Artikel bewaren

U heeft een account nodig om artikelen in uw profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties1

Laten we de vlucht naar zzp-schap stoppen

Zorgprofessionals voelen zich vaak genoodzaakt om te kiezen voor het zzp-schap als alternatief op een dienstverband binnen een zorgorganisatie. Hoe zorgen we ervoor dat zzp-schap een weloverwogen keuze wordt en hoe voorkomen we de vlucht uit het dienstverband?
Foto: Fotolia

In de zorg zien we een grote toevlucht tot zzp-schap. Volgens de ZZP Barometer (2018) is het aantal zzp’ers in de zorg de afgelopen vijf jaar met 50 procent gestegen. Ruim 13 duizend nieuwe zzp’ers in de zorg zijn gestart in 2018.

Aan de ene kant zien we in deze ontwikkeling kansen voor zowel de zelfstandige professional als voor de opdrachtgever. De zzp’er is over het algemeen tevreden over de stap naar het zzp-schap omdat dit flexibiliteit, autonomie en keuzevrijheid met zich meebrengt. Opdrachtgevers maken veelal gebruik van de zzp’er als flexibele schil en lopen op die manier geen risico op kosten bij ziekteverzuim. Zzp-schap is zo een manier om professionals te behouden voor de zorg.

Aan de andere kant zijn er bezwaren: de inhuur brengt hoge kosten met zich mee voor de organisatie en er ontstaan scheve vast-/flex-verhoudingen binnen teams . Dit heeft gevolgen voor de continuïteit van zorg, beperkt de teamontwikkeling en zorgt voor ongelijke verhoudingen tussen zorgverleners onderling. Ook zijn er zorgen rondom het in stand houden van collectieve verzekeringen (pensioen en arbeidsongeschiktheid) als een grote groep hier niet langer aan bijdraagt. Om de risico’s in te perken worden oplossingen genoemd als het maximeren van de tarieven en het afschaffen van fiscale voordelen voor zzp’ers. Hoe kunnen we op korte termijn een eerste stap voorwaarts zetten?

Goed werkgeverschap

Om de vlucht naar zzp-schap in de zorg te reguleren doen wij een aantal voorstellen. Zo moeten zorgorganisaties werken aan goed werkgever-en opdrachtgeverschap, willen zij voorkomen dat professionals zich genoodzaakt zien om het dienstverband te verlaten. Zorgverleners zijn op zoek naar waarderende werkomstandigheden, waar inspraak en zeggenschap onderdeel uitmaken van de dagelijkse praktijk. Pensioenfonds Zorg en Welzijn heeft onder haar deelnemers gepeild waarom zorgmedewerkers de zorgsector verlaten. 39 procent gaf als reden: het management, de organisatie. Anno 2019 zou je hopen dat de kloof tussen de top van de organisatie en de werkvloer steeds kleiner wordt. Ledencollectief IZZ heeft wetenschappelijk onderbouwd dat een continue dialoog tussen verschillende lagen binnen de organisatie bijdraagt aan een gezond werkklimaat. Dus voer dat gesprek, zorg voor goed levensfasebeleid, betrek medewerkers bij beleid en behoud hen voor de organisatie.

Werkgevers kunnen zorgprofessionals die de stap naar ondernemerschap overwegen, wijzen op de noodzaak van pensioenopbouw en een verzekering tegen arbeidsongeschiktheid. Zorgorganisaties zouden hier meer op moeten wijzen bij hun werknemers en kunnen op die manier een rol spelen in het vergroten van het bewustzijn over het zzp-schap. Dat maakt de afweging tussen dienstverband en zzp-schap en bijbehorende consequenties ook zuiverder.

Focus op kwaliteit

De komst van de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz) heeft tot gevolg dat er flink wat aanvullende eisen worden gesteld aan ‘solistisch’ werkenden, waaronder een eigen kwaliteitssysteem, een plan rondom bevoegd- en bekwaamheidseisen en een eigen incidenten- en klachtenregistratie. De verschillen tussen zorgprofessionals in een dienstverband en solistisch werkende zzp’ers zijn groot. Daarmee is de stap naar zzp-schap geen sinecure. Een zelfstandig zorgprofessional is in alle opzichten een zelfstandig zorgaanbieder en mag rekenen op specifieke wet- en regelgeving. Het eisenpakket dat gesteld wordt aan zzp’ers moet goed onder de aandacht zijn bij medewerkers, de zzp’er, de opdrachtgever en de toeleverancier van zzp’ers.

Zorgorganisaties mogen in hun rol als opdrachtgever scherper vragen naar het aantoonbaar voldoen aan wet- en regelgeving. De zzp’er die eigen cliënten heeft dient zelf te organiseren dat hij of zij aan de Wkkgz voldoet, maar ook als opdrachtnemer van meerdere zorgaanbieders moet de zzp’er zorgen voor schriftelijke afspraken over hoe aan de verplichtingen van deze wet wordt voldaan. Opdrachtgevers hanteren nog zeer diverse inschrijvingseisen en kwaliteitscriteria voor zelfstandigen en zien zzp’ers meer als een alternatieve uitzendkracht dan zelfstandig zorgaanbieder. En zzp’ers realiseren zich lang niet altijd welke eisen er aan zelfstandige zorgverleners gesteld worden. Een prominentere toezichthoudende rol vanuit de IGJ zou hierbij passend zijn.

Tijd voor een substantiële salarisverhoging

De afstand tussen de twee inkomensgroepen is op dit moment te groot. Het is binnen de sector zorg en welzijn tijd voor een substantiële salarisverhoging voor zorgprofessionals in een dienstverband. Niet alleen om de zorg aantrekkelijk te maken voor nieuw personeel, maar juist ook om huidig personeel te behouden. Met name starters tussen de 20 en 30 jaar verlaten de zorg of starten als zzp’er, mede ingegeven door het vaak ogenschijnlijke financiële voordeel van het zzp-schap. Investeren in extra salaris voor zorgpersoneel helpt om zorgprofessionals zich meer gewaardeerd te doen voelen. Daar zijn ze aan toe.

Dit blog is geschreven door Lex Tabak (brancheorganisatie voor zzp’ers in de zorg SoloPartners) en Anneke Westerlaken (voorzitter van vakbond CNV Zorg & Welzijn).

1 REACTIE

  1. Verbetering van werkgeverschap en lonen zouden werkgevers wel vaak willen, maar als tarieven hetzelfde blijven en CAO’s blijven stijgen, dan wordt het toch wel een vrij moeilijke zaak. In de 1e lijn zijn tarieven al jarenlang hetzelfde gebleven in b.v. de fysiotherapie, waardoor steeds meer fysio’s liever in een ziekenhuis CAO zitten. Van de instellingen die in die CAO’s zitten hoor ik dan weer dat ze graag de paramedie willen laten overnemen door 1e lijns praktijken omdat de CAO’s verliesgevend zijn. Dus de oplossing lijkt wat te makkelijk zoals hij geschetst wordt. E.e.a. heeft m.i. gedeeltelijk ook te maken met tarieven die uitbetaald worden voor diensten. Als die tarieven gerepareerd zouden worden is het probleem van de ZZP-ers m.i. weer een stukje meer opgelost.

Geef uw reactie

Om te kunnen reageren moet u ingelogd zijn. Heeft u nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.