart/wit. Het is grijs”, schrijft onze specialist oudergeneeskunde. “Veel repetitieve handelingen die veel tijd kosten mogen gerobotiseerd worden.”

Een persoonlijk begeleider uit de gehandicaptenzorg ziet meer bezwaar: “Ik werk met verstandelijk beperkte jongeren die ieder op hun eigen manier begeleid worden. Ik denk dat dit niet op een voor de cliënt wenselijke manier over te nemen valt door robots. Nu al zien we dat door kleine veranderingen cliënten in psychoses raken of moeilijk verstaanbaar gedrag laten zien.”

Rokersgeur

In het ja-kamp – 39 procent van de respondenten – is ook veel nuance te vinden. Hoewel deze verpleegkundige toch echt de voordelen van voortschrijdende automatisering wenst te zien, vanuit het perspectief van de patiënt: “Niet afhankelijk zijn van de nukken van de zorgverlener (humeur, rokersgeur boven jouw gezicht); meer autonomie; tijdstippen zelf bepalen.”

“Het is een zegen als er daardoor ruimte blijft voor het begeleidende aspect in de zorg”, schrijft een recoveryverpleegkundige, die bijgevolg ‘ja’ heeft gekozen, maar met voorbehoud:  “Ik laat me verrassen, maar ik kan me er nog weinig bij voorstellen. Op de recovery liggen patiënten al aan de monitor. Worden pijn, nabloeden, misselijkheid, onrust, angst, inadequate ademhaling en dergelijke dan ook door robots geregistreerd en gecorrigeerd? We gaan het zien.”