Helaas werk dat niet helemaal zo. Neem het begrip ‘beste deal’. Tot nu toe was dat vooral de goedkoopste deal. Verzekeraars die de goedkoopste zijn worden heel vaak gekozen door de bezoekers van de vergelijkers, zelfs als het verschil maar één euro was met nummer twee. Wat niet helpt, is dat de vergelijker rept over ‘beste prijs-kwaliteitverhouding’. In de praktijk is dat vaak de goedkoopste, kwaliteit speelt nauwelijks een rol.

Goedkoop is fijn

Wat maakt dat uit? Het basispakket is toch door de overheid bepaald en dan is de goedkoopste toch fijn? Was het maar zo. Ten eerste is er een koppeling tussen de basisverzekering en de aanvullende verzekering. Bij die laatste zijn de verschillen veel groter. Nog steeds hebben de meeste mensen een aanvullende verzekering. Ten tweede kunnen kleine verschillen in uitkomsten tot onnodig grote verschuivingen leiden. Als consumenten willen overstappen omdat een verzekeraar beter of goedkoper is, prima. Maar als een verzekeraar één euro goedkoper is en er stappen 100.000 mensen over dan schiet niemand wat op. Ten derde ontmoedigt het systeem kwaliteitsinvesteringen, daar kijkt toch niemand naar.

Hoe dan wel? We zien inmiddels dat de dienstverlening niet meer zo plat is als eerder. Zo laat Zorgkiezer zien welke polis het meest duurzaam is en welke de meeste keuzevrijheid biedt. Independer doet iets met klanttevredenheid. Het is winst, maar we staan pas aan het begin van het tonen van een breder kwaliteitskenmerkenspectrum. En we weten ook niet hoe de vergelijkers kwaliteit meten.

Prikkels verbeteren

Ook is het vreemd dat het onmogelijk is om een aanvullende verzekering bij een andere verzekeraar onder te brengen. In de praktijk zullen maar weinig mensen dat doen, maar als het kan, verbeteren de prikkels.

Dan dat ‘gratis en voor niets’. Ooit schreef ik de column ‘Waarom economen gratis haten’. Gratis betekent meestal dat de prijs elders wordt betaald, veelal met verstoringen tot gevolg. Zo ook hier. In de financiële markten is het sinds 2013 verboden voor tussenpersonen te werken op basis van provisie. Logisch, want dat zorgt voor verkeerde prikkels. Bij zorgvergelijkers mag het wel, maar ik begrijp niet waarom. Als de dienstverlening van de zorgvergelijkers op prijs wordt gesteld, adviseer ik dat consumenten daar voor betalen. En dat advies van mij is helemaal gratis.

Door Marcel Canoy, hoogleraar gezondheidseconomie aan de VU en adviseur bij de ACM  en Vilans