Artikel bewaren

U heeft een account nodig om artikelen in uw profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties2

‘Zorg heeft bestuurders nodig met lef’

Carina van Aartsen is redacteur bij Zorgvisie, Skipr en Qruxx. Ze schrijft over alle sectoren van de zorg, maar vooral over de ouderenzorg en eerste lijn. Omdat daar nu de grootste uitdagingen liggen: voor de zorg zelf maar ook voor de samenleving. Als aandachtsgebieden heeft zij de thema´s: governance, zorgverzekeraars en financiën.
De huidige vraagstukken in de zorg zijn zo complex dat traditionele oplossingen niet meer volstaan. Bestuurders moeten ‘over hun schaduw heen durven springen’. Dat zegt Margreet Boersma, lector Duurzaam Financieel Management aan de Hanzehogeschool Groningen.
Boersma.Margreet.hanze hogeschool.jpg

Boersma vroeg vijftien zorgbestuurders tijdens een bijeenkomst van het ZorginnovatieForum in Groningen van afgelopen mei, of de complexiteit van de problemen om een nieuwe aanpak vraagt.

En, heeft de zorg een nieuw soort bestuurders nodig?
‘Ja, dat denk ik wel. Tot voor kort werden bestuurders vooral geselecteerd op de wijze waarop zij dingen voor elkaar kregen. Daadkracht, dingen in gang zetten, waren belangrijke eigenschappen. Als bestuurders maar over genoeg daadkracht beschikten, dan moest dat altijd tot een goed resultaat leiden. Maar zo werkt het niet meer. Bestuurders zijn er achter gekomen dat zij maar beperkt invloed hebben op de complexe vraagstukken in de zorg.’

Hoe is de situatie nu?
‘Veel organisaties zijn gericht op het behoud van de eigen organisatie. Zo hoog mogelijke productiecijfers draaien, hoe meer zzp’s ze binnen halen, des te hoger de omzet is. Zorgbestuurders die erg met hun eigen positie en status bezig zijn, zullen er alles aan doen om hun organisatie in stand te houden. Zij zullen hun invloed niet willen delen met andere partners. Maar soms is juist het delen van invloed in het belang van de cliënt.’

Wat vraagt dat van zorgbestuurders?
‘Dat vraagt om bestuurders met lef, die over niet-gebaande paden durven gaan, risico’s durven nemen. Die initiatieven starten waarvoor de financiering niet geregeld is, cliënten aannemen voor wie de indicatie nog niet rond is. Soms samenwerkingen aangaan zonder te weten wat het voor je positie betekent of wat het je oplevert. Dat heeft natuurlijk gevolgen voor de eigen organisatie. Samenwerking in wijkteams bijvoorbeeld, zou kunnen betekenen dat je onderdelen van je organisatie moet opheffen. Je komt misschien wel tot oplossingen die een daling van je omzet gaan betekenen of leiden tot een personeelsoverschot.’

Hoe los je die problemen weer op?
Je zou kunnen afspreken dat je personeel overhevelt naar een zorgaanbieder met wie je samenwerkt. Of twee zorgaanbieders richten een nieuwe entiteit op. Je kan denken aan een ggz-aanbieder en een organisatie voor mensen met een verstandelijke beperking die samen een nieuwe organisatie oprichten.’

Wat is de rol hierin van de raad van toezicht?
‘Ook de positie van de raad van toezicht zal veranderen. Deze zal minder aan spreadsheetmanagement moeten doen en niet alleen sturen op kpi’s. De raad van toezicht zal meer samen moeten optrekken met de raad van bestuur. Samen erkennen dat het een spannende tijd is. Waarin zorgorganisaties met minder middelen vorm moeten geven aan kwalitatief goede zorg, binnen een ingewikkeld stelsel van financiering, regels en wetten.’

Er zijn zorgbestuurders die de meerjarenbegroting willen afschaffen, is dat reëel?
‘Ik heb zorgbestuurders gesproken die zeggen dat zij door de complexiteit van de vraagstukken en de onzekere toekomst, eigenlijk geen meerjarenbegroting kunnen maken. Omzetontwikkelingen en andere financiële parameters zijn niet goed meer in te schatten. Is een meerjarenbegroting dan niet slechts een papieren werkelijkheid, een sprookje waarin je met elkaar blijft geloven? In Noord-Holland is een zorgbestuurder die dit soort pittige discussies houdt met zijn raad van toezicht en dat werkt.’

Wat zeggen andere stakeholders hiervan, bijvoorbeeld banken en zorgverzekeraars?
‘Het levert natuurlijk wel financiële risico’s op. De zorgbestuurder zal heel goed moeten investeren in de persoonlijke relaties om daarmee de risico’s in te dammen.’

Cliënten in zorg nemen voor wie de indicatie nog niet rond is, mag niet.
We moeten natuurlijk niet in frauduleuze zaken terechtkomen. Maar dit soort regels staan soms goede zorg in de weg. Dat is de paradox waar bestuurders mee om moeten gaan. En daarom kunnen bestuurders dit niet alleen oplossen.’

Wat moet er nu gebeuren?
De huidige maatschappelijke vraagstukken vragen om een transitie van het hele systeem. Alle partijen moeten meedoen. Dat komt nu wel in de wetenschap naar boven. Je hebt elkaar nodig om werkelijk aan de klantvraag te voldoen. Als iedereen maar in zijn eigen silo blijft zitten en volgens de regels gaat straffen en belonen, komen we er niet.’

Dossier Innovatie in de zorg
Innovatie is nodig om kwaliteit en betaalbaarheid van zorg te garanderen. In dit dossier: nieuws, blogs en achtergronden over zorginnovatie.
Lees meer >>

2 REACTIES

  1. Super artikel, jammer dat het vooral gelezen zal worden door de mensen die vanuit macht werken en hun positie belangrijker vinden dan de bijdrage aan de samenleving. De mensen waarvan het artikel zegt dat ze plaats zouden moeten maken voor anderen. Zou er nog wel aan willen toevoegen dat lef alleen echt niet genoeg is, het kan niet zonder visie en overzicht. Het artikel geeft dat impliciet wel aan, maar als dit ontbeert herken je het niet en daarom zou ik het er graag expliciet aan toevoegen.

  2. Lees alle reacties

Geef uw reactie

Om te kunnen reageren moet u ingelogd zijn. Heeft u nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.