Artikel bewaren

U heeft een account nodig om artikelen in uw profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

‘Banken en verzekeraars wentelen financiële risico’s af op zorg’

Bart Kiers schrijft zowel over cure als care. Zijn aandachtsvelden zijn de ziekenhuizen, medisch specialisten, wijkverpleging en ouderenzorg.
Banken en zorgverzekeraars wentelen financiële risico’s af op zorgaanbieders. Die krijgen daardoor te weinig ruimte voor innovatie, betoogt Richard Janssen op 24 november in zijn oratie 'Het onzekere voor het zekere; Noodzaak tot tweebenig besturen in de zorg'. 20 procent van de zorgorganisaties staat onder bijzonder beheer bij banken.
Richard Janssen tweebenig besturen innovatie zorg ESHPM
Foto: Richard Janssen (ESHPM)

Banken en verzekeraars wentelen bedrijfsmatige risico’s af op zorgorganisaties. Zo belemmeren ze innovatie bij zorgaanbieders doordat die zich te veel op de financiële verplichtingen op korte termijn moeten richten. Dat zegt Richard Janssen in zijn oratie Het onzekere voor het zekere; Noodzaak tot tweebenig besturen in de zorg op 24 november in Rotterdam. Hij wordt bijzonder hoogleraar op de leerstoel ‘Bestuur en Management van instellingen in de Gezondheidszorg’. Deze leerstoel is een gezamenlijk initiatief van de NVZD – Vereniging van bestuurders in de zorg, Erasmus School of Health Policy & Management (ESHPM) en Erasmus Centrum voor Zorgbestuur.

Banken en Basel III

Het afwentelen van risico’s gebeurt volgens Janssen, oud-bestuurder bij ggz-instelling Altrecht, veelal niet bewust. Het heeft te maken met ontwikkelingen in de financiële sector. Banken zijn gebonden aan de zogeheten Basel-III-afspraken die een economische crisis als in 2008 moeten voorkomen. Daardoor zijn er strengere eisen voor eigen vermogen en de financiële risico’s die ze lopen. ‘Vroeger kon ik bij Altrecht moeiteloos een werkkapitaal van 65 miljoen euro krijgen op een jaaromzet van 180 miljoen. Dat is beperkt tot maximaal een maandomzet.’

Bijzonder beheer banken

De banken hebben volgens Janssen wel een erg stevige vinger in de pap bij de bijna 20 procent van de zorginstellingen die onder bijzonder beheer staan. Die kunnen geen strategische beslissing nemen zonder dat de bank daarin een stem heeft. Banken hebben sowieso een sterke onderhandelingspositie, omdat er zo weinig actief zijn in de zorg. Zorgaanbieders hebben nauwelijks alternatieve financiers voor ING, ABN AMRO, Rabo en de BNG. De sterke positie stelt ze in staat om contracten voor te leggen waarin staat dat als de condities voor de bank veranderen, de zorgaanbieders die zullen moeten aanvaarden. ‘Zorgaanbieders hebben geen idee waarvoor ze tekenen, want ze kennen die condities niet. Maar ze moeten wel.’

Zorgverzekeraars en Solvency II

Voor zorgverzekeraars geldt een soortgelijk verhaal. Zij hebben te maken met de internationale afspraken rond Solvency II, die een crisis als in2008 moet voorkomen. Ook zij moeten stevigere buffers hanteren en hebben te maken met een scherper risicoprofiel als ze geld bevoorschotten aan zorgaanbieders. Daar stellen ze dus grenzen aan. Die risico’s spelen ze door naar zorgorganisaties met budgetplafonds. Zorgorganisaties die zich niet aan afspraken houden, krijgen geen bevoorschotting. Omdat verzekeraars de schadelast per jaar berekenen, werken ze het liefste met jaarcontracten. Voor zorgaanbieders is dat ongunstig. Elk jaar moet er weer een inschatting worden gemaakt van de waarde van het onderhanden werk, met alle onzekerheid van dien.

Meerjarencontracten zorg

Zorgverzekeraars kunnen het zorgorganisaties makkelijker maken met meerjarencontracten. Dat biedt ook meer financiële zekerheid richting banken. Dan ontstaat er volgens Janssen ruimte voor innovatie. ‘Kijk naar Bernhoven. In de ggz heeft Vincent van Gogh een vergelijkbaar meerjarencontract afgesproken. Ook Menzis doet dat. Zilveren Kruis heeft met enkele verslavingszorginstellingen meerjarige afspraken gemaakt.’

Ruimte voor innovatie in de zorg

Maar het gebeurt volgens Janssen nog te weinig. ‘We hebben in 2006 vol overtuiging gekozen voor gereguleerde marktwerking. Maar daar zijn de strengere eisen aan banken en verzekeraars later overheen gekomen. Is het afwentelen van financiële risico’s op het publieke domein wel wat we destijds wilden?’ In een interview in Zorgvisie magazine, dat in december verschijnt, gaat Janssen nader in op de balanceer-act tussen innoveren en consolideren.

Geef uw reactie

Om te kunnen reageren moet u ingelogd zijn. Heeft u nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.